10η γιορτή κάστανου στην Αγιάσο - Σαββατοκύριακο 2 και 3 Νομεβρίου

Σάββατο, 2-11-2013

(Με τη συνεργασία του Παραρτήματος Αιγαίου του ΓΕΩΤΕ)

• 5 μ.μ.: Ημερίδα με θέμα "Τοπικές Ποικιλίες: Το κάστανο της Αγιάσου".

Εισηγητική ομιλία του κ. Γιάννη Τσακίρη, Κτηνίατρου, Προέδρου της Δ.Ε. του Παρατήματος Αιγαίου του ΓΕΩΤΕ.

Χαιρετισμοί και έναρξη εργασιών.

Ομιλία της κ. Ραλλούς Τσίγγου, Γεωπόνου, M. Sc. Διαχείριση Περιβάλλοντος,  με θέμα "Η αξιοποίηση των τοπικών ποικιλιών για την ανάδειξη και ανάπτυξη μιας περιοχής".

Ομιλία του κ. Στέφανου Διαμαντή, Δασολόγου, Ερευνητή του Ινστιτούτου Δασικών Ερευνών, με θέμα "Κατάσταση του καστανιώνα της Αγιάσου - Τρόποι επεξεργασίας του κάστανου".

Ομιλία του κ. Παναγιώτη Νικολαΐδη, Καθηγητή Ζαχαροπλαστικής, Αντιπροέδρου Αρχιζαχαροπλαστών Ελλάδος, με θέμα "Προστιθέμενη αξία στο προϊόν - Παρασκευάσματα με βάση του κάστανο".

Το πρωί ο κ. Νικολαΐδης θα κάνει επίδειξη παρασκευής προϊόντων με βάση το κάστανο στο εργαστήρι του Αγροτοπεταποιητικού Συνεταιρισμού Γυναικών Αγιάσου.

Θα ακολουθήσει συζήτηση.  

(Διαβάστε εδώ περισσότερα για την Ημερίδα)

• 8 μ.μ.: Μετά την Ημερίδα θα δοθεί παράσταση της Θεατρικής Ομάδας του Φιλοπρόοδου Ομίλου Βροντάδου Χίου, καλεσμένης του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης Βορείου Αιγαίου, με το κλασικό έργο (κωμωδία-μπαλέτο) του Μολιέρου "Ο αρχοντοχωριάτης".

(Διαβάστε   εδώ   περισσότερα για την Θεατρική Παράσταση)

Κυριακή, 3-11-2013

(Με τη συνεργασία του Αναγνωστηρίου Αγιάσου «Η Ανάπτυξη», του Αγροτομεταποιητικού Συνεταιρισμού Γυναικών Αγιάσου και του Αγροτικού Συλλόγου Αγιάσου)

• 10:00 π.μ.: Στις εισόδους και στα κεντρικά μέρη του χωριού ανάβουν οι φωτιές στις παραδοσιακές φουφούδες για το ψήσιμο και το βράσιμο των κάστανων, που θα προφέρονται στον κόσμο μαζί με ούζο και κρασί. Στην Πλατεία Αγοράς από τα μέλη του Αγροτομεταποιητικού Συνεταιρισμού Γυναικών Αγιάσου θα πωλούνται στον κόσμο γλυκά και άλλα παραδοσιακά προϊόντα κάστανου.Το Σώμα Ελληνικού Οδηγισμού (ΣΕΟ) θα οργανώσει παιχνίδια της φύσης μέσα στον καστανιώνα.
• 10:30΄ και 11:30΄ π.μ.: Περίπατοι στα λιθόστρωτα μονοπάτια του καστανιώνα. Μετά το τέλος των περιπάτων ο κόσμος μπορεί να γευματίσει και να περιηγηθεί στο χωριό.
• 6:30 μμ: Εκδήλωση στο κινηματοθέατρο του Αναγνωστηρίου
• Ομιλία – παρουσίαση του γιατρού-φυσιοδίφη Μάκη Αξιώτη με θέμα την ιστορία και τη χλωρίδα του λόφου Καστέλι.
• Μουσικό πρόγραμμα του Κέντρου Σπουδών Ανατολικής Μουσικής.

