yle="text-align: justify;">Η Λέσβος δεν είναι πια αρκετά «σέξι» για να μονοπωλεί τα δελτία των 8 και τα διεθνή πρωτοσέλιδα. Οι ροές μειώθηκαν, οι εικόνες χάους στέρεψαν, τα media και πολλές ΜΚΟ αποχώρησαν. Απέμειναν σχεδόν 6.000 πρόσφυγες και οι ντόπιοι που συχνά νιώθουν σαν τις μέρες που ξυπνάς με hangover. Μαγαζιά κλείνουν και ξενοδοχεία αδειάζουν, όχι μόνο γιατί δεν υπάρχουν τουρίστες αλλά γιατί δεν κυκλοφορούν ελεύθερα οι πρόσφυγες.
της Τζένης Τσιροπούλου / ThePressProject
«Τώρα κλαίνε όλοι με μαύρο δάκρυ. Στην αρχή φοβόντουσαν ότι οι πρόσφυγες θα λερώνουν και θα κάνουν ζημιές αλλά τελικά όλοι έβγαλαν αρκετά χρήματα. Τώρα δεν έχει πια πρόσφυγες και κλείνει το ένα μαγαζί μετά το άλλο. Πολλοί έκαναν μεγάλα ανοίγματα. Ξέρω έναν ταξιτζή που κέρδισε αρκετά χρήματα πηγαινοφέρνοντας κόσμο στα camps και αγόρασε καινούριο ταξί με δόσεις. Μόλις υπέγραψαν όμως τη συμφωνία με την Τουρκία, σταμάτησαν οι ροές και τώρα δεν ξέρει πώς να το αποπληρώσει» λέει η 26χρονη Μυτιληνιά, Μαρία Αβραάμ, στο TPP.
Η ίδια ήταν άνεργη για μήνες μέχρι που προσελήφθη μαζί με άλλα 18 άτομα σε μία από τις μεγαλύτερες εταιρίες κινητής τηλεφωνίας για να πουλάει κάρτες sim στους πρόσφυγες έξω από το hotspot στη Μόρια. Ξεκίνησε το Σεπτέμβριο του 2015, δουλεύοντας με ποσοστά. Υπήρχαν μέρες που ξεκινούσε στις 7 το πρωί και έφευγε τα μεσάνυχτα, έχοντας πουλήσει πάνω από 150 κάρτες.
«Εκείνη την περίοδο, άνοιξαν πολύ οι δουλειές. Αρκετοί φίλοι μου βρήκαν δουλειά σε ενοικιάσεις αυτοκινήτων, ξενοδοχεία, κλπ» λέει η Μαρία. Στα τέλη Μαρτίου του 2016 όμως, υπήρχαν μέρες που δεν πούλαγε τίποτα αφού δεν υπήρχαν πια αφίξεις προσφύγων και τελικά το αφεντικό της την απέλυσε μαζί με τους υπόλοιπους συναδέλφους της. Σήμερα η Μαρία εργάζεται ως εποχική υπάλληλος σε μία από τις δεκάδες καντίνες που έβγαλαν άδεια χάρη στη ζήτηση για φτηνό φαγητό από τους πρόσφυγες
Το πρώτο συριακό εστιατόριο και sleeping bag σε video club
Η άφιξη μεταναστών και προσφύγων δεν ήταν κάτι καινούριο για τη Λέσβο αφού από τα πρώτα χρόνια της προηγούμενης δεκαετίας έφταναν δειλά-δειλά «καρυδότσουφλα» στις βόρειες ακτές της και τον Αύγουστο του 2003 το ληξιαρχείο καταχώρησε τον πρώτο νεκρό στη θάλασσα με το όνομα «Άγνωστος».
Εκείνη την περίοδο, άνοιξαν πολύ οι δουλειές
Όμως από το καλοκαίρι του 2015 οι άνθρωποι που έφταναν ξεπερνούσαν αριθμητικά κάθε φαντασία με την απανταχού παρουσία τους να βάζει μετά από δεκαετίες ξανά τη λέξη «προσφυγιά» στα καφενεία της Λέσβου και το οικογενειακό τραπέζι. Παράλληλα με τη δύναμη της αλληλεγγύης που γεννιόταν, την τρεχάλα των ντόπιων να προσφέρουν τρόφιμα και να στεγνώσουν τα ρούχα των προσφύγων, σιγά-σιγά τα ξενοδοχεία γέμιζαν από διεθνείς ανταποκριτές, ΜΚΟ αλλά και οικογένειες προσφύγων που αναζητούσαν ένα κατάλυμα που θα θύμιζε σπίτι.
Σύντομα απαντώνται και τα πρώτα κρούσματα αισχροκέρδειας με μαρτυρίες να αναφέρουν ότι ένα μπουκαλάκι νερό πωλείται στους πρόσφυγες προς 2-3 ευρώ και η φόρτιση κινητού ή η χρήση της τουαλέτας σε καφετέρια χρεώνεται 5 ευρώ. Έξω από το camp της Μόριας στήθηκε εν μία νυκτί ένα γιουσουρούμ με μικροεμπόρους που πούλαγαν σκηνές, sleeping bag, κάλτσες και άλλα είδη πρώτης ανάγκης συχνά υπερτιμημένα. Για δύο ευρώ (αντί 20 είχαν 18), μια οικογένεια Αφγανών με τρία παιδιά θα έμενε χωρίς σκηνή αν κάποιος αυτόπτης μάρτυρας δεν είχε καλύψει τη διαφορά.
