Οι εξελίξεις στο χώρο της επεμβατικής ενδοσκόπησης είναι ραγδαίες. Πολύποδες και επιφανειακοί όγκοι που αντιμετωπίζονταν με χειρουργική επέμβαση, πλέον αφαιρούνται με γαστροσκόπηση ή κολονοσκόπηση. Πρωτοπόροι σε αυτές τις τεχνικές είναι οι Ιάπωνες οι οποίοι τα τελευταία χρόνια έχουν δημιουργήσει μικροεργαλεία, μινιατούρες χειρουργικών εργαλείων τα οποία εισέρχονται στο ενδοσκόπιο και επιτρέπουν την αφαίρεση πρώιμου καρκίνου οισοφάγου στομάχου και παχέος εντέρου, τεχνική γνωστή ως ESD (Endoscopic submucosal Dissection) χωρίς να χρειαστεί χειρουργική τομή με την βοήθεια ενός ενδοσκοπίου.
Ποιές είναι οι ενδείξεις για ESD;
-Αφαίρεση προκαρκινικών βλαβών οισοφάγου όπως οι δυσπλαστικών αλλοιώσεις του άνω οισοφάγου και η υψηλού βαθμού δυσπλασία σε έδαφος οισοφάγου Barrett
-Ενδοσκοπική αφαίρεση πρώιμου καρκίνου στομάχου, αδενωμάτων στομάχου, μεγάλων πολυπόδων στομάχου, δυσπλαστικών αλλοιώσεων στομάχου (High grade dysplasia)
-Αφαίρεση υποβλεννογονιων όγκων οισοφάγου, στομάχου με ή χωρίς λαπαροσκοπική καθοδήγηση (LECS)
-Ενδοσκοπική αφαίρεση μεγάλων πολυπόδων παχέος εντέρου (lateral spreading adenomas) ή υποτροπιάζοντες πολύποδες μετά από ατελή προηγούμενη εκτομή
Ποια είναι τα οφέλη για τον ασθενή;
Ασθενείς με όγκους οισοφάγου, στομάχου, παχέος εντέρου αποφεύγουν μια δύσκολη χειρουργική επέμβαση (οισοφαγεκτομή, γαστρεκτομή, κολεκτομή). Ο χρόνος νοσηλείας είναι μικρότερος, οι λειτουργικές συνέπειες είναι αμελητέες, και το συνολικό κόστος περίθαλψης νοσηλείας χαμηλότερο.
Πόση ώρα διαρκεί η επέμβαση;
Η διάρκεια της επέμβασης εξαρτάται από τις τεχνικές δυσκολίες που παρουσιάζει και την εμπειρία του ιατρού.
Μία ‘απλή’ ESD διαρκεί 60-90 λεπτά, ενώ πιο σύνθετες επεμβάσεις μπορεί να διαρκέσουν έως και 4 ώρες.
Απαιτείται νοσηλεία για την επέμβαση;
Η ΕSD συνήθως πραγματοπιοείται με γενική αναισθησία με εξαίρεση τις βλάβες ορθού όπου μπορεί να χορηγηθεί απλή μέθη. Μετά την επέμβαση ο ασθενής συνήθως νοσηλεύεται για 24-48 ώρες.
Που μπορεί να πραγματοποιηθεί η επέμβαση;
Οι ESD πραγματοποιούνται σε νοσοκομεία με άρτιο ενδοσκοπικό εξοπλισμό:
-τελευταίας τεχνολογίας ενδοσκόπια με υψηλής ευκρίνειας απεικόνιση, μεγάλο κανάλι βιοψιών και αντλία νερού (Olympus 190 series, Pentax i10 series, Fuji 600 series)
-παροχή διοξειδίου του άνθρακα
-τελευταίας τεχνολογίας σύστημα διαθερμίας (πχ ERBE VIO 200, VIO 300 ή Olympus ESG 100)
-Δυνατότητα χορήγησης γενικής αναισθησίας
-Χειρουργική αίθουσα
Πόσο διαδεδομένες είναι αυτές οι τεχνικές
Η τεχνική ESD είναι πολύ διαδεδομένη στις Ασιατικές χώρες. Στην Ευρώπη υπάρχουν 2-3 εξειδικευμένα κέντρα σε κάθε χώρα. Ο λόγος είναι ότι τα περιστατικά είναι πολύ συγκεκριμένα, η εκπαίδευση του ιατρού μακροχρόνια, και o εξοπλισμός που απαιτείται υψηλού κόστους.
Τι εκπαίδευση απαιτείται για την πραγματοποίηση επεμβάσεων ESD;
H εκπαίδευση είναι μακροχρόνια και επίπονη. Αφου ο εκπαιδευόμενος αποκτήσει άνεση με την διαγνωστική και επεμβατική ενδοσκόπηση (αφαίρεση μεγάλων πολυπόδων παχέος εντέρου, EMR οισοφάγου στομάχου) ακολουθεί τα παρακάτω στάδια
-Απαιτείται η παρακολούθηση μεγάλου αριθμού επεμβάσεων ESD σε εξειδικευμένα κέντρα
-H εξοικείωση με την επέμβαση σε ex vivo μοντέλα
-Η πραγματοποίηση επεμβάσεων σε πειραματόζωα
-Η πραγματοποίηση τμημάτων της επέμβασης σε κλινικών περιστατικών υπό την επίβλεψη κάποιου ειδικού.
-Η πραγματοποίηση ESD υπό την επίβλεψη εκπαιδευτή.
Ένα από τα πρωτοπόρα κέντρα για επεμβάσεων ESD είναι το νοσοκομείο Saint Luc, στις Βρυξέλλες, υπό την διεύθυνση του καθηγητή Deprez Pierre. Ο Γ. Μαυρογένης είχε την τιμή να συνεργαστεί στενά με τον κ. Deprez τόσο σε ερευνητικό όσο και σε κλινικό επίπεδο κατά την διάρκεια της ειδικότητάς του στο Βέλγιο. Μετά το τέλος της εκπαίδευσης του πραγματοποίησε για πρώτη φόρα επεμβάσεις τύπου ESD στο νοσοκομείο GHDC του Βελγίου, σε ασθενείς με πρώιμο καρκίνου στομάχου. Το 2016 εγκαινίασε την συνεργασία του με το νοσοκομείο Mediterraneo, τον διευθυντή του ενδοσκοπικού τμήματος κ. Ζαχαριάδη και τον γαστρεντερολόγο κ.Τσευγά με σκοπό να δημιουργηθεί ένα απο τα πρώτα τμήματα ESD στην Ελλάδα. Μπορείτε να δείτε βίντεο με τις παραπάνω τεχνικές στα παρακάτω βίντεο.
