Ενημερωτικό άρθρο για τη γαστροσκόπηση

Γράφει ο Γεώργιος Μαυρογένης *

1) Που χρειάζεται η γαστροσκόπηση;

Είναι η εξέταση εκλογής για να μελετηθεί λεπτομερώς  ο οισοφάγος, ο στόμαχος και το δωδεκαδάκτυλο. Επιτρέπει τη διάγνωση βλαβών όπως διαβρώσεις, έλκη, στενώσεις ενώ παρέχει τη δυνατότητα βιοψιών (αφαίρεση ενός μικρού δείγματος ιστού για ιστολογική μελέτη).  Συνήθεις ενδείξεις είναι η διερεύνηση δυσκολιών στην κατάποση, συμπτωμάτων γαστρο-οισοφαγικής παλινδρόμησης (αίσθηση πικρής γεύσης στο στόμα, ''καούρες’’, ''ρεψίματα''), πόνου στην κοιλιά, φουσκωμάτων, απώλειας βάρους, αναιμίας, διαρροιών και χρονίου βήχα. Επιπλέον συνίσταται προληπτική εξέταση σε ασθενείς που λαμβάνουν αντιπηκτικά, αντιθρομβωτικά φάρμακα (Sintrom, Pradaxa, Salospir, Plavix), σε ασθενείς με κληρονομικό ιστορικό καρκίνου στομάχου ή οισοφάγου, και σε ασθενείς με κοιλιοκάκη ή φλεγμονώδεις εντεροπάθειες.

2) Ποια είναι η απαιτούμενη προετοιμασία;

Απαιτείται αυστηρή νηστεία (υγρά, φαγητά και κάπνισμα) κατά τη διάρκεια των έξι ωρών πριν από την εξέταση. Αν είστε διαβητικός, θα πρέπει μιλήσετε με τον γιατρό σας για τη λήψη της θεραπείας σας, διότι θα πρέπει να μείνετε νηστικός από τα μεσάνυχτα.

3) Πώς πραγματοποιείται η γαστροσκόπηση;

Η εξέταση γίνεται με μια εύκαμπτη λεπτή συσκευή που ονομάζεται ενδοσκόπιο η οποία εισάγεται από το στόμα (γαστροσκόπηση) ή από την μύτη (ρινογαστροσκόπηση) μετά από τοπική αναισθησία και, συχνότερα, μετά από ήπια καταστολή (μέθη). Η ενδοσκόπηση πραγματοποιείται στην αριστερή πλάγια θέση. Η εξέταση δεν είναι επώδυνη και ο ασθενής αναπνέει φυσιολογικά από τη μύτη ή το στόμα. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης ο ασθενής θα πρέπει να παίρνει βαθιές αναπνοές. Η εξέταση διαρκεί 7-10 λεπτά.  Αν ο ιατρός το κρίνει απαραίτητο θα ληφθούν βιοψίες οι οποίες είναι ανώδυνες.


4) Τι γίνεται μετά την εξέταση;

Αν σας χορηγήθηκε μέθη, θα πρέπει να αποφύγετε την οδήγηση μέχρι την επόμενη μέρα το πρωί διότι τα χορηγούμενα φάρμακα μπορεί να επηρεάσουν την κρίση και τα αντανακλαστικά σας. Για τον ίδιο λόγο θα πρέπει να επιστρέψετε στο σπίτι με συνοδεία. Επιστρέφοντας στο σπίτι, συνίσταται η παρουσία τρίτου προσώπου μέχρι την επόμενη μέρα το πρωί. Για τους ίδιους λόγους, συνιστάται να αποφύγετε τη λήψη σημαντικών αποφάσεων που απαιτούν πνευματική διαύγεια.


5) Απολύμανση ενδοσκοπικού υλικού

Μετά από κάθε εξέταση το ενδοσκόπιο απολυμαίνεται και τα εξαρτήματα που χρησιμοποιούνται (λαβίδα βιοψίας, ...) αποστειρώνονται ή απορρίπτονται (αναλώσιμα).


6) Ποιες είναι οι εναλλακτικές επιλογές;

Οι εξετάσεις εκλογής για την εξέταση του οισοφάγου, στομάχου και δωδεκαδακτύλου είναι η γαστροσκόπηση και η ρινο-γαστροσκόπηση. Σε ασθενείς με δυσκαταποσία (δυσφαγία) μπορεί να γίνει ακτινολογική εξέταση μετά από κατάποση βαρίου ή γαστρογραφίνης η οποία θα επιτρέψει την διάγνωση στενώσεων. Η αξονική τομογραφία και ο υπέρηχος δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τις ενδοσκοπήσεις. Η μανομετρία οισοφάγου θα βοηθήσει στην διάγνωση κάποιας διαταραχής της κινητικότητας του οισοφάγου. Η Πεχαμετρία/εμπέδηση πραγματοποιείται σε ασθενείς με άτυπες εκδηλώσεις γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης ή σε ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στη χορήγηση φαρμάκων που ανήκουν στην οικογένεια της ομεπραζόλης (PPI). Τέλος, έχουν κάνει την εμφάνιση τους και οι κάψουλες οι οποίες καταγράφουνε σε βίντεο το εσωτερικό του οισοφάγου και του στομάχου ωστόσο το κόστος τους τις καθιστά απαγορευτικές ώς εξέταση εκλογής.


ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ

Οι ανωτέρω πληροφορίες έχουν καθοριστεί με βάση τις συστάσεις των αναγνωρισμένων επιστημονικών εταιρειών. Δεν αντικαθιστούν τις πληροφορίες που παρέχονται από το γιατρό σας. Μην διστάσετε να του υποβάλετε τις ερωτήσεις που θέλετε.

--------------------