Ο
Γιώργος Σαμαρίδης (Καπετάν Λογοθέτης) υπήρξε το σπουδαιότερο στρατιωτικό στέλεχος που ανέδειξε το «κόκκινο νησί» στο αντιστασιακό και επαναστατικό κίνημα, μια λαμπρή αγωνιστική μορφή με πανελλήνια ακτινοβολία.Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τα 94χρονα του ΚΚΕ την Κυριακή, 25 Νοεμβρίου 2012 και ώρα 10 το πρωί (στην 70ή επέτειο του Γοργοπόταμου), στην Πλατεία Πολιχνίτου η ΝΕ Λέσβου του ΚΚΕ οργανώνει εκδήλωση τιμής και μνήμης στο μεγάλο λαϊκό αγωνιστή, στο πλαίσιο της οποίας θα γίνουν και τα αποκαλυπτήρια της προτομής του. Κεντρικός ομιλητής θα είναι ο Γιώργος Μαργαρίτης, καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο.
( Σημείωση : τη Κυριακή το πρωί 25/11/2012 και ώρα 08:30 λεωφορείο θα αναχωρήσει από την Πλατεία Σαπφούς -Μυτιλήνη- για το Πολιχνίτο)
Ο Γιώργος Σαμαρίδης (Λογοθέτης) υπήρξε το σπουδαιότερο στρατιωτικό στέλεχος που ανέδειξε το «κόκκινο νησί» στο αντιστασιακό και επαναστατικό κίνημα, μια λαμπρή αγωνιστική μορφή με πανελλήνια ακτινοβολία.
Γεννήθηκε στις 21-1-1911 στον Πολιχνίτο και ήταν γόνος πολυμελούς οικογένειας. Μετά τις εγκύκλιες σπουδές του, το 1928 εισήλθε στη Σχολή Ευελπίδων απ’ την οποία αποφοίτησε το 1932. Λόγω των εξαίρετων επιδόσεών του στη Σχολή, μετά την αποφοίτησή του εκλέχτηκε καθηγητής της Σχολής. Συμμετείχε στο κίνημα των βενιζελικών του 1935. Το 1940 με την κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου στάλθηκε και πολέμησε με το βαθμό του υπολοχαγού στο αλβανικό μέτωπο. Έγινε λοχαγός, διοικητής πυροβολαρχίας.
Μετά την κατάρρευση του μετώπου εντάχθηκε στην Εθνική Αντίσταση και πήρε μέρος σε πλείστες όσες αποστολές στο ελληνικό έδαφος αλλά και στη Μέση Ανατολή. Κατατάχθηκε στον ΕΛΑΣ με το ψευδώνυμο «Καπετάν Λογοθέτης» και αναδείχτηκε σε ένα από τα πιο άξια στρατιωτικά στελέχη του. Με το βαθμό του λοχαγού πεζικού υπηρέτησε ως επιτελάρχης της Ι Μεραρχίας του ΕΛΑΣ Θεσσαλίας. Στη συνέχεια έγινε επιτελάρχης της ΙΙ Μεραρχίας Αττικοβοιωτίας – Ευβοίας του ΕΛΑΣ.
Μετά τη Βάρκιζα οι δημοκράτες αξιωματικοί του ελληνικού στρατού που πολέμησαν στις τάξεις του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ για το διώξιμο του καταχτητή μπήκαν στη μαύρη λίστα, στο λεγόμενο Β΄ Πίνακα, και τους απαγορεύτηκε ουσιαστικά η ανάληψη υπηρεσίας στις τάξεις του νέου εθνικού στρατού. Μάλιστα, για να τους αποκόψουν από το λαϊκό κίνημα, τους έστελναν - ουσιαστικά εξόριστους - σε απρόσιτα μέρη. Έτσι και ο Γιώργος Σαμαρίδης πιάστηκε μαζί με άλλους αξιωματικούς του ΕΛΑΣ και εξορίστηκε στη Φολέγανδρο. Από εκεί μεταφέρθηκαν στη Νάξο. Στις 15 (σύμφωνα με άλλη πηγή στις 16) Απριλίου του 1947, μέρες του Πάσχα, μια ομάδα δώδεκα αξιωματικών με επικεφαλής τον Δ. Κούκουρα δραπέτευσαν από τη Νάξο, με σκοπό να προσχωρήσουν στα τμήματα του ΔΣΕ. Ανάμεσά τους κι ο Γιώργος Σαμαρίδης. Ο Δ. Κούκουρας, πρωτοπόρος κομμουνιστής και λαϊκός αγωνιστής, και ο λοχαγός πυροβολικού Κίμωνας Χατζημιχαλάκης πιάστηκαν κοντά στην Αταλάντη και καταδικάστηκαν ο πρώτος σε θάνατο κι ο δεύτερος σε ισόβια δεσμά από το Στρατοδικείο της Λαμίας. Ο Κούκουρας εκτελέστηκε στην Ξηριώτισσα στις 13 Ιουνίου 1947.
