Η Ντόρα Γιαννακοπούλου μιλάει στο Lesvosnews.net : «Η πατρίδα είναι η μεγάλη μας προίκα»
Θυμάμαι σαν να ήταν χθες τον εαυτό μου να είναι μαθήτρια του γυμνασίου, την εποχή που κυκλοφόρησε το βιβλίο της Ντόρας Γιαννακοπούλου “Η Πρόβα του Νυφικού”. Την εποχή που καθόμουν στο τελευταίο θρανίο για να μπορώ να ρίχνω μέσα στο μάθημα, κλεφτές ματιές, στο επόμενο κεφάλαιο του βιβλίου, που με είχε συνεπάρει από την πρώτη του σελίδα. Και όχι μόνο εμένα αλλά και τις υπόλοιπες συμμαθήτριες που παραβγαίναμε στο ποια θα διαβάσει πρώτη τη συνέχεια και θα πει και στις υπόλοιπες τι θα συνέβαινε στους ήρωες. Τα χρόνια πέρασαν, οι εποχές άλλαξαν, οι αλλοτινές φίλες σκόρπισαν στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Και ξαφνικά η ζωή τα έφερε έτσι που-εξασκώντας το επάγγελμα που αγαπώ-μου δόθηκε σήμερα η ευκαιρία να γνωρίσω από κοντά τη συγγραφέα που διάβαζα τότε. Και τώρα. Και όχι μόνο αισθάνθηκα συγκινημένη αλλά και ιδιαίτερα ευτυχισμένη, γιατί διαπίστωσα ότι δεν πρόκειται μόνο για μια εξαιρετική συγγραφέα αλλά και για έναν πραγματικό άνθρωπο. Αληθινό. Που με πήρε από το χέρι και πραγματοποιήσαμε από κοινού ένα πανέμορφο ταξίδι στον κόσμο του φανταστικού. Και του αληθινού. Όπως ακριβώς είναι και η ίδια. “Καλή μοίρα”, μου ευχήθηκε. Και της το ανταποδίδω. Με όλη μου την καρδιά!
Συνέντευξη στη Βίκυ Καλοφωτιά
Γεννηθήκατε και μεγαλώσατε στη Μυτιλήνη, δίπλα στη φύση και στο κύμα της θάλασσας. Τι είναι εκείνο που θυμάστε εντονότερα από τα παιδικά σας χρόνια στο νησί; Τι καθιστά αυτόν τον τόπο κατά γενική ομολογία τόσο ξεχωριστό;
Έχω τις καλύτερες και πιο ευτυχισμένες αναμνήσεις από τη ζωή μου στη Μυτιλήνη και δεν υπάρχει κάτι που να μπορώ να ξεχωρίσω περισσότερο. Θυμάμαι τα πάντα, καθώς όλη η Μυτιλήνη έχει αφήσει μέσα στην ψυχή μου ανεξίτηλα τα σημάδια της, έχει γράψει μέσα μου με τα πιο όμορφα χρώματα. Άλλωστε, ας μην ξεχνάμε ότι οι αναμνήσεις και η πατρίδα μας είναι η μεγάλη μας προίκα. Γεννήθηκα και μεγάλωσα στο Μεσαίο Χάλικα και απέναντι από το σπίτι μας ήταν ο Πύργος του Δεσπότη. Ανακαλώ στη μνήμη μου τις διαδρομές κατά μήκος της πόλης και ιδίως την καθημερινή μου διαδρομή μέχρι το σχολείο, στο οποίο πήγαινα με τα πόδια. Αργότερα διατηρούσα για αρκετά χρόνια ένα σπίτι στο Καγιάνι με την πιο εκπληκτική θέα σε όλη την πόλη, το οποίο στην πορεία πουλήθηκε. Όλα μου τα βιβλία διαδραματίζονται στο λατρεμένο μου νησί ή έχουν έμμεσες αναφορές σε αυτό. Η τελευταία φορά που το επισκέφθηκα, ήταν κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων του “Μεγάλου Θυμού”, στη Μυτιλήνη, σε σκηνοθεσία του Κώστα Κουτσομύτη.
