Με επιτυχία ολοκληρώθηκε η εναρκτήρια συνάντηση εργασίας στη Λέσβο
Πρόγραμμα RACCE Ευαισθητοποίηση των νέων για το σεισμικό κίνδυνο
Με την εφαρμογή αποτελεσματικής πολιτικής πρόληψης που στηρίζεται ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών, είναι δυνατό να μετριαστούν οι υλικές ζημιές και να μηδενιστούν οι απώλειες σε ζωές
Στο επίκεντρο του προβληματισμού σχετικά με την αποτελεσματικότερη θωράκιση της κοινωνίας προκειμένου να ανταπεξέλθει μεγάλες σεισμικές καταστροφές βρέθηκε η Λέσβος το διήμερο 10-11 Μαρτίου, όπου πραγματοποιήθηκε Ευρωπαϊκή Συνάντηση με την συμμετοχή ειδικών από 7 φορείς που εδρεύουν σε τέσσερις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου, στα πλαίσια του ευρωπαϊκού προγράμματος RACCE (Raising earthquake Awareness and Coping Children’s Emotions).
Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στις 10 και 11 Μαρτίου 2011 στο Τμήμα Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου και συνέπεσε με την μεγάλη σεισμική καταστροφή που ζει τις τελευταίες μέρες η Ιαπωνία και ολόκληρη η ανθρωπότητα.
Βασικός στόχος της συνάντησης ήταν η δρομολόγηση στενότερης συνεργασίας μεταξύ φορέων που ασχολούνται με την ενημέρωση και προετοιμασία των πολιτών και ιδιαίτερα των μαθητών για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του σεισμικού κινδύνου μέσω κατάλληλων εκπαιδευτικών δράσεων και εργαλείων που στη συνέχεια θα χρησιμοποιηθούν σε ευρεία κλίμακα σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες από τους φορείς που έχουν επιφορτιστεί με την πολιτική προστασία.
Το Πρόγραμμα RACCE, είναι ένα πρωτοποριακό έργο σε ευρωπαϊκό επίπεδο καθώς στόχος του είναι η υλοποίηση και εφαρμογή καινοτόμων εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων με στόχο την πρόληψη και βελτίωση της συναισθηματικής φόρτισης των παιδιών κατά τη διάρκεια ενός σεισμού ή μιας ηφαιστειακής έκρηξης.
Στο Πρόγραμμα RACCE εκτός από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου συμμετέχουν ως επικεφαλής το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης και ως εταίροι ο Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (Ο.Α.Σ.Π), το Κέντρο Έρευνας και Επικοινωνίας Montesca και το Εθνικό Ινστιτούτο Γεωφυσικής και Ηφαιστειολογίας Παρατηρητηρίου Βεζούβιου από την Ιταλία, το Κέντρο Περιβαλλοντικών Πρωτοβουλιών από τη Βουλγαρία και το Γεωπάρκο Réserve Naturelle Geologique de Haute Provence από τη Γαλλία.
Στην εναρκτήρια συνάντηση του προγράμματος συμμετείχαν από την Ελλάδα ο Δρ. Χαράλαμπος Φασουλάς, η κα. Κατερίνα Βορεάδου και η κα. Χριστίνα Αρχοντάκη από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, η Δρ. Ασημίνα Κούρου, ο Δρ. Σπύρος Λαλέχος και η κα. Χρύσα Γκουντρομίχου από τον Οργανισμό Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας. Από την Ιταλία συμμετείχαν ο κ. Fabrizio Boldrini και η κα. Maria Rita Bracchini από το Κέντρο Έρευνας και Επικοινωνίας Montesca. Επίσης, συμμετείχαν ο Δρ. Guy Martini και η κα. Joëlle Gamet του Γεωπάρκου Réserve Naturelle Geologique de Haute Provence από την Γαλλία ενώ από την Βουλγαρία συμμετείχαν ο κ. Tzvetan Tzvetanski και ο κ. Petar Tsvetkov από το Κέντρο Περιβαλλοντικών Πρωτοβουλιών Τέλος από τη Λέσβο συμμετείχαν ο Πρόεδρος του Τμήματος Γεωγραφίας Αναπλ. Καθηγητής Νίκος Ζούρος και οι γεωλόγοι του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου κ. Ηλίας Βαλιάκος, κα. Κατερίνα Βασιλειάδου και κα. Κωνσταντίνα Μπεντάνα,
Κατά την έναρξη των εργασιών της συνάντησης ο Αναπλ. Καθ. Νίκος Ζούρος, Διευθυντής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου καλωσόρισε τους συμμετέχοντες και αναφέρθηκε στη σημασία που έχει για την πρόληψη και προστασία από τις σεισμούς η υλοποίηση του έργου αυτού με θέμα την κατανόηση και την αντιμετώπιση του σεισμικού κινδύνου, σε μια σεισμογενή περιοχή, όπως η Ελλάδα.
