Η αλήθεια για τη δακοκτονία στη Λέσβο
Επειδή το τελευταίο διάστημα έχει γίνει μεγάλος θόρυβος για τη δακοκτονία στη Λέσβο και έχουμε διαβάσει απίστευτες ανοησίες ας βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά. Αν την προηγούμενη χρονιά υπήρξαν προβλήματα με τη δακοκτονία δεν σημαίνει ότι φέτος πρέπει να κάνουμε ψεκασμούς στα τυφλά για την ικανοποίηση της κοινής γνώμης. Θα απαντήσουμε σε 5 ερωτήματα - θέματα που κατά καιρούς κουβεντιάζουν οι ελαιοπαραγωγοί και όχι μόνο του νησιού μας.
Πότε πρέπει να γίνει η έναρξη δακοκτονίας;
Η έναρξη της δακοκτονίας σε κάθε περιοχή διαφέρει ανάλογα με το μέγεθος του καρπού και τον αριθμό των δάκων. Επομένως αν διαβάσουμε ότι σήμερα ξεκίνησε η δακοκτονία στην Κρήτη δεν σημαίνει ότι σήμερα πρέπει να ξεκινήσει και στη Λέσβο. Και ασφαλώς δεν πρέπει να ξεκινήσει σήμερα επειδή κάποιοι άσχετοι πιέζουν την Περιφέρεια ή ακόμη ζητούσαν ψεκασμούς από τον Μάιο!
Για να είναι αποτελεσματικοί οι ψεκασµοί θα πρέπει να γίνονται στον κατάλληλο χρόνο και, όπου είναι δυνατό, πάνω σε οµαδική βάση. Ο κατάλληλος χρόνος προκύπτει κυρίως από δύο παραμέτρους:
H πήξη του πυρήνα της ελιάς: Ο καρπός της ελιάς είναι επιδεκτικός προσβολής από το δάκο αφού πρώτα πήξει ο πυρήνας και ξεκινάει η φάση της ξυλοποίησης.
Εκτίμηση του δακοπληθυσµού : Οι παγίδες που έχουν αναρτηθεί σε επιλεγμένα σημεία ελέγχονται ως προς τον αριθμό των δάκων που συλλαμβάνουν και χωρίζονται σε αρσενικούς και θηλυκούς.
Κανένα από τα παραπάνω στοιχεία που ελέγχει η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας Λέσβου δεν επιβάλει να γίνει άμεσα ψεκασμός. Ο πυρήνας της ελιάς μόλις έχει αρχίσει να πήζει και ο μικρός δακοπληθυσμός με την απουσία θηλυκών δάκων δείχνουν ότι δεν πρέπει να ξεκινήσει ο ψεκασμός αυτή την εβδομάδα. Η εκτίμηση που υπάρχει είναι ότι η ερχόμενη εβδομάδα θα είναι ιδανική για την έναρξη των ψεκασμών καθώς στις περισσότερες περιοχές του νησιού ο ελαιόκαρπος θα είναι στην έναρξη ξυλοποίησης του πυρήνα. Η εκτίμηση δίνει έναρξη ψεκασμού την Τετάρτη 26 Ιουνίου.
Είναι έτοιμη η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας Λέσβου;
Όπως έχουμε αναφέρει τα προβλήματα που υπήρξαν με το διαγωνισμό έχουν λυθεί και οι δύο εταιρείες που θα αναλάβουν τους από κοινού τους δύο πρώτους ψεκασμούς έχουν καταλήξει στο ανάδοχο σχήμα. Την Παρασκευή 14/06/2019 μάλιστα η όλη διαδικασία πήρε και την έγκριση της Οικονομικής Επιτροπής. Η απόφαση αναφέρει : «Τη χρήση διαδικασίας με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσιότητα κατά την έννοια της περίπτωσης γ της § 2 τον Άρθρου 32 τον Ν. 4412/2016, για δύο ψεκασμούς. ώστε άμεσα και λόγω τον κατεπείγοντος να γίνει έναρξη των ψεκασμών». Παράλληλα οι δύο εταιρείες έχουν ολοκληρώσει τη διανομή των φυτοφαρμακών στα περισσότερα συνεργεία.
Ολοκληρώθηκε επίσης η τοποθέτηση των Γεωπόνων Τομεαρχών δακοκτονίας. Επομένως αν υπήρχε άμεση ανάγκη έναρξης των ψεκασμών αυτό θα μπορούσε να γίνει και αύριο Πέμπτη 20 Ιουνίου (όπως αρχικά είχε εκτιμηθεί)
Ποιο είναι το σημαντικότερο πρόβλημα της δακοκτονίας;
Αυτό που πρέπει να τονιστεί πολλές φορές και πρέπει να γίνει προσπάθεια να αλλάξει είναι η απουσία κοινωνικού ελέγχου στο πρόγραμμα της δακοκτονίας. Όπως έχει αναφερθεί η δακοκτονία έχει αποτέλεσμα όταν γίνεται ομαδικός ψεκασμός και ταυτόχρονα σε όλο το νησί μέσα σε ένα χρονικό διάστημα 8-9 ημερών. Αυτός είναι ο λόγος που υπάρχουν και πολλά συνεργεία δακοκτονίας (πάνω από 100 σε όλο νησί).
