Φύγαμε για να γλιτώσουμε από τον πόλεμο. Το Χαλέπι, η πόλη μας, ήταν μια κόλαση. Δεν ξέραμε αν θα νυχτώσει για όλους μας». Αυτή είναι σε τρεις γραμμές η ιστορία του Μουσταφά, του Σύρου πρόσφυγα που μαζί με τη γυναίκα και τα πέντε παιδιά τους βρέθηκαν στη Μυτιλήνη. Το μικρότερο παιδί της οικογένειας είναι μόλις επτά μηνών, και γεννήθηκε σε στρατόπεδο προσφύγων στην Τουρκία.
Όπως λέει ο Μουσταφά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, είχαν πιστέψει ότι δουλεύοντας στις οικοδομές της Τουρκίας θα περνούσε ο καιρός μέχρι να τελειώσει ο πόλεμος και να επιστρέψουν στην Τουρκία. Κάθε μήνα έπαιρναν λιγότερα από 200 ευρώ για δουλειά από το πρωί μέχρι το βράδυ. Όλα τα χρήματα έμπαιναν στην άκρη για τη ζωή πίσω στην πατρίδα. Ο πόλεμος όμως δεν έλεγε να τελειώσει.
Και τότε βρέθηκαν Τούρκοι και άλλοι Σύροι συμπατριώτες του που τους μίλησαν για την Ευρώπη. Για δικαιώματα και για τα επιδόματα που θα έπαιρναν ως πρόσφυγες πολέμου.
Από τα Άδανα στην Προύσα, από εκεί στην Κωνσταντινούπολη, ύστερα στη Σμύρνη, κι ένα βράδυ με αυτοκίνητα τους πήγαν… κάπου. Έτσι, βρέθηκαν μπροστά στη θάλασσα. Σε μια παραλία. Εκεί τους φόρτωσαν σε μια πλαστική βάρκα με άλλους περίπου 35 ανθρώπους. Το ταξίδι αυτό στη Μυτιλήνη τους κόστισε 6.000 δολάρια. Χίλια δολάρια ο κάθε μεγάλος, 500 το κάθε παιδί. Το βρέφος μεταφέρθηκε δωρεάν.
Χαράματα της περασμένης Τρίτης βγήκαν σε κάποια ακτή. Πάτησαν στη στεριά και ρώτησαν πού είναι το «Port Police». Εκεί τους είχαν πει πως μετά από μια πρόχειρη διαδικασία θα έπαιρναν χαρτιά και θα έφευγαν για την Ευρώπη! Ονειρεύονταν πως θα πηγαίναν την επομένη κιόλας στη Σουηδία!
Περπατούσαν ώρες μέχρι το λιμάνι, όπου τους είπαν πως θα τους γράψουν «αύριο». Και μετά κάπου θα πάνε, και μετά από μέρες θα πάρουν ένα χαρτί για να φύγουν σε μια άλλη πόλη, την Αθήνα. Έτσι τους είπαν συμπατριώτες τους που έμεναν σε ένα άλλο κομμάτι τσιμέντο λίγο παραπέρα, και σύντομα θα έφευγαν.
«Αύριο έχει καράβι. Θα προλάβουμε να φύγουμε;», ρωτάνε.
Μπροστά σου πέντε άνθρωποι, μια χαρτόκουτα, δυο ρούχα στο τσιμέντο σφιχτές αγκαλιές, κι η ελπίδα του παραδείσου – καταλήγει το επιτόπιο ρεπορτάζ του ΑΠΕ-ΜΠΕ στο λιμάνι της Μυτιλήνης.
ΑΠΕ-ΜΠΕ Στρατής Μπαλάσκας / φωτογραφίες Παναγιώτης Μπαλάσκας
