Η Λέσβος «ανακαλύπτει» ξανά πολύτιμα ιστορικά στοιχεία που συνδέονται με την απελευθέρωση της το Νοέμβριο του 1912 με τη διημερίδα «Ο πρώτος πολιτικός και στρατιωτικός Διοικητής Λέσβου Κωνσταντίνος Μελάς και η εποχή του». Η οποία και θα πραγματοποιηθεί στη Μυτιλήνη στο Συνεδριακό Κέντρο του Επιμελητηρίου Λέσβου το Σαββατοκύριακο 8 και 9 του ερχόμενου Δεκεμβρίου.
Η ημερίδα συνδιοργανώνεται από την Περιφέρεια βορείου Αιγαίου και την Περιφερειακή Εφορεία Λέσβου του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων και εντάσσεται στα πλαίσια του εορτασμού της 100ετηρίδας από την απελευθέρωση των νησιών του βορείου Αιγαίου και ταυτόχρονα της εκατονταετηρίδας από την ίδρυση των Προσκόπων της Λέσβου.
Το επίσημο πρόγραμμα της ημερίδας στην οποία ας σημειωθεί ότι θα παραστεί και θα χαιρετήσει η κ. Μαρία Χωραφά - Μελά εγγονή του απελευθερωτή της Λέσβου, έχει ως ακολούθως:
Σαββάτο 8 Δεκεμβρίου
Έναρξη διημερίδας
18.00 Χαιρετισμοί
18.30 Γιώργος Γεωργακάς
Δικηγόρος, Πρόεδρος Διοικητικού Συμβουλίου Σώματος Ελλήνων Προσκόπων
Κεντρική ομιλία «Ο μοναδικός Κωνσταντίνος Μελάς»
19.00 Προβολή ντοκιμαντέρ με τίτλο «Λέσβος 1912, Στα βήματα της ελευθερίας…»
Σε σκηνοθεσία Γιάννη Σκοπετέα και σενάριο Στρατή Αναγνώστου.
(Υλοποίηση Περιφέρειας βορείου Αιγαίου – Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου)
Κυριακή 9 Δεκεμβρίου
Εισηγήσεις
Μέρος α΄
«Ο Κωνσταντίνος Μελάς και η Λέσβος»
Πρόεδρος Χρήστος Σταθόπουλος
10.00 – 10.20
Στρατής Χαραλάμπους
Αντιστράτηγος ε.α
Πρόεδρος της Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Στρατού (παράρτημα Μυτιλήνης)
«Ο στρατιώτης Κωνσταντίνος Μελάς και η μάχη στον Κλαπάδο»
10.20 – 10.40
Στρατής Αναγνώστου
Ιστορικός Σχολικός Σύμβουλος φιλολόγων Λέσβου
Πρόεδρος Εταιρείας Λεσβιακών Μελετών
«Ο Κωνσταντίνος Μελάς στη Μυτιλήνη κατά την περίοδο των ‘Φοβίων’ (8-11-1912 ως 8-12-1912), σύμφωνα με τον τοπικό τύπο της εποχής»
10.40 – 11.00
Στρατής Μπαλάσκας
Περιφερειακός Έφορος Προσκόπων Λέσβου
«‘Πότε θα τελειώσει αυτός ο πόλεμος;’ Ο ειρηνιστής πρώτος Στρατιωτικός Διοικητής Λέσβου»
11.00 – 11.20
Θανάσης Καλαμάτας
Διδάκτορας Θεολογίας Α.Π.Θ
«Βιογραφώντας τους Μελάδες Παύλο και Κωνσταντίνο. Εικονογράφηση μιας εποχής σε διαρκή μετάβαση».
Μέρος β΄
Κωνσταντίνος Μελάς, ο πολίτης, ο πολιτικός, ο πρόσκοπος
Πρόεδρος
Στρατής Αναγνώστου
12.00 – 12.20
Μάριος Γιακαλάρας
Αρχηγός Κοινότητας Ανιχνευτών 2ου Συστήματος προσκόπων Μυτιλήνης
Υποψήφιος διδάκτορας του τμήματος Πολιτισμικής Επικοινωνίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου
«Η ίδρυση της τοπικής προσκοπικής Κίνησης τη Λέσβο. Το γεγονός μέσα από τις επιστολές του Κωνσταντίνου Μελά προς την πεθερά του Ασπασία Αθ. Μουτσοπούλου, το γένος Ανδρέα Βαλλιάνου».
