Οι κάτοικοι της Λέσβου: οι μαθημένοι να ζουν σε μιά κοινωνία με κάστες και “τζάκια”, οι δύσπιστοι άνθρωποι, που υπερασπίζονται την οκνηρία και ηρεμία των καθημερινών τους κύκλων, που τα λόγια τους είναι κοφτά κι απότομα, αφιλόξενοι άνθρωποι, που πρώτα θ'ανοίξουν την καρδιά τους και μετά το σπίτι τους.
Πώς αυτοί οι ίδιοι άνθρωποι, σε αντίθεση με τους κατοίκους άλλων φιλόξενων τουριστικών νησιών του ίδιου πελάγους, άνοιξαν διάπλατα κι ανεπιφύλακτα τις αγκαλιές τους σε δεκάδες χιλιάδες “αλλόθρησκων”;
Με μιά πρώτη ματιά φαντάζει παράξενο. Αν σκεφτεί όμως κανείς ότι ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού είναι προσκολλημένο στους δύο αγίους του, κι ένα μεγάλο μέρος στα συναφή με τους αγίους αυτούς παραδοσιακά πολιτικά του πιστεύω. Θρησκευτικό συναίσθημα κι αριστεροσύνη! Σύνθεση μοναδική! Κι οι πρόσφυγες έτυχε ν'αποβιβάζονται στ'ακρογιάλια κάτω από τους λόφους των αγίων, κάτω απ' τα “κάστρα της Αριστεράς” (Μανταμάδος, Νέες Κυδωνίες, Θερμή). Και στα μάτια των ντόπιων καθρεφτίζεται το είδωλο των αξιών της πίστης τους. (θρησκευτικής ή ιδεολογικής).
Από την άλλη, η κοινωνία της Μυτιλήνης, ήταν πάντα ανεκτική και προοδευτική, ανοιχτή σε νέες τάσεις και ρεύματα, όπως του δημοτικισμού των “βαζιβουζούκων”(λεσβιακή άνοιξη), με σεβασμό στη διαφορετικότητα (π.χ. των ομοφυλόφυλων γυναικών στην Ερεσό). Πώς να μην είναι άλλωστε, αφού την κοινωνία αυτή συνέθεσαν στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, άνθρωποι από άλλους τόπους, με διαφορετικές συνήθειες: Αϊβαλιώτες, Μοσχονησιώτες, Σμυρνιοί, Αιγυπτιώτες, φέρνοντας ο καθένας την τέχνη, την ιδέα, το πνέυμα του, τον θεό του (εμπόριο, βιβλιοθήκες κλπ).
Όλα αυτά έχουν με το χρόνο ξεχαστεί. Οι ρίζες της κοινωνίας αυτής, όμως, έδωσαν τους σημερινούς καρπούς της ανεκτικότητας, της αλληλεγγύης και των διανθρώπινων αξιών. Μέσα στην τραγικότητα της κατάστασης, που πολλά έχουν γραφτεί, υπάρχει ένα λουλούδι. Αυτή είναι η αρχοντιά της Λέσβου κι όχι τα νεοκλασικά κτήρια!
Τζώρτζια Ρασβίτσου/ Συμβολαιογράφος
