Σαν βόμβα έσκασε η έκθεση για τις παρατυπίες στο Πρόγραμμα Leader!!!! ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΤΑΛ για το τι θα γίνει την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013 και ποιες οι επιπτώσεις από την έκθεσηΣειρά παρεκκλίσεων και παρατυπιών, στην Ελλάδα και άλλα 8 κράτη μέλη της Ε.Ε., διαπίστωσε το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο εξετάζοντας κατά πόσον η προσέγγιση Leader εφαρμόζεται κατά τρόπους που εξασφαλίζουν προστιθέμενη αξία, ενώ ταυτοχρόνως ελαχιστοποιούν τους κινδύνους που επαπειλούν τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση. Οι διαπιστώσεις περιλαμβάνονται σε σχετική έκθεση που δόθηκε στην δημοσιότητα την Δευτέρα 16 Νοεμβρίου, στις Βρυξέλλες, από το μέλος του Συμβουλίου κ. Λάζαρο Λαζάρου, παρουσιάζοντας τα κύρια συμπεράσματα και τις συστάσεις σε εκπροσώπους του Τύπου.
Το Συνέδριο εξέτασε την προσέγγιση Leader σε περιοχές της Γερμανίας (Βαυαρία και Mecklenburg-Vorpommern), της Ιρλανδίας, της Ελλάδας, της Ισπανίας (Αραγωνία και Castilla-La Mancha), της Γαλλίας (Pays de la Loire και Languedoc-Roussillon), της Ιταλίας (Τοσκάνη), της Ουγγαρίας, της Πολωνίας (Pomorskie και Świętokrzyskie) και της Πορτογαλίας.
Όπως αναφέρεται στην σύνοψη της έκθεσης, το Leader συνιστά μέθοδο για την επίτευξη των στόχων της πολιτικής αγροτικής ανάπτυξης της ΕΕ μέσω τοπικών εταιρικών σχέσεων (ομάδων τοπικής δράσης, κοινώς γνωστών ως ΟΤΔ). Η παραδοχή επί της οποίας στηρίζεται η προσέγγιση Leader είναι ότι υπάρχει προστιθέμενη αξία σε σύγκριση με την παραδοσιακή εκ των άνω προς τα κάτω υλοποίηση. Οι εκ των κάτω προς τα άνω προσεγγίσεις και η αλληλεπίδραση μεταξύ των διαφόρων τομέων σε τοπικό επίπεδο θεωρείται ότι κινητοποιούν το τοπικό δυναμικό.
Οι ΟΤΔ φέρουν την κύρια ευθύνη για την επίτευξη της προστιθέμενης αξίας του Leader και τη διασφάλιση της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη επιμερίζονται την ευθύνη της εποπτείας των επιδόσεων των ΟΤΔ και μεριμνούν ώστε αυτές να ακολουθούν την προσέγγιση Leader και να εφαρμόζουν με συνέπεια τα υψηλότερα πρότυπα χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης.
Από τον έλεγχο του Συνεδρίου διαπιστώθηκε ότι οι ΟΤΔ εφάρμοσαν την προσέγγιση Leader κατά τρόπους οι οποίοι περιόριζαν τις δυνατότητες εξασφάλισης προστιθέμενης αξίας χάρη στα «χαρακτηριστικά Leader» (όπως η εκ των κάτω προς τα άνω προσέγγιση, οι τοπικές εταιρικές σχέσεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, οι στρατηγικές τοπικής ανάπτυξης σε τοπική βάση), μολονότι το Συνέδριο εντόπισε επίσης ορισμένα παραδείγματα ορθής πρακτικής.
Για παράδειγμα, οι τοπικές στρατηγικές πρέπει να βρίσκονται στο επίκεντρο της προσέγγισης Leader. Στην πράξη, οι ΟΤΔ δεν επικεντρώνονταν στην επίτευξη των στόχων των τοπικών στρατηγικών τους.
Επίσης, το Συνέδριο διαπίστωσε αδυναμίες όσον αφορά την ορθότητα της δημοσιονομικής διαχείρισης που ασκούν οι ΟΤΔ. Οι ΟΤΔ δεν λάμβαναν υπόψη την αποδοτικότητα, ιδίως όταν χορηγούσαν επιδοτήσεις για έργα τα οποία βρίσκονταν υπό υλοποίηση, ή και που είχαν ολοκληρωθεί, πριν από τη λήψη της απόφασης επιχορήγησης. Οι διαδικασίες δεν ήταν πάντοτε διαφανείς και δεν παρείχαν επαρκείς εγγυήσεις ότι οι αποφάσεις των ΟΤΔ λαμβάνονταν κατά τρόπο αντικειμενικό και δεν ενείχαν συγκρούσεις συμφερόντων. Οι ανωτέρω αδυναμίες προσομοιάζουν με εκείνες τις οποίες επισήμαινε το Συνέδριο στην ετήσια έκθεσή του για το 2000.
Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη δεν ήταν αρκούντως απαιτητικά και, κατά συνέπεια, φέρουν μέρος της ευθύνης, από κοινού με τις ΟΤΔ, για τον περιορισμό της πιθανής προστιθέμενης αξίας από την εφαρμογή της προσέγγισης Leader. Δεν ανέλαβαν επαρκή δράση για τη μείωση του κόστους και των κινδύνων. Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη ανέχθηκαν οι ΟΤΔ να μην διαθέτουν αποτελεσματικές διαδικασίες για την αποτροπή των συγκρούσεων συμφερόντων.
Όσον αφορά την παρακολούθηση και την αξιολόγηση, η Επιτροπή και τα κράτη μέλη δεν είναι σε θέση να αποδείξουν την προστιθέμενη αξία η οποία επιτυγχάνεται με την εφαρμογή της προσέγγισης Leader και δεν έχουν προβεί σε αξιολόγηση των πρόσθετων δαπανών και των σχετικών κινδύνων.
Λαμβανομένων υπόψη των αδυναμιών που εξακολουθούν να υπάρχουν, το Συνέδριο συνιστά στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη να αποσαφηνίσουν και να ενισχύσουν τις απαιτήσεις, ώστε να μειώνεται ο κίνδυνος του φαινομένου της αδράνειας (κατάσταση κατά την οποία ένα επιδοτούμενο έργο θα υλοποιούνταν εν όλω ή εν μέρει και χωρίς την επιχορήγηση) και να εξασφαλίζονται αντικειμενικές και δεόντως τεκμηριωμένες διαδικασίες επιλογής έργων. Προκειμένου να αποτρέπεται κάθε κίνδυνος σύγκρουσης συμφερόντων και, κατ’ αυτό τον τρόπο, να τηρείται ο δημοσιονομικός κανονισμός, απαιτούνται αδιάβλητες διαδικασίες.
Για το υπόλοιπο διάστημα της περιόδου προγραμματισμού 2007‑2013, η Επιτροπή οφείλει να εξασφαλίζει ότι τα κράτη μέλη απαιτούν από τις ΟΤΔ να καθορίζουν μετρήσιμους στόχους, ειδικούς για την περιοχή τους, οι οποίοι να μπορούν να επιτευχθούν μέσω του προγράμματος Leader. Τα κράτη μέλη οφείλουν να απαιτούν από τις ΟΤΔ να λογοδοτούν για την επίτευξη των στόχων της τοπικής στρατηγικής τους, για την εξασφάλιση της προστιθέμενης αξίας από την προσέγγιση Leader, καθώς και για την αποδοτικότητα των δαπανών για επιδοτήσεις και των λειτουργικών εξόδων.