Ο συντονιστής του έργου Δρ. Χαράλαμπος Φασουλάς από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης παρουσίασε αναλυτικά τους στόχους και τις δράσεις υλοποίησης του έργου. Στη συνέχεια παρουσιάσθηκαν οι δράσεις στον τομέα της ευαισθητοποίησης του πληθυσμού κάθε ενός από τους συμμετέχοντες φορείς του προγράμματος από τη Γαλλία, τη Βουλγαρία, την Ιταλία, την Κρήτη, τον ΟΑΣΠ και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου.
Ακολούθως ο Δρ. Χαράλαμπος Φασουλάς και η κα. Κατερίνα Βορεάδου από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, παρουσίασαν τις δράσεις και το χρονοδιάγραμμά του προγράμματος με στόχο την παραγωγή άριστων αποτελεσμάτων που θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο για θέματα πρόληψης και προστασίας από τους σεισμούς, και ειδικότερα ευαισθητοποίησης των παιδιών και των νέων. Οι εργασίες της συνάντησης ολοκληρώθηκαν με παρουσίαση των εξειδικευμένων στόχων του προγράμματος στον τομέα της διαχείρισης, της ανάλυσης αναγκών των ομάδων στόχων και της διασποράς των αποτελεσμάτων στην κοινωνία.
Στα πλαίσια της συνάντησης, οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν τα ενεργά γεωλογικά ρήγματα της Λέσβου αλλά και την φυσική κληρονομιά του νησιού. Το Πρόγραμμα περιλάμβανε περιήγηση στο Γεωπάρκο του Απολιθωμένου δάσους της Λέσβου, γνωριμία με την γεωλογική κληρονομιά του νησιού και παραδείγματα ανάδειξης γεωτόπων από το Μουσείο.
Στην συνέχεια, οι συμμετέχοντες επισκέφτηκαν το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, και παρακολούθησαν τη παρουσίαση του Αναπλ. Καθ. N. Ζούρο για τις εκπαιδευτικές δράσεις του Μουσείου σχετικά με την αντιμετώπιση του σεισμικού κινδύνου και γνώρισαν από κοντά τις υποδομές που έχουν δημιουργηθεί στο Μουσείο στο Σίγρι για την αποτελεσματική εφαρμογή εκπαιδευτικών προγραμμάτων που στοχεύουν στην γνωριμία και την εξοικείωση των μαθητών με τα φυσικά φαινόμενα και τις διεργασίες του πλανήτη (σεισμοί, ηφαιστειακές εκρήξεις, κατολισθήσεις κλπ) και την αποτελεσματική αντιμετώπιση του σεισμικού κινδύνου.
Παράλληλα, οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν την υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου «Φυσικές διεργασίες στον πλανήτη μας: Ελάτε να γνωρίσουμε τους σεισμούς» από το Δημοτικό Σχολείο Σιγρίου. Η υλοποίηση του προγράμματος που είχε προγραμματισθεί για την Παρασκευή 11 Μαρτίου 2011, γινόταν συμπτωματικά την ώρα που στην οθόνη του Σεισμολογικού Σταθμού Σιγρίου καταγραφόταν τα σεισμικά κύματα του πιο ισχυρού σεισμού που συγκλόνισε την Ιαπωνία και ταρακούνησε την υφήλιο, δημιουργώντας ένα τεράστιο παλιρροϊκό κύμα που σάρωσε πόλεις και προκάλεσε χιλιάδες θύματα.
Οι συμμετέχοντες δήλωσαν ικανοποιημένοι από τον τρόπο υλοποίησης του προγράμματος και την ετοιμότητα και ψυχραιμία που έδειξαν οι μαθητές μέσα από την βιωματική προσέγγιση που τους προσφέρεται στο Μουσείο
Επίσης οι συμμετέχοντες είχαν τη δυνατότητα να συναντηθούν με τον Αντιδήμαρχο Λέσβου της Δημοτικής Ενότητας Ερεσού Αντίσσης κο Απόστολο Αθανασιάδη και να συζητήσουν μαζί του την σημασία της προετοιμασίας του πληθυσμού και της αποτελεσματικής ευαισθητοποίησης ιδιαίτερα των νέων προκειμένου να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά ο σεισμικός κίνδυνος.