Ο ΚΑΣΤΑΝΙΩΝΑΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣΟΥ

Ανυπέρβλητο φυσικό στολίδι του ορεινού όγκου του Ολύμπου και κυρίαρχη φυτοκοινωνία του είναι ένα μη αυτοφυές δάσος καστανιάς έκτασης 11.000 στρεμμάτων, που αποτελεί οικότοπο με περιορισμένη εξάπλωση στο Αιγαίο και ενδιαίτημα σημαντικών γαιοφύτων. Ο γνωστός σε όλους μας και πολυαγαπημένος καστανιώνας εξασφάλιζε για αιώνες ένα σημαντικό εισόδημα στους κατοίκους της Αγιάσου.

Σύμφωνα με τον Στρατή Π. Κολαξιζέλη, την περίοδο της Ρωμαϊκής κατοχής της Λέσβου (88 π.Χ. – 395 μ.Χ.) ένας από τους άρχοντες της «χώρας της Πενθίλης» έφερε από τη Μικρά Ασία και φύτεψε στην περιοχή μας τις πρώτες καστανιές. Μετά τον τρομερό παγετό που έπληξε τον ελαιώνα και έμεινε στην ιστορία ως «η καμάδα των ελιών» (11-1-1850), οι πρόγονοί μας συνειδητοποίησαν ότι δεν πρέπει να περιορίζονται μόνο στην καλλιέργεια της ελιάς, αλλά να δημιουργήσουν και άλλες πηγές βιοπορισμού. Για το λόγο αυτό, στράφηκαν στον καστανιώνα. Καθάρισαν τα σωθήρια από τα άγρια φυτά, «ημέρεψαν» με τον εμβολιασμό τα οπωροφόρα δένδρα και μετέτρεψαν τις όχθες των ρυακιών σε εύφορα περιβόλια, όπου καλλιέργησαν και τις πρώτες πατάτες. Ύστερα από τη μεγάλη πυρκαγιά του 1877 (το «γιανγκίνι» της 14-15/8/1877), οι αγριοκαστανιές, που βλάστησαν πάνω στους κορμούς των παλιών, εξημερώθηκαν με εμβόλια από ήμερες καστανιές και η παραγωγή τους στο τέλος της τουρκοκρατίας έφτασε τις τριακόσιες χιλιάδες οκάδες! Στη διάρκεια της κατοχής το κάστανο ήταν το προϊόν που έσωσε χιλιάδες ζωές από τη θανατηφόρα πείνα που ενέσκυψε. Κι επειδή οι Αγιασώτες με την έντονη θυμοσοφική τους διάθεση πάντα διακωμωδούν τόσο τις χαρές όσο και τα βάσανα της ζωής τους, έλεγαν τότε το παρακάτω τετράστιχο : Τα κάστανα τιλειώσανι δείτι να σουδιαστείτι να τρώτι καστανόπταρα μη τυχόν τσι πρηστείτι ! (Το … πρήξιμο παραπέμπει στον τυμπανισμό λόγω της πείνας, φαινόμενο δυστυχώς πολύ συνηθισμένο το χειμώνα του 1941 – 1942.)

Εδώ και αρκετά χρόνια, όμως, ελάχιστοι είναι πια αυτοί που διασχίζουν τα υπέροχα λιθόστρωτα μονοπάτια του καστανιώνα για να απομυζήσουν τη στερεμένη ικμάδα του. Αιτία, αφενός οι γενικότερες κοινωνικο-οικονομικές αλλαγές που οδήγησαν στην ερήμωση της αγροτικής υπαίθρου και αφετέρου οι αρρώστιες που τον έχουν προσβάλει με αποτέλεσμα να μειωθεί η παραγωγή του. Παρόλα αυτά, το Αγιασώτικο κάστανο είναι ένα περιζήτητο ντόπιο προϊόν, που χαίρει ακόμα της εκτίμησης του καταναλωτικού κοινού.