Η απόδραση των 12 εξόριστων αξιωματικών του ΕΛΑΣ έφερε ταραχή στους κυβερνητικούς κύκλους και είχε γενικότερη σημασία για τον ένοπλο αγώνα. Στο νεογέννητο αντάρτικο η συμβολή τους ήταν αποφασιστική. Τοποθετήθηκαν σε καίρια πόστα. Ανέλαβαν ευθύνες σε διοικήσεις κι επιτελεία μεγάλων μονάδων. Συντέλεσαν στο να γίνει ο ΔΣΕ τακτικός στρατός. Να συνδυάζει την τακτική του τακτικού στρατού με τον ανταρτοπόλεμο. Να δίνει εκ παρατάξεως μεγάλες μάχες. Να καταλαμβάνει πόλεις. Να διεξάγει επιχειρήσεις και ελιγμούς στρατηγικής σημασίας. Και σε κάποια στιγμή - όπως στο Γράμο και στο Βίτσι το 1948 – να φέρνει τον αντίπαλο στα πρόθυρα της κατάρρευσης, ώστε να αγωνιούν οι κυβερνώντες «μήπως έχουμε νέα Μικρασιατική Καταστροφή». Και να απειλεί ο στρατηγός Βαν Φλιτ «να τους κόψει την αμερικάνικη βοήθεια», να τους παρατήσει και να φύγει.
Με το από 28-12-1947 Διάταγμα της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης (ΠΔΚ) περί ονομασίας Αξιωματικών του Δ.Σ.Ε. που υπογράφτηκε από τον τότε Πρόεδρό της και Υπουργό των Στρατιωτικών, στρατηγό Μάρκο Βαφειάδη, ο Γιώργος Σαμαρίδης ονομάστηκε συνταγματάρχης πεζικού μαζί με τους Βασίλη Βενετσανόπουλο, Γιώργο Καλιανέση, Ευριπίδη Καπετάνιο, Γιώργο Κατεμή και Γεράσιμο Μαλτέζο.
Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου έγιναν και δυο μεγάλες στρατιωτικοπολιτικές πανελλαδικές συσκέψεις του ΔΣΕ στο Βίτσι. Η πρώτη το Γενάρη του 1948 με εισηγητή το Νίκο Ζαχαριάδη και η δεύτερη το Μάρτη του 1949 με εισηγητή το Βασίλη Μπαρτζιώτα. Ο Γιώργος Σαμαρίδης ήταν παρών και στις δυο.
Υπηρέτησε στο επιτελείο του Γενικού Αρχηγείου του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ) και κατόπιν ως επιτελάρχης της Μεραρχίας Δυτικής Μακεδονίας του ΔΣΕ και εκπαιδευτής της Σχολής Αξιωματικών του Γενικού Αρχηγείου (ΣΑΓΑ). Μετά την ορκωμοσία των Ανθυπολοχαγών της Δ΄ Σειράς της ΣΑΓΑ αποφασίστηκε η διάλυσή της, αφού είχε εκπαιδεύσει περίπου 1.500 στελέχη τα οποία αξιοποιήθηκαν σε υπεύθυνες θέσεις των μονάδων του ΔΣΕ. Σύντομα όμως και επειδή έμπαινε στόχος η οργανωτική ανασυγκρότηση (δημιουργία Μεραρχιών) του ΔΣΕ και η μετατροπή του ουσιαστικά σε τακτικό στρατό, αποφασίστηκε η επαναλειτουργία της Σχολής και ανανεώθηκε η διοίκηση της Ε΄ Σειράς που την αποτελούσαν: Διοικητής ο Νίκος Ακριτίδης (Κόλιας), Πολιτικός Επίτροπος ο Πάνος Δημητρίου, Επιτελάρχης ο Γιώργος Βαλαχάς (Φωτεινός), Διευθυντής Σπουδών ο Γιώργος Σαμαρίδης (Λογοθέτης) με βοηθό του το Γιώργο Μυλωνά και Στρατολόγος-Τοπογράφος ο Γιώργος Βυθούλκας. Η εκπαίδευση γινόταν με βάση το πρόγραμμα των προηγούμενων Σειρών εμπλουτισμένο με την πείρα των επιχειρήσεων στο Γράμο και της ολοκλήρωσης του ελιγμού στο Βίτσι. Τα μαθήματα άρχισαν στις αρχές Νοέμβρη του 1948 στο χωριό Λαιμός της Πρέσπας όπου συγκεντρώθηκαν περί τους 650 μαθητές.
