Η
6η Δεκεμβρίου αποτελεί μία ημέρα θρησκευτικής ανάτασης αλλά και εθνικής υπερηφάνειας. Τιμάται η μνήμη του προστάτη των ναυτικών μας αλλά συγχρόνως το Πολεμικό Ναυτικό τιμά την επέτειο των νικηφόρων Βαλκανικών Πολέμων που διπλασίασαν την Ελλάδα εδαφικά αλλά και πληθυσμιακά. Μετά τη ναυμαχία της Έλλης το ελληνικό ναυτικό απέδειξε την ανωτερότητά του έναντι του Οθωμανικού και ξεκίνησε τον αγώνα για την απελευθέρωση των νησιών και των περιοχών του βορειοανατολικού αιγαίου με αποκορύφωση τη ναυμαχία της Λήμνου ένα μήνα μετά, στις 5 Ιανουαρίου 1913 που επισφράγισε την ελληνική κυριαρχία στο Αιγαίο Πέλαγος.Το ελληνικό κράτος καθιέρωσε και επίσημα το 1905 την εορτή του Αγίου Νικολάου ως προστάτη του Εμπορικού και Πολεμικού Ναυτικού, ύστερα από πρόταση του τότε Υπουργού Ναυτικών Γ.Κόρπα προς τον βασιλιά Γεώργιο Α’.
Ο συνεχής αγώνας του έλληνα ναυτικού με το θαλάσσιο στοιχείο και οι κίνδυνοι που συχνά διέτρεχε τον έκαναν να νοιώσει την ανάγκη προστασίας από το θείο. Την ανάγκη αυτή εκπλήρωσε η μορφή του Αγίου Νικολάου. Η σύνδεση αυτή δεν είναι αυτονόητη αλλά εξηγείται μέσα από μία βαθειά παράδοση που συνδέεται τόσο με τον βίο του Αγίου όσο και με το γεγονός πως η εορτή του στις 6 Δεκεμβρίου (ημέρα θανάτου του κατά την παράδοση) συνέπιπτε συχνά με κακοκαιρία και θαλασσοταραχή και το γεγονός αυτό έκανε τους ναυτικούς να επικαλούνται το όνομά του για τη σωτηρία τους μιας και ήταν η περίοδος εορτής του. Πολλά ήταν τα τάματα και τα αναθήματα που προσφέρονταν στο όνομά του. Εκκλησίες και εξωκλήσια χτίστηκαν προς τιμήν της χάρης του στα νησιά μας και σε παραθαλάσσιες περιοχές της χώρας μας χωρίς αυτό βέβαια να είναι πάντα και ο κανόνας. Από τότε μέχρι σήμερα χτίστηκε μια παράδοση και διαμορφώθηκε μία σχέση μεταξύ ναυτικών και Αγίου Νικολάου. Πολλά είναι τα θαύματα και η σωτηρία πλοίων και ναυτικών που αποδίδονται στη χάρη του. Η σκηνή της σωτηρίας των ναυτικών αποδίδεται και από τους αγιογράφους του Αγίου Νικολάου αποτελώντας μία στερεοτυπική εικόνα της αγιογραφίας. Έτσι, δεν είναι καθόλου τυχαίο που σε κάθε πλοίο, πολεμικό και εμπορικό, υπάρχει η εικόνα του Αγίου Νικολάου.
