Δυστυχώς αρκετά παιδιά σήμερα καλούνται να αντιμετωπίσουν σοβαρές αντιξοότητες κατά την ανάπτυξη τους. Η κακοποίηση είναι μια από τις πολύ συχνές και σοβαρές. Είτε μιλάμε για συναισθηματική, σωματική ή σεξουαλική, οι επιπτώσεις είναι οδυνηρές και ακολουθούν για πάντα στη ζωή του το κακοποιημένο παιδί.
Σήμερα επέλεξα να γράψω λίγες σκέψεις για τη σεξουαλική κακοποίηση, μιας και οι διαστάσεις που παίρνει το πρόβλημα αυτό ολοένα και μεγαλώνουν. Ας ξεκινήσουμε με έναν ορισμό του τι είναι σεξουαλική κακοποίηση για να αντιλαμβανόμαστε όλοι το ίδιο. Αξίζει να σημειωθεί ότι η επιστημονική κοινότητα δεν έχει καταλήξει σε έναν κοινά αποδεκτό ορισμό, καθώς οι απόψεις ποικίλουν όσον αφορά το ποια φαινόμενα μπορούν να αποτελούν σεξουαλική κακοποίηση. Ωστόσο, όμως, το πώς ορίζεται το φαινόμενο επηρεάζει πολλούς τομείς , όπως τον τρόπο που το αντιλαμβάνεται ο κόσμος, τις αντιδράσεις τους απέναντι στα εμπλεκόμενα άτομα, τα είδη των σεξουαλικών συμπεριφορών που καταγγέλονται στην αστυνομία, την πρόληψη και πολλούς άλλους. Ένας ορισμός, λοιπόν, αποδεκτός από πολλούς είναι ο εξής: παιδική σεξουαλική κακοποίηση θεωρείται η έκθεση ενός ατόμου ηλικίας κάτω των 18 ετών από ένα άλλο άτομο τουλάχιστον 5 χρόνια μεγαλύτερο, σε ανεπιθύμητες σεξουαλικές εμπειρίες, όπως είναι η θωπεία των σεξουαλικών περιοχών του σώματος, ο αυνανισμός, η σεξουαλική επαφή ή απόπειρα αυτής, η διείσδυση αντικειμένων.
Θύματα σεξουαλικής κακοποίησης είναι συχνότερα τα κορίτσια. Οι γενικότερες επιπτώσεις στο παιδί, και στον μετέπειτα ενήλικα, είναι ο ψυχικός πόνος, η μείζονα κατάθλιψη, οι αγχώδεις διαταραχές, η μετατραυματική διαταραχή πολύ συχνά, η χρήση ουσιών, η σωματοποίηση και οι διαταραχές προσωπικότητας. Ωστόσο, σχετίζεται επίσης με αυξημένη δυσαρέσκεια από τους συντρόφους, λιγότερη σεξουαλική ευχαρίστηση, σεξουαλικές πρακτικές υψηλού κινδύνου, σεξουαλική δυσλειτουργία και αυξημένο κίνδυνο για σεξουαλική θυματοποίηση στην ενήλικη ζωή.
Ο κίνδυνος της παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης σαφώς και συνδέεται στενά με παράγοντες σχετικούς με την οικογένεια όπως είναι το διαζύγιο, η βία στο σπίτι, η κατανάλωση ουσιών ή αλκοόλ από μέλη της οικογένειας, ή μέλη συναισθηματικά μη διαθέσιμα. Οι δράστες μπορεί να είναι μέλη της οικογένειας, γείτονες και άνθρωποι σε θέσεις εμπιστοσύνης ή εξουσίας όπως δάσκαλοι ή baby- sitters, ενώ οι πατριοί είναι 10 φορές πιο πιθανό να κακοποιήσουν ένα παιδί απ’ ότι ο βιολογικός τους πατέρας.
Η σεξουαλικότητα είναι ένας σημαντικός τομέας της ανθρώπινης ανάπτυξης και λειτουργικότητας και πλήττεται με διάφορους τρόπους έπειτα από την σεξουαλική κακοποίηση. Τα σεξουαλικά κακοποιημένα παιδιά έχουν ακατάλληλες σεξουαλικές γνώσεις για την ηλικία τους, εμφανίζουν επιθετική συμπεριφορά, αυξημένο σεξουαλικό παιχνίδι με τους συνομηλίκους τους και αυνανισμό πέρα από τα όρια του φυσιολογικού. Στην ενήλικη ζωή τα θύματα παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης είναι πιθανό να αντιμετωπίσουν προβλήματα στην σεξουαλική επιθυμία. Συχνά αναφέρουν φόβο για την σεξουαλική επαφή ή ακόμα και σεξουαλική αποστροφή.
Αναμφίβολα τα θύματα της σεξουαλικής κακοποίησης κουβαλούν μεγάλο φορτίο για το υπόλοιπο της ζωής τους. Φορτίο που ουσιαστικά ορίζει μεγάλο μέρος της ζωής τους. Η αντιμετώπιση, όμως, των προβλημάτων που προκύπτουν είναι υψίστης σημασίας, καθώς αυτά είναι που τους καθιστούς ευάλωτους για θυματοποίηση στην ενήλικη ζωή τους. Πολλές φορές διαιωνίζεται ένας φαύλος κύκλος στα πλαίσια του οποίου τα πρώην θύματα γίνονται πλέον θύτες και κακομεταχειρίζονται τα δικά τους παιδιά. Ένας φαύλος κύκλος που όμως πρέπει να σπάσει!
* Η Ειρήνη Χατζηαναγνώστου είναι Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια παιδιών- εφήβων- ενηλίκων, και εξειδικευμένη στη Νόσο Alzheimer. Εργάζεται στο δικό της Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχοθεραπείας «Ψυχή & Λόγος» στην οδό Καβέτσου 13, Μυτιλήνη. Τηλέφωνο επικοινωνίας
: 2251104284. Περισσότερες πληροφορίες στο eirinichatzianagnostou.blogspot.gr
Η Ειρήνη Χατζηαναγνώστου αρθρογραφεί κάθε δεύτερη Δευτέρα στο Lesvosnews.net
