Ένα πρωτότυπο χάπενινγκ που διοργανώνει το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου την Τρίτη 4 Ιανουαρίου 2011 με αφορμή την μερική έκλειψη ηλίου που θα είναι ορατή και στη χώρα μας.
Η εκδήλωση θα διαρκέσει από τις 9:00 το πρωί έως τις 12 το μεσημέρι και περιλαμβάνει ειδική έκθεση και παρουσίαση διαφανειών, παρατήρηση του εντυπωσιακού φαινομένου με τηλεσκόπιο και ειδικά γυαλιά – φίλτρα που θα διατεθούν σε όλους τους συμμετέχοντες δωρεάν. Ερασιτέχνες αστρονόμοι θα βοηθούν τους ενδιαφερόμενους να δουν τη μερική έκλειψη του Ήλιου μέσα από το τηλεσκόπιο.
Στο πνεύμα των ημερών θα προσφερθούν σε μικρούς και μεγάλους, παραδοσιακά γλυκά και κεράσματα και πολλά δώρα και βιβλία.
Στην Ελλάδα θα δούμε μόνο τα δύο τρίτα του ηλιακού δίσκου να καλύπτονται από τη Σελήνη και αυτό θα συμβεί στη μέγιστη φάση της έκλειψης στις 10:23 π.μ. (ώρα Ελλάδος), εφόσον δεν θα υπάρχουν σύννεφα στον ουρανό.
Σχεδόν 12 ώρες νωρίτερα, η Γη θα βρίσκεται στο περιήλιό της, δηλαδή στην πλησιέστερη απόστασή της από τον Ήλιο (147.105.721 χλμ.). Η έκλειψη θα ξεκινήσει στη 8:40 π.μ. στη Βόρεια Αλγερία και θα είναι ορατή από τη Βόρεια Αφρική, το μεγαλύτερο τμήμα της Ευρώπης και την Κεντρική Ασία.
Είναι η τρίτη φορά που το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου πραγματοποιεί εκδηλώσεις για την έκλειψη Ηλίου. Τις δύο προηγούμενες φορές που πραγματοποιήθηκε έκλειψη ηλίου ορατή από την Ελλάδα, στις 29 Μαρτίου 2006 και στις 11 Αυγούστου 1999, το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου είχε την χαρά να δεχθεί στις εγκαταστάσεις του στο Σίγρι εκατοντάδες επισκέπτες, οι οποίοι μοιράστηκαν αυτό το εντυπωσιακό φαινόμενο και είχαν τη δυνατότητα να το παρακολουθήσουν με τα ειδικά μαύρα γυαλιά – φίλτρα.
Αν και δεν είναι τόσο σπάνιο φαινόμενο στον πλανήτη Γη, ωστόσο η παρατήρηση μιας ολικής ηλιακής έκλειψης σε μια δεδομένη γεωγραφική περιοχή είναι αρκετά σπάνια και συμβαίνει κατά μέσο όρο κάθε 360 χρόνια. Η επόμενη ολική έκλειψη που θα είναι ορατή από την Ελλάδα, θα συμβεί στις 21 Απριλίου 2088.
Οι ηλιακές εκλείψεις
Σημειώνεται ότι οι ηλιακές εκλείψεις συμβαίνουν όταν η Σελήνη περνάει μπροστά από τον δίσκο του Ήλιου και τον καλύπτει είτε μερικώς είτε ολικώς με τη σκιά που αφήνει πάνω στον πλανήτη μας. Η σκιά αυτή αποτελείται από δύο διαφορετικές περιοχές: έναν εσωτερικό κώνο πλήρους σκιάς που λέγεται κύρια σκιά και μια περιοχή μερικής σκιάς που λέγεται παρασκιά.
Όταν παρατηρούμε μια έκλειψη του Ήλιου από μια περιοχή της Γης στην οποία πέφτει η παρασκιά, η Σελήνη καλύπτει ένα μόνο τμήμα του Ήλιου και τότε πρόκειται για μερική έκλειψη του Ήλιου. Όταν κοιτάζουμε τον Ήλιο από μια περιοχή που καλύπτει η πλήρης σκιά της Σελήνης, ο Ήλιος είναι τελείως αθέατος και τότε η έκλειψη του Ήλιου είναι ολική.
Υπολογίζεται ότι κάθε αιώνα συμβαίνουν κατά μέσο όρο 238 ηλιακές εκλείψεις, από τις οποίες οι 84 (35%) είναι μερικές, οι 77 (32%) είναι δακτυλιοειδείς, οι 11 (5%) είναι μικτές δακτυλιοειδείς και ολικές και οι 66 (28%).
Από την Ελλάδα κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα παρατηρήθηκε μία μόνο ολική ηλιακή έκλειψη στις 19 Ιουνίου του 1936 και δύο δακτυλιοειδείς στις 21 Μαΐου του 1966 και στις 29 Απριλίου του 1976. Στη διάρκεια του 21ου αιώνα στην Ελλάδα θα υπάρξουν δύο ολικές εκλείψεις (στις 29 Μαρτίου του 2006 ορατή μόνο στο Καστελόριζο και στις 21 Απριλίου του 2088 σε περισσότερες περιοχές) και μία δακτυλιοειδής (την 1 Ιουνίου του 2030).
Συνολικά, σε όλες τις περιοχές της Γης στον 21ο αιώνα θα συμβούν 226 ηλιακές εκλείψεις, από τις οποίες οι 74 θα είναι (για τμήμα τουλάχιστον της διάρκειάς τους) ολικές, ενώ την ίδια περίοδο, από τις 144 σεληνιακές εκλείψεις, οι 86 θα είναι ολικές.