Ο Άγιος Νικόλαος γεννήθηκε στην πόλη Πάταρα της Λυκίας, στα μέσα προς τέλη του 3ου αιώνα μ.Χ. Σε μικρή ηλικία μένει ορφανός. Από νωρίς φάνηκε ο ζήλος του για τα Θεία και χειροτονήθηκε ιερέας. Ακολουθεί ασκητικό βίο και γίνεται ηγούμενος της Μονής Σιών στα Μύρα της Λυκίας. Μετά την κοίμηση του τότε Αρχιεπισκόπου Μύρων αναγορεύεται πανηγυρικά και μάλιστα, κατόπιν θεϊκής αποκαλύψεως, Αρχιεπίσκοπος. Τότε ξεκινά και η έντονα φιλανθρωπική του δράση. Κατά τους διωγμούς του Μαξιμιανού και του Διοκλητιανού στήριξε τους χριστιανούς με κάθε τρόπο ενώ και ο ίδιος βρέθηκε στη φυλακή. Με την άνοδο του Μ. Κωνσταντίνου απελευθερώθηκε και επέστρεψε στον αρχιεπισκοπικό θρόνο. Κατά την Α΄ οικουμενική σύνοδο αντιτάχθηκε με σθένος στις αιρετικές απόψεις του Αρείου. Κοιμήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 330 μ.Χ.(κατά άλλους 345 μ.Χ.), ημέρα κατά την οποία εορτάζεται η μνήμη του.
Η γεωφυσική θέση της χώρας μας με τα χιλιάδες μίλια ακτογραμμής, τα πολυάριθμα νησιά και βραχονησίδες αποτέλεσε τον καθοριστικό παράγοντα που οριοθέτησε την ιστορική διαδρομή του Έθνους μας μέσα στους αιώνες. Ζυμώθηκε η μοίρα του λαού μας με το υγρό στοιχείο και ανέδειξε το Πολεμικό μας Ναυτικό ως ένα από τα ικανότερα σε παγκόσμιο επίπεδο.
Τις ημέρες αυτές ξυπνάνε μνήμες και μεταφερόμαστε νοερά στο Δεκέμβρη του 1912 που ο ελληνικός στόλος έχοντας ως ορμητήριο το λιμάνι του Μούδρου της Λήμνου κατατρόπωσε τον οθωμανικό στόλο. Εξέχουσα ήταν η μορφή του ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη που χάρη στις ναυτικές του ικανότητες και την ευφυΐα του κατόρθωσε με τους κατάλληλους χειρισμούς να λάβει την πρέπουσα διάταξη μάχης απέναντι στον εχθρό και να εκμεταλλευτεί πλήρως τη μαχητική ικανότητα του θωρακισμένου καταδρομικού «ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΒΕΡΩΦ». Πλέοντας «Μεθ Ορμής Ακαθέκτου» αποσπάστηκε από τον υπόλοιπο ελληνικό στόλο και καταδίωξε τον οθωμανικό που μπροστά στη θέα του πανίσχυρου ελληνικού πλοίου αναζήτησε την ασφάλεια στρέφοντας πρύμνη στα Στενά για να τεθεί κάτω από την ομπρέλα των επάκτιων πυροβολείων των Οθωμανών. Για το παράτολμο της ενέργειάς του αυτής ο ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης απαντούσε ότι : «Ουδέν Έθνος δύναται να θαλασσοκρατεί εφόσον δεν θεωρεί ότι τα πολεμικά πλοία προορισμένα να κινδυνεύουν». Ακολούθησαν κι άλλες ενέργειες των οθωμανικών πλοίων να σπάσουν το ναυτικό αποκλεισμό των ελληνικών. Όλες όμως απέτυχαν. Αποκορύφωση αυτών ήταν η ναυμαχία της Λήμνου στις 5 Ιανουαρίου 1913. Το μεσημέρι της ημέρας αυτής, όταν ο οθωμανικός στόλος εμπρός στην αποφασιστικότητα του στόλου μας κατέφυγε με σημαντικές ζημιές και με πεσμένο το ηθικό στην ασφάλεια των Στενών, ο αγώνας για το Αιγαίο είχε κριθεί αμετάκλητα.