12,20 – 12.40
Χρήστος Σταθόπουλος
πρώην Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων
«O πρόσκοπος Κωνσταντίνος Μελάς
Μια προσέγγιση στην προσωπικότητα του Κωνσταντίνου Μιχαήλ Μελά μέσα από τα γραπτά του κείμενα»
12.40 – 13.00
Χαράλαμπος Βογιατζής
πρώην Γενικός Έφορος του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων
«Μια άκρως πολιτική και διαρκώς εξελισσόμενη κίνηση νέων: η ανεκτίμητη κληρονομιά του Κωνσταντίνου Μελά»
13.20 – 13.40
Χρ. Κατσιγιάννης
Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π.
τέως Γενικός Διεθυντής Ε.Ο.Τ.
«Κωνσταντίνος Μελάς. Ένας πρωτοπόρος του Ελληνικού τουρισμού»
Συζήτηση
Σημείωμα
Ποιος είναι ο Κωνσταντίνος Μελάς
Ο Κωνσταντίνος Μελάς γεννήθηκε στις 13 Ιουνίου του 1874 στη Μασσαλία της Γαλλίας. Υποπλοίαρχος του Βασιλικού Ναυτικού συμμετείχε στον «ατυχή», λεγόμενο, Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897.
Από τις αρχές ακόμα του 1911 αφιερώνεται στον Προσκοπισμό. Μεταφράζει τα πρώτα εγκόλπια και μαζί με τον Αθανάσιο Λευκαδίτη οδηγεί τα παιδιά της πρώτης Ελληνικής Προσκοπικής Ομάδας στις εξοχές της Αθήνας. Λίγους μήνες μετά κηρύσσεται ο Ελληνοτουρκικός πόλεμος.
Ο Υποπλοίαρχος Μελάς αδελφός του ήρωα του Μακεδονικού Αγώνα Παύλου Μελά καθώς και της Άννας Μελά-Παπαδοπούλου, γνωστότερης και ως «Μάνα του Στρατιώτη» για την προσφορά της στους Βαλκανικούς Πολέμους, εγκαθίσταται στην ελεύθερη από τις 8 Νοεμβρίου 1912 Μυτιλήνη, πρώτος πολιτικός και στρατιωτικός Διοικητής. Ένα μήνα μετά δίνει στον Κλαπάδο της κεντρικής Λέσβου την τελική μάχη της απελευθέρωσης του νησιού και υπογράφει την παράδοση του νησιού στην Ελλάδα. Στις 20 Ιανουαρίου του 1913, σφραγίζει τη νέα εποχή που ανέτειλε για τη Λέσβο, με την ίδρυση στην αίθουσα τελετών του ιστορικού Γυμνασίου της Μυτιλήνης την πρώτη Προσκοπική Ομάδα της Λέσβου.
«…Πενήντα παιδάκια, γράφει η εφημερίδα «Σάλπιγξ» της Μυτιλήνης στις 21 Φεβρουαρίου του 1913, είχαν τον νουν των και την ψυχήν των προσηλωμένα εις τα χείλη του Υποπλοιάρχου Μελά, που τους έλεγεν ωραία λόγια και τους ανέπτυσε με τρόπο καταλληλότατο τις πιο όμορφες ιδέες, τις πιο υψηλές (…). Με δασκάλους του είδους του Κ. Μελά η φυλή θα μπορέσει να μεγαλουργήσει μια μέρα…» .
Ο Κωνσταντίνος Μελάς ασχολήθηκε με την πολιτική. Εκλέχτηκε βουλευτής Ιωαννίνων με το κόμμα των Φιλελευθέρων το 1915 και 1920.
Όπως όλα τα μέλη της οικογένειάς του, έτσι και αυτός υπερασπίστηκε το όραμα της «Μεγάλης Ιδέας» παραμένοντας μέχρι τέλους ακραιφνής «Βενιζελικός» συμμετέχοντας σε πρωτοπόρες πολιτικές διεργασίες όπως ο «Εκπαιδευτικός Όμιλος» και το Κίνημα Παπαναστασίου. Για τη δράση του αυτή υπέστη πολλές διώξεις της εξορίας συμπεριλαμβανομένης.
Πέθανε το 1953 έχοντας προλάβει να βάλει ένα ακόμα θεμέλιο της Ελληνικής Κοινωνίας. Αυτό της τουριστικής ανάπτυξης, ιδρύοντας τον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού (ΕΟΤ).
Φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Μελά στη διάρκεια των γεγονότων της απελευθέρωσης της Μυτιλήνης (Η φωτογραφία 2 από το αρχείο του με ιδιόχειρο σημείωμα μετά τη μάχη του Κλαπάδου. Το σημείωμα Έχει γραφεί από τον ίδιο χρόνια μετά εξού και η λάθος αναγραφόμενη ημερομηνία)
