Στα πλαίσια της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου και Ινστιτούτου Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών & Αμπέλου (Ι.Ε.Λ.Υ.Α.) του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ και του Έργου που χρηματοδοτείται με τίτλο «Ερευνητικές και ενημερωτικές δράσεις για ενίσχυση της ετοιμότητας της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου αναφορικά με την άμεση εκρίζωση του παθογόνου Xylella fastidiosa σε περίπτωση εντοπισμού του (XyLeVA)», πραγματοποιήθηκε επίσκεψη ομάδας ερευνητών του Ι.Ε.Λ.Υ.Α. σε ελαιώνες της Λέσβου και συγκεκριμένα σε δώδεκα (12) κύριες ελαιοκομικές περιοχές της Λέσβου (Θέρμη, Μεταμόρφωση Αγ. Σωτήρα, Μιστεγνά, Τούμπες, Πεδή/Μανταμάδο, Μόλυβος, Πέτρα, Αγία Φωτεινή, Ευρειακή, Πέραμα προς Σκόπελο, Μαύρα κλίματα, Πλάγια Πλωμαρίου)
Στα πλαίσια των επισκέψεων πραγματοποιήθηκαν επισκοπήσεις των ελαιώνων για την μελέτη παρουσίας φυτοπαθολογικών ασθενειών που προκαλούνται από μύκητες και εκδηλώνουν παρόμοια συμπτωματολογία με την ασθένεια που προκαλεί το παθογόνο Xylella fastidiosa. Συλλέχθηκαν δείγματα κλαδίσκων και κλάδων από ασθενικά δένδρα ελιάς (ποικιλίες Αδραμιτιανή από 9 αγρούς, Κολοβή από 5 αγρούς και Θρουμπολιά/Λαδολιά από 1 αγρό) και μη με συμπτώματα ξηράνσεων σε ξύλο και φύλλα για μελέτη παρουσίας φυτοπαθολογικών αιτιών από μύκητες (ανάλυση που θα πραγματοποιηθεί με εργαστηριακή εξέταση και μελέτη). Παράλληλα πραγματοποιήθηκε μια χαρτογράφηση και άλλων φυτοπαθολογικών ασθενειών του φύλλου ώστε να αποτυπωθεί μια πλήρης εικόνα της φυτοϋγείας και προβλημάτων των ελαιώνων της Λέσβου. Συλλέχθηκαν επίσης από τα αντίστοιχα δένδρα και δείγματα φύλλων για περαιτέρω ανάλυση της παρουσίας του παθογόνου Xylella fastidiosa από το εργαστήριο του Καθηγητή Βακτηριολογίας κ. Δημήτριου Γκούμα (Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο).
Μετά την επίσκεψη των ερευνητών στο νησί της Λέσβου ακολούθησε διήμερη επίσκεψη για επισκοπήσεις και στους ελαιώνες της Χίου.
Αντίστοιχες δράσεις πρόκειται να πραγματοποιηθούν και στα νησιά της Σάμου και Ικαρίας, καθώς επίσης και η υλοποίηση ενημερωτικών Ημερίδων για την πορεία του Έργου και παρουσίαση των πρώτων αποτελεσμάτων στο ευρύ κοινό, παραγωγούς, αγροτικούς συνεταιρισμούς. 
Αμέσως μετά τις εν λόγω επισκοπήσεις ο Αντιπεριφερειάρχης Ν. Λέσβου με αρμοδιότητα στον Πρωτογενή Τομέα για το Βόρειο Αιγαίο κ. Πανάγος Κουφέλος δήλωσε τα εξής:
«Τα αποτελέσματα από το Έργο XyleVA που χρηματοδοτείται με πρωτοβουλία της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, θα αποτελέσουν ουσιαστική υποστήριξη για την αειφόρο διαχείριση και προστασία του πρωτογενούς τομέα στην ελαιοκομία της Περιφέρειας. Σημαντικά εργαλεία προς την κατεύθυνση που οδηγεί στη βιώσιμη ανάπτυξη είναι η σύμπραξη με φορείς, η έρευνα και η καινοτομία στον αγροδιατροφικού τομέα. Η συμφιλίωση της οικολογίας και της οικονομίας είναι η μεγάλη πρόκληση στον πρωτογενή τομέα. Ως εκ τούτου , τόσο οι παραγωγοί όσο και η τοπική αυτοδιοίκηση χρειάζεται συνεχώς να επανεκτιμάμε τα συστήματα παραγωγής, τις κλιματολογικές συνθήκες για την ικανοποίηση της ζήτησης για προϊόντα και υπηρεσίες «νέας ποιότητας» που προκύπτουν μέσα από την έρευνα και την καινοτομία».
