Κίνδυνος υψηλών προστίμων για τους Ελαιοπαραγωγούς: Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τη Δήλωση Συγκομιδής Ελαιοκάρπου από το 2025

Η νέα Υπουργική Απόφαση για την υποχρεωτική δήλωση συγκομιδής ελαιοκάρπου από το 2025 φέρνει σημαντικές αλλαγές για όλους τους ελαιοπαραγωγούς στην Ελλάδα, συνοδευόμενες από αυστηρά πρόστιμα για όσους δεν συμμορφωθούν. Η μη τήρηση των νέων κανονισμών μπορεί να οδηγήσει σε οικονομικές κυρώσεις που φτάνουν έως και 5.000 €, ενώ η έλλειψη ενημέρωσης ή προσοχής ενδέχεται να θέσει σε κίνδυνο την παραγωγή και τη βιωσιμότητα των μικρών και μεγάλων ελαιοπαραγωγών. Ακολουθεί ένα ενημερωτικό άρθρο με όλες τις απαραίτητες πληροφορίες.

1. Εγγραφή ή Επικαιροποίηση στο Ελαιοκομικό Μητρώο: Μην Αφήσετε την Προθεσμία να σας Κοστίσει

Προθεσμία: 30 Ιουνίου 2025

Κάθε ελαιοπαραγωγός πρέπει να:

• Εγγραφεί στο Ελαιοκομικό Μητρώο, αν δεν είναι ήδη εγγεγραμμένος, ή
• Επικαιροποιήσει τα στοιχεία του, αν είναι ήδη μέλος.

Κίνδυνος: Η μη εγγραφή ή η μη επικαιροποίηση στο Μητρώο καθιστά αδύνατη την υποβολή της Δήλωσης Συγκομιδής, οδηγώντας σε αυτόματα πρόστιμα από το 2026. Επιπλέον, λανθασμένα στοιχεία (π.χ., εσφαλμένος αριθμός δέντρων ή κωδικός ελαιοτεμαχίου) μπορεί να σας εκθέσουν σε κυρώσεις που φτάνουν τα 60 € ανά ελαιόδεντρο!

Πώς να το αποφύγετε:

• Ελέγξτε τα στοιχεία σας στην πλατφόρμα του Ελαιοκομικού Μητρώου:
  **https://elaiokomiko.minagric.gr/elaiokomikon-front/login.zul**
  (Η πλατφόρμα βρίσκεται σε δοκιμαστική λειτουργία.)
• Αν εντοπίσετε λάθη, απευθυνθείτε άμεσα στη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας της περιοχής σας για διόρθωση.
• Μην αφήσετε την προθεσμία να περάσει, καθώς η καθυστέρηση μπορεί να σας κοστίσει χρόνο, χρήματα και περιττό άγχος.

Γιατί είναι κρίσιμο: Το Ελαιοκομικό Μητρώο αποτελεί τη βάση για την παρακολούθηση της παραγωγής και τη διασφάλιση της νομιμότητας. Μια μικρή παράλειψη μπορεί να σας οδηγήσει σε γραφειοκρατικό αδιέξοδο ή σε απώλεια επιδοτήσεων.

2. Δήλωση Συγκομιδής: Υποχρεωτική για Όλους, Ακόμα και για Μηδενική Παραγωγή

Πότε: Από 1η Οκτωβρίου έως 31 Μαΐου κάθε έτους.
Πώς: Ηλεκτρονικά μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης gov.gr, στην ενότητα «Δήλωση Συγκομιδής Ελιάς», με χρήση των κωδικών Taxisnet.

Κίνδυνος:

• Η μη υποβολή δήλωσης, ακόμα και για μηδενική παραγωγή (π.χ., λόγω ξηρασίας ή παγετού), μπορεί να επιφέρει πρόστιμα από 100 € έως 5.000 €, ανάλογα με τον αριθμό των ελαιόδεντρων.
• Ανακριβείς δηλώσεις (π.χ., λανθασμένη ποσότητα ή ποικιλία) μπορεί να σας κοστίσουν 60 € ανά 100 κιλά για ελαιόκαρπο ελαιοποίησης ή 150 € ανά 100 κιλά για επιτραπέζιες ελιές.
• Σε περίπτωση ελέγχου, η έλλειψη δήλωσης μπορεί να οδηγήσει σε αμφισβήτηση της νομιμότητας της παραγωγής σας, με κίνδυνο περαιτέρω κυρώσεις ή ακόμα και δέσμευση του προϊόντος.