Η ορεινή περιοχή του Ολύμπου Λέσβου συγκεντρώνει σημαντικά οικολογικά χαρακτηριστικά. Μια μεγάλη ποικιλία οικοτόπων και ζωντανών οργανισμών συναντάται σε μια σχετικά μικρή έκταση. Πολλά είδη της πανίδας και της χλωρίδας του προστατεύονται τόσο από την Ελληνική όσο και από την Κοινοτική Νομοθεσία. Υπάρχουν 12 είδη ορχιδέας, ευαίσθητα, προστατευόμενα από τη Συνθήκη CITES, σπάνια όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη.

Σήμερα πολλοί ντόπιοι και κυρίως ξένοι τουρίστες επισκέπτονται την Αγιάσο, για να θαυμάσουν και να μελετήσουν τον ανυπέρβλητο αυτό πλούτο των δασών του Ολύμπου, που αποτελούν χωρίς υπερβολή ένα βοτανικό παράδεισο. Η ανάπτυξη του οικολογικού και φυσιολατρικού τουρισμού προβάλλει σαν αναγκαιότητα, αφού μπορεί να αποτελέσει σημαντική πηγή πλούτου. Παράλληλα, πρέπει να γίνει επιστημονική παρέμβαση για την αντιμετώπιση των ασθενειών του καστανιώνα που περιορίζουν την παραγωγική του ικανότητα. Και τέλος, να βρεθούν τρόποι αποδοτικής αξιοποίησης των πολλών και εκλεκτών προϊόντων του, αλλά και μορφές επιχειρηματικής εκμετάλλευσης στηριγμένες είτε σε ατομική, είτε ακόμα καλύτερα σε συνεταιριστική βάση.

Η ιστορία της γιορτής:
Από το 2004 ο  Δήμος Αγιάσου, με τη συνεργασία και υποστήριξη τοπικών φορέων και μεγάλων λεσβιακών επιχειρήσεων, οργανώνει τη φθινοπωρινή Γιορτή Κάστανου, που αναδεικνύεται σε παλλεσβιακό φθινοπωρινό θεσμό και γνωρίζει μεγάλη επιτυχία.
Συγκεκριμένα την Κυριακή, 12 Δεκεμβρίου 2004, πραγματοποιήθηκε, για πρώτη φορά, η Γιορτή του Κάστανου στην Αγιάσο με τη συμμετοχή του τότε Δήμου Αγιάσου (Δήμαρχος Χρύσανθος Χατζηπαναγιώτης) , του Αναγνωστηρίου Αγιάσου, του Γυναικείου Αγρομεταποιητικού Συνεταιρισμού Αγιάσου, του ερευνητή πεδίου κ. Μάκη Αξιώτη, της ΕΤΑΛ καθώς και επιχειρήσεων (χορηγοί)