Το μεγάλο ερώτημα είναι ποιος ελέγχει όλα αυτά τα συνεργεία; Οι Γεωπόνοι Τομεάρχες Δακοκτονίας (14 άτομα) , οι Επόπτες (3 άτομα ) και οι υπόλοιποι υπάλληλοι της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας είναι αδύνατον να ελέγχουν κάθε μέρα όλα τα συνεργεία. Σ’ αυτό το σημείο χρειάζεται η συμμετοχή των ελαιοπαραγωγών, η συμμετοχή των τοπικών κοινοτήτων. Οι ελαιοπαραγωγοί πρέπει να ελέγχουν τα συνεργεία ή να βρίσκονται στα κτήματά τους και να περιμένουν τα συνεργεία ψεκασμού. Αυτό ακριβώς που γινόταν και παλαιότερα όταν η δακοκτονία ήταν στα χέρια όλων των ελαιοπαραγωγών και όχι μόνο των Αρχιεργατών.
Η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας θα καταβάλει προσπάθεια να ευαισθητοποιήσει τον κόσμο και παράλληλα θα εφαρμόσει αυστηρές ποινές στους Αρχιεργάτες και στους Εργολάβους που θα πέσουν σε παραπτώματα.
Ποια είναι τα σοβαρότερα παραπτώματα των Αρχιεργατών/ Συνεργείων δακοκτονίας;
Το σοβαρότερο παράπτωμα είναι το Συνεργείο να αφήνει αψέκαστες περιοχές στον τομέα ευθύνης του. Κάθε αψέκαστη περιοχή είναι και εστία μόλυνσης που στην ουσία δημιουργεί το ιδανικό περιβάλλον για την αναπαραγωγή του δάκου. Στο σημείο αυτό να τονίσουμε ότι ο δάκος δεν τρώει ελιές.... χρησιμοποιεί τον καρπό της ελιάς για να εναποθέσει το θηλυκό έντομα τα αυγά του και να αναπαραχθεί. Συνήθως τα κτήματα που μένουν χωρίς ψεκασμό είναι κτήματα ορεινά με μεγάλη κλίση εδάφους. Αν και τα Συνεργεία σε ορεινές περιοχές μπορούν να κάνουν και χρήση ζώου για να μεταφέρουν το παρασκεύασμα εντούτοις έχει παρατηρηθεί ότι σ' αυτές τις περιοχές υπάρχει αναποτελεσματικός ψεκασμός.
Η μη τήρηση του ωραρίου είναι επίσης ένα από τα παραπτώματα. Οι οδηγίες που λαμβάνουν τα Συνεργεία είναι να ψεκάζουν από 6:30 έως 12:30 (τουλάχιστον στους πρώτους ψεκασμούς). Αυτό το ωράριο δεν είναι τυχαίο καθώς το έντομο τις ώρες του μεσημεριού με τις υψηλές θερμοκρασίες δεν παρουσιάζει δραστηριότητα και συγχρόνως λόγω των υψηλών θερμοκρασιών στεγνώνει αμέσως και το παρασκεύασμα ψεκασμού.
Μια επικίνδυνη τακτική που ακολουθούν ασυνείδητοι Αρχιεργάτες είναι να κάνουν ένα "δυνατό παρασκεύασμα" ψεκασμού ώστε να ξοδέψουν τα φυτοφάρμακα που τους έχει χορηγήσει η Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης. Ενώ κάθε παρασκεύασμα έχει συγκεκριμένη δοσολογία ( νερού, μελάσας, φυτοφαρμάκου ) ο ασυνείδητος Αρχιεργάτης θα βάλει πολλαπλάσια δόση φυτοφαρμακού σ' ένα μόνο παρασκεύασμα ώστε στο τέλος της ημέρες αν ελεγχθεί να δείξει ότι ξόδεψε όλα τα προβλεπόμενα φυτοφάρμακα. Ασφαλώς αυτό το παρασκεύασμα όπου πέσει δημιουργεί πρόβλημα με υπολείμματα πάνω από τα επιτρεπτά όρια και στον καρπό και στο λάδι.
Συνήθως τα Συνεργεία αποτελούνται από 8 ψεκαστές ή 4 ψεκαστές. Υπάρχουν περιπτώσεις που ο Αρχιεργάτης δεν ενημερώνει ούτε τον εργοδότητή του ούτε τη Δ/νση Αγροτικής Ανάπτυξης όταν απουσιάζει κάποιος ψεκαστής. Αυτό τις περισσότερες φορές γίνεται με δόλο ώστε και να μην πάει στη δουλειά ο ψεκαστής και να πληρωθεί. Πέρα από το οικονομικό θέμα το σπουδαιότερο πρόβλημα είναι ότι η απουσία ενός ψεκαστή σημαίνει ότι θα μείνουν περισσότερα δέντρα χωρίς ψεκασμό και επομένως νέες εστίες μόλυνσης.
Είναι πρόβλημα τα βιολογικά ελαιοκτήματα;
Η απάντηση είναι ξεκάθαρα ΝΑΙ. Δυστυχώς οι περισσότεροι βιοκαλλιεργητές δεν εφαρμόζουν κανένα σύστημα δακοπροστασίας με αποτέλεσμα τα κτήματά τους να αποτελούν εστία μόλυνσης. Αν σκεφτούμε ότι τα βιολογικά ελαιοκτήματα είναι περίπου στο 25% ( η έκταση έχει μεταβληθεί μετά από την τελευταία προκήρυξη βιολογικής γεωργίας που αρκετά άτομα έμειναν εκτός) τότε εύκολο μπορούμε να καταλάβουμε ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα. Η πρόταση του κ. Γιώργου Λαγουτάρη (Διευθυντής της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας Λέσβου) είναι να ενταχθούν και αυτά τα ελαιοκτήματα στη δακοκτονία και να ψεκάζονται με σκευάσματα που έχουν έγκριση για τη βιολογική γεωργία.