Πώς να το αποφύγετε:

• Υποβάλετε τη δήλωση ακόμα κι αν δεν έχετε παραγωγή, για να αποφύγετε πρόστιμα.
• Εξασφαλίστε ότι έχετε πρόσβαση στους κωδικούς Taxisnet και εξοικειωθείτε με τη διαδικασία στο gov.gr.
• Διατηρήστε αρχείο με τα παραστατικά παράδοσης, καθώς αυτά θα ελεγχθούν σε σχέση με τη δήλωση.

Πρόσθετες πληροφορίες: Η δήλωση συγκομιδής βοηθά στην καταγραφή της παραγωγής ελαιολάδου και επιτραπέζιων ελιών, αποτρέποντας την παράνομη διακίνηση προϊόντων. Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, η Ελλάδα παράγει ετησίως 200.000–300.000 τόνους ελαιολάδου, και η ακριβής καταγραφή ενισχύει τη θέση της στην παγκόσμια αγορά.

3. Παραστατικά Παράδοσης: Μικρές Λεπτομέρειες, Μεγάλοι Κίνδυνοι

Κατά την παράδοση ελαιοκάρπου σε ελαιοτριβεία ή μονάδες επεξεργασίας, τα τιμολόγια ή δελτία παραλαβής πρέπει να περιλαμβάνουν:

1. Ονοματεπώνυμο και ΑΦΜ του παραγωγού.
2. Ποικιλία ελιάς (π.χ., Κορωνέικη, Καλαμών).
3. Ποσότητα (σε κιλά, διαχωρίζοντας ελαιοποίηση ή επιτραπέζια χρήση).
4. 13ψήφιος κωδικός ελαιοτεμαχίου από το Ελαιοκομικό Μητρώο.
5. Αν το φορτίο προέρχεται από πολλαπλά ελαιοτεμάχια, πρέπει να δηλώνεται η ποσότητα ανά τεμάχιο.

Κίνδυνος:

• Ελλιπή ή λανθασμένα παραστατικά μπορεί να οδηγήσουν σε ακύρωση της δήλωσης ή σε πρόστιμα για ανακριβή στοιχεία.
• Η μη αναγραφή του κωδικού ελαιοτεμαχίου μπορεί να θεωρηθεί παράνομη διακίνηση, με σοβαρές συνέπειες, όπως δέσμευση του προϊόντος ή πρόστιμα.
• Σε περίπτωση ελέγχου από τις αρχές, η έλλειψη σωστών παραστατικών μπορεί να σας εκθέσει σε κατηγορίες για φοροδιαφυγή ή παράνομη εμπορία.

Πώς να το αποφύγετε:

• Ελέγξτε προσεκτικά τα παραστατικά πριν την υποβολή της δήλωσης.
• Συνεργαστείτε με ελαιοτριβεία που τηρούν τις απαιτήσεις για σωστή έκδοση παραστατικών.
• Διατηρήστε αντίγραφα όλων των παραστατικών για τουλάχιστον 5 χρόνια.

4. Πρόστιμα: Ένας Οικονομικός Εφιάλτης από το 2026

Από την 1η Οκτωβρίου 2026, οι παραβάσεις θα τιμωρούνται αυστηρά:

• Ανακριβείς δηλώσεις:
  • 60 € ανά ελαιόδεντρο για λανθασμένο αριθμό δέντρων.
  • 60 € ανά 100 κιλά για ελαιόκαρπο ελαιοποίησης.
  • 150 € ανά 100 κιλά για επιτραπέζιες ελιές.
• Μη υποβολή δήλωσης:
  • Πρόστιμα από 100 € έως 5.000 €, ανάλογα με τον αριθμό των ελαιόδεντρων.
• Κίνδυνος κλιμάκωσης: Συνεχείς παραβάσεις μπορεί να οδηγήσουν σε ελέγχους από τις αρχές, με πιθανές συνέπειες όπως η απώλεια επιδοτήσεων ή η νομική δίωξη για σοβαρές παρατυπίες.