Τα ελληνικά πλοία είχαν εξουδετερώσει πλήρως τον αντίπαλο και έλεγχαν απόλυτα το Αιγαίο Πέλαγος. Τα ηγετικά προσόντα και η ναυτοσύνη του ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη έρχονται σε ευθεία σύγκριση με τον Θεμιστοκλή και τη νίκη του στη ναυμαχία της Σαλαμίνας έναντι των Περσών. Η πλήρης κυριαρχία του ελληνικού στόλου στο θαλάσσιο χώρο εξασφάλισε τη νίκη στη στεριά αποκόπτοντας και στερώντας την ενίσχυση και τον ανεφοδιασμό των οθωμανικών στρατευμάτων. Από την επιτυχία αυτή του ελληνικού στόλου καταδείχθηκε ότι η ισχύς στο θαλάσσιο χώρο για μια ναυτική χώρα σαν την Ελλάδα είναι προϋπόθεση της εθνικής ισχύος και χωρίς αυτήν δεν μπορεί να ισχυρό ελληνικό κράτος.
Τα στελέχη του Πολεμικού Ναυτικού πιστά στο καθήκον και στην πατρίδα συνεχίζουν σήμερα την παράδοση που κληροδότησαν οι ναυμάχοι πρόγονοί τους. Συνεχίζουν το έργο του Θεμιστοκλή, του Κανάρη, του Μιαούλη, του Κουντουριώτη. Στην αποστολή αυτή μεγάλος συμπαραστάτης και αρωγός στέκεται ο ελληνικός λαός που προσβλέπει με ελπίδα και εμπιστοσύνη στο Ναυτικό του για την ισχυροποίηση της θωράκισης της χώρας. Η εμπιστοσύνη αυτή αποτυπώνεται με τον καλύτεροι τρόπο στους χιλιάδες επισκέπτες που «επιβιβάστηκαν» στο «Γεώργιος Αβέρωφ» κατά την παραμονή του στη Θεσσαλονίκη.
Η 6η Δεκεμβρίου δεν είναι μία απλή εορταστική επέτειος του Πολεμικού Ναυτικού στον προστάτη Άγιό του. Είναι μια επέτειος που συμβολίζει την ταύτιση της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας της χώρας μας με το Πολεμικό της Ναυτικό που ακόμη και με την κατοχή της χώρας από τους Γερμανούς δεν υπέστειλε ποτέ τις σημαίες του αλλά συνέχισε τον αγώνα παίρνοντας τη δύσκολη απόφαση για τα πληρώματα του στόλου να αφήσουν οικογένεια και πατρίδα και να συνεχίσουν τον αγώνα μαχόμενοι στο πλευρό των συμμάχων στο εξωτερικό οργώνοντας τις θάλασσες και τους ωκεανούς από ανατολή σε δύση και από βορρά σε νότο. Και στις μάχες αυτές έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό στηρίζοντας τις ελπίδες τους στον προστάτη τους Άγιο Νικόλαο την εικόνα του οποίου είχαν πάνω στα ελληνικά πλοία. Οι επιτυχίες των ελληνικών πληρωμάτων έφεραν το θαυμασμό και την εκτίμηση των συμμάχων που μέσα από το μικρό αλλά ισχυρό ελληνικό ναυτικό βρήκαν έναν πολύτιμο συμπαραστάτη. Με το τέλος του πολέμου το «Γεώργιος Αβέρωφ» ήταν αυτό που μετέφερε την ελληνική κυβέρνηση από τη Μέση Ανατολή στην Ελλάδα.
Η 6η Δεκεμβρίου έρχεται να μας θυμίσει πως τα θεμέλια του ελληνικού έθνους είναι θαλασσινά και τα διαφυλάσσει ο Άγιος Νικόλαος. Η 6η Δεκεμβρίου είναι μία επέτειος που μας δείχνει πως η θεωρία των «ξύλινων τειχών» διαχρονικά επιβεβαιωμένη δεν επιδέχεται καμία αμφισβήτηση. Ελλάδα και Θάλασσα είναι έννοιες ταυτόσημες.
Τελειώνοντας, εύχομαι ο Άγιος Νικόλαος να χαρίζει σε όλους υγεία, οικογενειακή ευτυχία, επαγγελματική επιτυχία και σε αυτούς που ταξιδεύουν να είναι πάντα ο άγρυπνος πλοηγός τους.
Δ.Παπαγιαννίδης
Αντιναύαρχος ΠΝ εα