Μετά τη μάχη της Φλώρινας η Σχολή ανασυγκροτήθηκε και ονομάστηκε Ταξιαρχία με την εξής διοίκηση: Διοικητής ο Νίκος Ακριτίδης (Κόλιας), Πολιτικός Επίτροπος ο Πάνος Δημητρίου, Επιτελάρχης ο Γιώργος Βαλαχάς (Φωτεινός), Διευθυντής Σπουδών ο Γιώργος Σαμαρίδης (Λογοθέτης), Διοικητής Ι Τάγματος ο Γιώργος Νικολάου (Νώντας), Διοικητής ΙΙ Διλοχίας ο Χριστόφορος Μπουροζήκας, Διοικητής ΙΙΙ Διλοχίας ο Ζήσης Ζιώκας. Η εκπαίδευση ήταν εντατική ώστε η Σχολή να λάβει ενεργά μέρος στη σχεδιαζόμενη ανακατάληψη του Γράμου. Από τις 19 Μαρτίου 1949 Διοικητής της ΣΑΓΑ ορίστηκε ο Αλέκος Ρόσιος (Υψηλάντης) με Υποδιοικητή το Νίκο Ακριτίδη (Κόλια).
Πήρε μέρος στις μάχες για την ανακατάληψη του Γράμου που διεξήχθησαν τον Απρίλη – Μάη του 1949. Ο πετυχημένος αυτός επιθετικός ελιγμός μετρίασε την αρνητική επίδραση που είχε στο ηθικό των μαχητών του ΔΣΕ η αποτυχία στη Φλώρινα και προκάλεσε νέα ανησυχία και απογοήτευση στο κυβερνητικό στρατόπεδο. Στην επίσημη ιστορία του ΓΕΣ για τον εμφύλιο πόλεμο αναγνωρίζεται ότι «επετεύχθη πράγματι στρατηγικός και τακτικός αιφνιδιασμός (του κυβερνητικού στρατού)… Εξηναγκάσθησαν αι εθνικαί δυνάμεις να προβούν εις αναδιάταξιν δυνάμεων …Εδημιουργήθη εκ νέου η εστία-βάσις του Γράμμου, όστις μόλις το θέρος του 1948 είχε εκκαθαριστεί διά μακροχρονίου (70 ημερών) αγώνος, πολυδαπάνου εις απωλείας ανθρωπίνου και πολεμικού υλικού και παρέστη ανάγκη νέων αγώνων κατά το 1949 διά την ανακατάληψίν του».
Η Σχολή πραγματοποίησε τον ελιγμό από το Βίτσι στο Σμόλικα κάτω από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες για την ανακατάληψη του Γράμου. Πολέμησε στο Ταμπούρι και στο Κάντσικο. Παρά τις αφάνταστες δυσκολίες που συνάντησε η ΣΑΓΑ κατά τη διαδρομή από την Πρέσπα στο Σμόλικα παλεύοντας με τα στοιχεία της φύσης και παρά τα λάθη των δυο Διοικητών των Ταγμάτων κατά τη διάρκεια των μαχών στο Κάντσικο και στη Γύφτισσα, οι αξιωματικοί και μαθητές της Σχολής πολέμησαν με αφάνταστο ηρωισμό. Με το αυτόματο στο χέρι έπεσε ο Διοικητής της Σχολής Νίκος Νικητίδης (Κόλιας). Με το αυτόματο στο χέρι στην πρώτη γραμμή σκοτώθηκε στις 13-4-1949 και ο Διευθυντής Σπουδών της ΣΑΓΑ Γιώργος Σαμαρίδης (Λογοθέτης), ο οποίος πάτησε νάρκη. Αρκετά ακόμα στελέχη της Σχολής σκοτώθηκαν σ’ αυτές τις μάχες.
Μπορεί να ήταν άτυχος που έχασε τη ζωή του λίγους μόλις μήνες πριν τη λήξη του εμφυλίου πολέμου, αλλά κέρδισε μια παντοτινή θέση στο Πάνθεον των Λαϊκών Ηρώων. Αμέσως μετά το θάνατό του η Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση τίμησε τη θυσία του προάγοντάς τον σε Υποστράτηγο Πεζικού!
Παναγιώτης Μ. Κουτσκουδής