Από το 2007 καθιέρωσε και την ανοιξιάτικη Γιορτή Κερασιού.
Οι Γιορτές αυτές ήταν ένα πείραμα αναβίωσης εκδηλώσεων που αποτελούσαν κομμάτι της κοινωνικής και οικονομικής ζωής όσον αφορά την τοπική αγροτική παραγωγή, που χάρη στην αισιοδοξία, την τόλμη, την ευρύτητα σκέψης των οργανωτών της στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία. Πέραν όλων των άλλων, έδωσε την ευκαιρία στους παραγωγούς (και όχι μόνο) να προωθήσουν τα αξιόλογα προϊόντα τους στην αγορά. Και μάλιστα διαθέτοντας την παραγωγή τους στο φυσικό της χώρο (στην Αγιάσο), όπου μαζικά προσέρχεται το καταναλωτικό κοινό.
Ταυτόχρονα όμως κινείται ικανοποιητικά όλη η ντόπια αγορά, αφού και οι άλλες εμπορικές επιχειρήσεις (ομοειδείς ή μη) αξιοποιούν την ευκαιρία για να πουλήσουν τα είδη τους. Κυρίως ωφελούνται τα καταστήματα που εμπορεύονται τουριστικά είδη, είδη ντόπιας λαϊκής τέχνης (κεραμικά, ξυλόγλυπτα, υφαντά), τοπικά παραδοσιακά προϊόντα (τυριά, αρωματικά βότανα κλπ), καφενεία, εστιατόρια, καφετέριες, αρτοζαχαροπλαστεία κ.ά.
 Στο πλαίσιο των Γιορτών λαμβάνουν χώρα μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις, θεατρικά δρώμενα, λαϊκά γλέντια με δωρεάν διανομή στους επισκέπτες κάστανων, κερασιών και παραγόμενων απ’ αυτά προϊόντων (γλυκών, καστανόψωμου, μελιού κλπ), ενημερωτικές ομιλίες και προβολές, εκθέσεις εργαλείων – μέσων καστανοσυλλογής και ξυλόγλυπτων από καστανιά, περιπατητικές εκδρομές στα υπέροχα λιθόστρωτα μονοπάτια του καστανιώνα κ.ά. Δίνεται η ευκαιρία στους πολυπληθείς επισκέπτες να γνωρίσουν – μέσα από τις περιπατητικές εκδρομές - το υπέροχο φυσικό περιβάλλον του ορεινού όγκου Ολύμπου που είναι ενταγμένος στο Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών «Φύση 2000» και τη χλωρίδα και πανίδα του που περιλαμβάνει πολλά σπάνια είδη προστατευόμενα από την ελληνική και κοινοτική νομοθεσία. Αυτό με τη σειρά του συντελεί στην ανάπτυξη του εναλλακτικού και συγκεκριμένα του φυσιολατρικού τουρισμού, που μπορεί να αποτελέσει συμπληρωματική πηγή πλούτου για την τοπική κοινωνία, δεδομένου ότι η τουριστική κίνηση σήμερα περιορίζεται στο θρησκευτικό – προσκυνηματικό τουρισμό και έχει εποχιακό χαρακτήρα. Η αύξηση της επισκεψιμότητας της περιοχής ευελπιστούμε ότι θα οδηγήσει στην αύξηση του αγροτοτουριστικού εισοδήματος των κατοίκων και θα λειτουργήσει ως κίνητρο για την ανάπτυξη συμπληρωματικών επενδυτικών δραστηριοτήτων.

ΧΟΡΗΓΟΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ:

Δήμος Λέσβου / Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου / Σ. Πασχαλίδης & ΣΙΑ Ο.Ε. / Οικονομοτεχνική Λέσβου - Ορφανός / Διοικούσα Επιτροπή Ιερού Προσκυνήματος Αγιάσου / ΚΤΕΟ Ε. Ασβεστά – ΚΑΡΑ ΤΕΠΕ / Αγροτικός Συνεταιρισμός Αγιάσου

ΧΟΡΗΓΟΙ ΓΙΟΡΤΗΣ:

Ποτοποιία Βιολογικού Κρασιού Γιάννη Ιωάννου «Μεθυμναίος Οίνος» / "Οινοφόρος" Μεγαλοχωρίου / Ποτοποιία Ούζου Πλωμαρίου ΒΑΡΒΑΓΙΑΝΝΗ /Ποτοποιία Ούζου ΦΗΜΗ Μυτιλήνης /Ποτοποιία ΚΡΥΣΤΑΛ-ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ Γιώργου Συκά

Δείτε την αφίσα  και  φωτογραφίες  από την 1η Γιορτή