Χρονογράφημα : Τι δεν καταλαβαίνω;

Χρονογράφημα

Τι δεν καταλαβαίνω;

του Στρατή Μπαλάσκα  *

Με τούτα και με τα άλλα θυμήθηκα τα παιδικά μου αναγνώσματα. Το «Στα μυστικά του βάλτου» το είχα δανειστεί από τη Βιβλιοθήκη της Μυτιλήνης. «Κράτα το περισσότερες μέρες από μια εβδομάδα γιατί θα το διαβάσεις και δυο και τρεις φορές» μου είχε πει ο κυρ Γιάννης που δούλευε στη βιβλιοθήκη τότες. Δίκιο είχε. Τρεις φορές το διάβασα σε δυο βδομάδες. Κι ανοίχτηκε μέσα μου ένας καινούργιος κόσμος εκεί στο βάλτο με τις πλάβες και τους αγωνιστές του Μακεδονικού Αγώνα. Τα κατάλαβα όλα όσα έλεγε το βιβλίο ετούτο; Ομολογώ πως όχι. Μέχρι στις μέρες μας που το ξαναδιάβασα διαδικτυακά και χωρίς τις συμβουλές του αξέχαστου κυρ Γιάννη.

Δείτε τώρα που… κόλλησα.

«Ήταν ένα κράμα όλων των βαλκανικών εθνικοτήτων τότε η Μακεδονία. Έλληνες, Βούλγαροι, Ρουμούνοι, Σέρβοι, Αλβανοί, Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι, ζούσαν φύρδην μίγδην κάτω από το βαρύ ζυγό των Τούρκων. Η γλώσσα τους ήταν η ίδια, μακεδονίτικη, ένα κράμα και αυτή από σλαβικά κι ελληνικά, ανακατωμένα με λέξεις τούρκικες. Όπως και στα βυζαντινά χρόνια, οι πληθυσμοί ήταν ανακατωμένοι τόσο, που δύσκολα χώριζες Έλληνα από Βούλγαρο - τις δυο φυλές που κυριαρχούσαν. Εθνική συνείδηση είχαν τη μακεδονική μονάχα. Όταν όμως οι Βούλγαροι κήρυξαν την εκκλησιαστική τους ανεξαρτησία, και ανεγνωρίστηκε στην Κωνσταντινούπολη αρχηγός της βουλγάρικης εκκλησίας ο Έξαρχος αντί του Πατριάρχη, και όταν η Σύνοδος του 1872 κήρυξε σχισματικούς τους Βουλγάρους, χωρίστηκε η Μακεδονία σε Πατριαρχικούς Έλληνες κι Εξαρχικούς Βουλγάρους, χωρίστηκαν και οι συντοπίτες, οι συγχωρίτες ακόμα και οι οικογένειες».

Ποιος τα λέει ετούτα τα περίεργα Βαλκανικά, ου μην αλλά και αρκούντως «αντεθνικά» περί εθνικής συνείδησης «Μακεδονικής» και γλώσσας «μακεδονίτικης»; Σας στενοχωρώ, το ξέρω μα τα λέει η Πηνελόπη Δέλτα στο ευαγγέλιο της εθνικοφροσύνης για παιδιά, στο βιβλίο της «Στα μυστικά του βάλτου».  

Με τούτα και με τα άλλα που λέει ετούτη η γυναίκα που αυτοκτόνησε σαν μπήκαν στην Αθήνα οι Γερμανοί μπερδεύομαι! Η και προγιαγιά του πάλαι ποτέ Προέδρου της Νέα Δημοκρατίας Αντώνη Σαμαρά που έριξε τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη από Πρωθυπουργό του 1993 μας λέει για Μακεδονική εθνική συνείδηση και μακεδονίτικη γλώσσα. Τι δε καταλαβαίνω αλήθεια;

Από την άλλη μεριά η λαϊκή παράδοση κατέγραψε τον θάνατο του Τέλλου Άγρα, του Μακεδονομάχου από την Πελοπόννησο καπετάν Άγρα με πολλά τραγούδια. Ανάμεσα τους και τούτο το… σλαβόφωνο μοιρολόι:

«Νέμας μάικα, ζλάτνο τσέτνο, να τα πλάτσι; (Δεν έχεις μάνα, γλυκό παιδί, για να σε κλάψει;)

Νέμας σέστρα, ντα τα ζάλια; (Δεν έχεις αδερφή, να σε πενθήσει;)
Κάκβα ιζλαζάγια; (Πώς σε ξεγέλασαν;)

Κάκβα ντονισέα ντα βα ουμπέσατ να ουρέχουτ; (Πώς σ' έφεραν εδώ και σε κρέμασαν στην καρυδιά;)

Ντα βα ντόνσατ να τσούζντι μέστου, (Να σε φέρουν σε ξένη γη,)
τσούζντι μάικι ντα πλάκατ, (ξένες μάνες να σε κλάψουν,)

τσούιντι σέστρι ντα βα ρέντατ. (ξένες αδερφές να σε μοιρολογήσουν.)