Για αρκετούς μήνες, οι καντίνες που μετακόμισαν έξω από το camp δούλευαν 24/24 ενώ μια ιδιοκτήτρια δήλωνε σε ρεπορτάζ του Al Jazeera ότι «πολλές επιχειρήσεις στη Λέσβο ετοιμάζονταν να κλείσουν και παρέμειναν ζωντανές χάρη στους πρόσφυγες». Επιπλέον, σύμφωνα με έρευνα της ομάδας Musaferat στον ιστότοπο της Διαύγειας, από τις 30 Μαΐου 2013 μέχρι τις 3 Ιουνίου 2016 υπογράφηκαν συμβάσεις στο πλαίσιο της «βιομηχανίας του μεταναστευτικού» στη Λέσβο που φτάνουν τα 13 εκατομμύρια ευρώ και μεγάλο μέρος αυτών των χρημάτων δαπανήθηκε σε τοπικές επιχειρήσεις.
Στην πόλη της Μυτιλήνης, τα μενού των μαγαζιών μεταφράζονταν από ελληνικά και τούρκικα σε αραβικά και φαρσί με τις αυτοσχέδιες πινακίδες να πολλαπλασιάζονται καθημερινά ενώ μπορούσες να αγοράσεις sleeping bag μέχρι και στο video club. Τα ξενοδοχεία στη Μυτιλήνη ήταν full και τα συνεργεία των διεθνών ΜΜΕ συχνά έπρεπε να εγκατασταθούν σε χωριά έξω από την πόλη.
Ο Βαγγέλης Ασβεστάς αποφάσισε να πάρει ένα επιχειρηματικό ρίσκο, εγκαινιάζοντας στη Μυτιλήνη το πρώτο εστιατόριο με αποκλειστικά ανατολίτικες γεύσεις και ναργιλέδες. Από τον Οκτώβριο του 2015, δεκαέξι άτομα -Έλληνες, Σύροι και Κούρδοι- βρήκαν εργασία στο Damas που έγινε αμέσως το στέκι των προσφύγων. «Τώρα οι πρόσφυγες είναι σαν φυλακισμένοι, βγαίνουν ελάχιστα και δεν έχουν χρήματα γιατί ξεμένουν για μήνες εδώ. Μετά τη συμφωνία με την Τουρκία σταμάτησαν οι ροές και κρατούσαμε την επιχείρηση με νύχια και με δόντια. Τελικά δεν πήγαινε άλλο και τον Αύγουστο κλείσαμε» λέει στο TPP ο κ.Ασβεστάς ενώ ετοιμάζεται να στραφεί στην αγορά με γεύσεις πιο οικείες στους ντόπιους.
Φτάνοντας προς το τέλος της φετινής καλοκαιρινής σεζόν και με τα ποσοστά των αφίξεων των τουριστών στη Λέσβο να έχουν καταγράψει μείωση, αρκετά δημοσιεύματα στρέφουν επιδεικτικά το δάχτυλο στο προσφυγικό. Τα επίσημα στοιχεία της πληρότητας των ξενοδοχείων για το 2015 και το 2016 δεν έχουν δημοσιευτεί ακόμα ενώ στις αφίξεις των τακτικών δρομολογίων εσωτερικού και εξωτερικού σημειώθηκε μικρή άνοδος το 2015. Σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Ένωσης Ξενοδόχων Λέσβου, Περικλή Αντωνίου, στις αφίξεις charters αναμένεται να καταγραφεί το 2016 πτώση της τάξης του 70% καθώς και 40% των Τούρκων επισκεπτών, που αποτελούν οικονομική ένεση για το νησί στα χρόνια της κρίσης. Όσο για τα πλοία της γραμμής, από στοιχεία του Λιμεναρχείου προκύπτει ότι λιγότεροι ταξιδιώτες έφτασαν στο νησί τους θερινούς μήνες του 2016 (81.859 σε σχέση με 86.544 το 2015) όμως είναι ενδιαφέρον ότι τους ίδιους μήνες το 2015 ο αριθμός των αναχωρήσεων εκτοξεύτηκε (157.313 έναντι 88.463 το 2016) χάρη στους πρόσφυγες που αγόρασαν εισιτήριο για το όνειρο προς το Βορρά. Τα ταξιδιωτικά πρακτορεία προσλάμβαναν υπαλλήλους και μεταφραστές για να προλαβαίνουν τις μεγάλες ουρές προσφύγων που πλήρωναν 60 ευρώ για το δρομολόγιο Μυτιλήνη-Πειραιά με τα ειδικά ναυλωμένα πλοία (η κανονική τιμή είναι 40-45 ευρώ αλλά οι ακτοπλοϊκές χρέωναν 60 με την αιτιολογία του γεύματος και των χαμένων δρομολογίων λόγω ναύλωσης από την κυβέρνηση).
Διαβάστε τη συνέχεια εδώ
ΡΕΠΟΡΤΑΖ
by ThePressProject