Εξαίρεση: Οι παραγωγοί με έως 20 ελαιόδεντρα εξαιρούνται από πρόστιμα μόνο για την περίοδο 2025–2026, δίνοντας μια μικρή ανάσα προσαρμογής. Ωστόσο, από το 2026, όλοι οι παραγωγοί θα υπόκεινται σε κυρώσεις.

Γιατί να ρισκάρετε: Ένα πρόστιμο 5.000 € μπορεί να καταστρέψει την κερδοφορία μιας μικρής οικογενειακής εκμετάλλευσης, ενώ ακόμα και μικρότερα πρόστιμα μπορούν να επιβαρύνουν σημαντικά τον προϋπολογισμό σας.

5. Είναι Εφικτή η Εφαρμογή της Νομοθεσίας;

Η εφαρμογή της νέας νομοθεσίας εγείρει ερωτήματα για την πρακτικότητά της, ιδιαίτερα για μικρούς παραγωγούς ή περιοχές με περιορισμένη πρόσβαση σε ψηφιακές υπηρεσίες:

• Ψηφιακό χάσμα: Πολλοί ηλικιωμένοι παραγωγοί μπορεί να δυσκολεύονται με την ηλεκτρονική υποβολή μέσω gov.gr ή τη χρήση κωδικών Taxisnet.
• Γραφειοκρατία: Η επικαιροποίηση του Ελαιοκομικού Μητρώου απαιτεί χρόνο και πρόσβαση σε υπηρεσίες, κάτι που μπορεί να είναι δύσκολο για απομακρυσμένες περιοχές.
• Οικονομική επιβάρυνση: Οι μικροί παραγωγοί, με περιορισμένη παραγωγή, μπορεί να θεωρήσουν τα πρόστιμα δυσανάλογα υψηλά σε σχέση με το εισόδημά τους.
• Έλεγχοι: Η αυστηρότητα των ελέγχων παραμένει ασαφής, αλλά υπάρχει κίνδυνος υπερβολικής πίεσης στους παραγωγούς, ιδιαίτερα αν οι αρχές εστιάσουν σε μικρές παρατυπίες.

Παρ’ όλα αυτά, η εφαρμογή είναι εφικτή:

• Η πλατφόρμα gov.gr είναι φιλική προς τον χρήστη, και η υποβολή της δήλωσης μπορεί να γίνει από λογιστές ή ΚΕΠ για όσους δεν έχουν ψηφιακές δεξιότητες.
• Η μεταβατική περίοδος 2025–2026 δίνει χρόνο στους παραγωγούς να προσαρμοστούν.
• Η συνεργασία με τοπικές γεωργικές υπηρεσίες μπορεί να διευκολύνει την εγγραφή και την επικαιροποίηση.

Πιθανοί κίνδυνοι μη εφαρμογής:

• Αν οι παραγωγοί δεν συμμορφωθούν μαζικά, η νομοθεσία μπορεί να οδηγήσει σε εκτεταμένες κυρώσεις, αποδυναμώνοντας τον κλάδο.
• Η έλλειψη συμμόρφωσης μπορεί να πλήξει τη φήμη του ελληνικού ελαιολάδου, μειώνοντας την ανταγωνιστικότητά του διεθνώς.

Η νέα Υπουργική Απόφαση για τη δήλωση συγκομιδής ελαιοκάρπου δεν είναι απλώς μια γραφειοκρατική υποχρέωση, αλλά ένα μέτρο που μπορεί να επηρεάσει την οικονομική σας βιωσιμότητα και τη φήμη του ελληνικού ελαιολάδου. Η μη συμμόρφωση κρύβει κινδύνους, από υψηλά πρόστιμα μέχρι νομικές συνέπειες, που μπορούν να πλήξουν ιδιαίτερα τους μικρούς παραγωγούς.