Επαναλαμβάνω. Τι δεν καταλαβαίνω;

Διαβάζω ο έρμος αν και φαίνεται πως δεν θα έπρεπε... Σλαβόφωνος οπλαρχηγός, που πολέμησε για την Ελληνικότητα της Μακεδονίας ήταν ο Κονσταντίν (Κότε) Χρίστωφ, το οποίο αργότερα εξελλήνισε σε Κώστας Χρήστου. Ο καπετάν Κότας. Εντάχθηκε στη βουλγαρική «Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση» (VMRO), που διακήρυσσε τον αλυτρωτισμό της με το σύνθημα «Η Μακεδονία στους Μακεδόνες». Πήρε τα όρη και τα βουνά πλην όμως στη συνέχεια αποστασιοποιήθηκε από τη VMRO και για τούτο λέει φταίει ένας δικός μας, ο Μητροπολίτης Καστοριάς Γερμανός (Καραβαγγέλης) εκ Στύψης ορμώμενος, ο οποίος τον προσηλύτισε στην Ελληνική εθνική ιδέα. Η ιστορία λέει ότι κατόπιν προδοσίας των παλιών του συντρόφων στο VMRO, συνελήφθη από τους Τούρκους, μεταφέρθηκε στις φυλακές του Μοναστηρίου (στη σημερινή Μπίτολα) και απαγχονίστηκε. Τελευταίες λέξεις μπροστά στην αγχόνη, «Ζήτω ο Ελληνισμός!» στα Σλάβικα!!!

Τι δεν καταλαβαίνω πάλι;

Σε όλο τον κόσμο λέει σαν παραγγείλεις μια «μακεδονική σαλάτα» σου φέρνουν μια σαλάτα με διάφορα λαχανικά, λάδι και λεμόνι. Είναι η ίδια με αυτή που με προσθήκη μαγονέζας εμείς στην Ελλάδα τη λέμε Ρώσικη. Συμβολίζει λένε στον υπόλοιπο κόσμο τα πολλά λαχανικά το πολυεθνικό της Μακεδονίας (κατά εμάς και μόνο στον κόσμο όλο, συμβολίζει το πολυεθνικό της Ρωσίας). Τι δε καταλαβαίνω αλήθεια; Τι;

Τελικά ναι υπάρχει μόνο ένα προϊόν ο χαλβάς που είναι καταχωρημένος ως…. Μακεδονικός.

Κι αυτό το όνειρο μου το χαλάσαν.

Ο Μακεδονικός χαλβάς δεν είναι Μακεδονικός αλλά από την Πέργαμο της Μικρασίας. Η οικογένεια Χαϊτογλου έφερε το 1922 την τέχνη του χαλβά από την Πέργαμο όπου μεσουρανούσε. Οι μισοί της προσφυγικής οικογένειας στάθηκαν στη Μυτιλήνη όπου και άνοιξαν χαλβατζίδικο. Οι άλλοι μισοί πήγαν πρόσφυγες στη Σαλονίκη όπου άνοιξαν κι αυτοί χαλβατζίδικο. Οι εν Μυτιλήνη ευρισκόμενοι ελλείψει αγοραστικού κοινού ικανού να τους συντηρήσει το ρίξαν στο γενικό εμπόριο. Οι δεύτεροι μεσουράνησαν ως Μακεδόνες. Κάπως έτσι χάθηκε ο Περγαμηνός χαλβάς...

Μας απόμεινε το ρακί, ο παστουρμάς, το τζατζίκι κι ο μπακλαβάς.

Τι όχι;

Θεέ μου τι δεν καταλαβαίνω σε ετούτα τα Βαλκάνια που θέλουν κάποιοι να θυμηθούμε ότι τα λένε έτσι γιατί στους απολίτιστους Ευρωπαίους θύμιζαν ανέκαθεν ηφαίστειο;

Στρατής Μπαλάσκας

φωτο: Αριστερά ο χρυσαυγίτης βουλευτής Παππάς στο συλλαλητήριο στη Σαλονίκη την περασμένη Κυριακή με χαρακτηριστικό εθνικόφρων αξεσουάρ. Δεξιά ο ίδιος παλαιότερα πλην όμως με το φέσι που φορούσαν τα SS στα Βαλκάνια στη διάρκεια του Β παγκοσμίου πολέμου. Όχι. Προφανώς και όλοι όσοι πήγαν στο συλλαλητήριο της Σαλονίκης δεν είναι νεοναζί. Όμως όλοι οι νεοναζί ήταν εκεί. Οι υπόλοιποι ας πρόσεχαν τις παρέες τους. μεγάλα παιδιά είναι. Ή μήπως πάλι κάτι λάθος κατάλαβα;

*  Από τη στήλη «Επί τον τύπον των ήλων…» στη σημερινή (25.1.2018) έκδοση της εφημερίδας «τα Νέα της Λέσβου»