Αποτελέσματα της συνάντησης Προγράμματος RACCE
Μεταξύ των αποτελεσμάτων της συνάντησης περιλαμβάνονται η δρομολόγηση σημαντικών κοινών δράσεων προς την κατεύθυνση της ευαισθητοποίησης και πρόληψης εκτεταμένων καταστροφών από τους σεισμούς.
Στις συγκεκριμένες δράσεις περιλαμβάνονται η δημιουργία εκπαιδευτικού πακέτου στο οποίο θα έχει συγκεντρωθεί όλη η τεχνογνωσία ειδικών σε θέματα πρόληψης και προστασίας από τους σεισμούς από τον ευρωπαϊκό χώρο, θα σχεδιαστεί και θα δημιουργηθεί μια κινητή έκθεση για τους σεισμούς, η οποία θα μπορεί να ταξιδεύει σε ολόκληρη την Ευρώπη, η παραγωγή οπτικοακουστικού υλικού σε βίντεο με οδηγίες σχετικά με τον σεισμικό κίνδυνο, ειδικά εκπαιδευτικά και ενημερωτικά έντυπα, ενώ σε τακτά χρονικά διαστήματα θα αποστέλλονται ηλεκτρονικά ενημερωτικά δελτία σε ειδικές ομάδες πληθυσμού όπως τα σχολεία, οι εκπαιδευτικοί, οι γονείς κλπ.
Σημαντικό σημείο του προγράμματος είναι η συνεργασία των φορέων με τοπικά δίκτυα εθελοντών σε κάθε χώρα που συμμετέχει στο πρόγραμμα και τα οποία θα λειτουργούν σε συνεργασία με τους επίσημους φορείς της πολιτείας για θέματα σεισμικού κινδύνου αλλά και με άλλους φορείς και οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στον συγκεκριμένο τομέα σε τοπικό επίπεδο.
Πρέπει επίσης να αναφερθεί ότι οι συμμετέχοντας της συνάντησης εξέφρασαν τα συγχαρητήριά τους για το ιδιαίτερα σημαντικό έργο του Μουσείου στον τομέα της ευαισθητοποίησης των παιδιών αλλά και όλων των κατοίκων της Λέσβου για θέματα πρόληψης και προστασίας από τους σεισμούς.
Το Μουσείο έχει σχεδιάσει και υλοποιεί στις εγκαταστάσεις του στο Σίγρι ειδικές εκπαιδευτικές δραστηριότητες ευαισθητοποίησης για τον σεισμικό κίνδυνο τόσο για παιδιά όσο και για ενήλικες. Όλες οι δραστηριότητες περιλαμβάνουν προσομοίωση μεγάλων σεισμών στη σεισμική τράπεζα του Μουσείου και γνωριμία με τα μέτρα προστασίας από τους σεισμούς, σύμφωνα με τις οδηγίες του ΟΑΣΠ.
Όργανα καταγραφής σεισμικών δονήσεων
Στο Μουσείο έχει εγκατασταθεί και λειτουργεί τα τελευταία χρόνια ο Σεισμολογικός Σταθμός Σιγρίου, ο οποίος είναι συνδεδεμένος με το δίκτυο σεισμογράφων του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης καταγράφει σε πραγματικό χρόνο όλες τις σεισμικές δονήσεις που πραγματοποιούνται στην ευρύτερη περιοχή και κατέγραψε και την μεγάλη δόνηση της Παρασκευής στην Ιαπωνία.
Επίσης το περασμένο καλοκαίρι εγκαταστάθηκε σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Τεχνικής Σεισμολογίας και Αντισεισμικών Κατασκευών (ΙΤΣΑΚ) τελευταίας τεχνολογίας Επιταχυνσιογράφος Σιγρίου όργανο με το οποίο καταγράφονται οι επιταχύνσεις του εδάφους, που προκαλεί ο σεισμός καθώς και τον βαθμό της δυναμικής καταπόνησης των κατασκευών (κτιρίων κ.λ.π.) κατά την διάρκεια του, παρέχοντας στους ειδικούς επιστήμονες και τεχνικούς όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την σεισμική δραστηριότητα στη Λέσβο.
Οι επιταχυνσιογράφοι αποδίδουν ενόργανες μετρήσεις της εδαφικής δόνησης σε συγκεκριμένη θέση. Με τη χρήση δεδομένων ισχυρής εδαφικής δόνησης, οι επιστήμονες προσπαθούν να κατανοήσουν την επίδραση των τοπικών εδαφικών συνθηκών και των ιδιοτήτων της εστίας και του δρόμου διάδοσης των σεισμικών κυμάτων στη διαμόρφωση της δόνησης στον τόπο παρατήρησης, ώστε να βελτιωθούν οι χάρτες σεισμικής επικινδυνότητας και οι αντισεισμικοί κανονισμοί.