“Στον Γκρεμό”, το νέο σας μυθιστόρημα. Πώς γεννήθηκε η ιδέα για τη συγγραφή του και ποιό είναι το βαθύτερο μήνυμά του προς τους αναγνώστες; Το μήνυμα που αποκρυπτογραφεί κανείς ενδεχομένως διαβάζοντας και πίσω από τις λέξεις;
Έχω μια εξαιρετικά μεγάλη αντιπάθεια στα διάφορα μηνύματα που πρέπει να αναδύονται από τα μυθιστορήματα, διότι παραπέμπουν κατά τη γνώμη μου και σε ένα είδος διδακτισμού. Αποτελεί πάγια τακτική μου να αφήνω τον αναγνώστη να βγάλει μόνος του ό,τι μηνύματα εκείνος επιθυμεί από την ανάγνωση του κάθε βιβλίου μου. Η ιδέα για το συγκεκριμένο μυθιστόρημα προέκυψε τυχαία και σιγά-σιγά με καθοδηγούσαν οι ίδιοι οι ήρωες στην εξέλιξη της πλοκής. Μάλιστα θυμάμαι ότι, όταν ξεκίνησα τη συγγραφή του, θέλησα να παρουσιάσω έναν από τους κεντρικούς ήρωες, το Βασίλη, να είναι φιλοχρήματος και κακός αλλά στην πορεία τον μετέτρεψα σε άγγελο και χαίρομαι ιδιαίτερα γι’αυτή μου την απόφαση. Όταν πάντως γεννιέται η έμπνευση για το κάθε βιβλίο, αφιερώνω πολλές ώρες καθημερινά στο γράψιμο μέχρι να το ολοκληρώσω και έπειτα μεσολαβεί ένα διάστημα μέχρι να ξεκινήσω το αμέσως επόμενο.
Ο ένας λοιπόν από τους κεντρικούς ήρωες της ιστορίας, ο Βασίλης Πετρόπουλος, βίωνε σαν παιδί την ενδο-οικογενειακή βία. Σημάδια στο σώμα αλλά κυρίως στην ψυχή με αντίκτυπο και στη μετέπειτα πορεία του. Με ποιό τρόπο είναι εφικτό ένα παιδί με ένα τέτοιο οικογενειακό ιστορικό να μπορέσει να δημιουργήσει μια ισορροπημένη ζωή ως ενήλικας πλέον;
Εξαρτάται σαφώς και από το χαρακτήρα του κάθε ανθρώπου και το πόση δύναμη έχει μέσα του έτσι ώστε να αντιστέκεται σε ό,τι αρνητικό του παρουσιάζεται στο δρόμο του και να βρίσκει το θάρρος να προχωρά στη ζωή. Έτσι ακριβώς, όπως συνέβη και με το Βασίλη της ιστορίας μας, τον οποίο παρακολουθούμε να δίνει ένα μεγάλο αγώνα προκειμένου να ξεπεράσει τους σκοπέλους και τις δυσκολίες, όσο μεγάλες κι αν είναι αυτές και πιστεύω ότι τα καταφέρνει και πολύ καλά μάλιστα.
Αναφέρετε στις σελίδες του βιβλίου ότι η πολιτική ηγεσία υποπίπτει ενίοτε σε σφάλματα. Ποια είναι τα αντίστοιχα λάθη της σημερινής πολιτικής ηγεσίας, που έχουν οδηγήσει τη χώρα μας στην εικόνα που παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια;
Έχω την άποψη ότι υπάρχει μια γενικότερη διάθεση να γίνει κάτι προς αλλαγή της τωρινής κατάστασης και των συνθηκών. Ωστόσο, διαπιστώνω ότι δεν υπάρχει και η ίδια διάθεση από την άλλη πλευρά, που βέβαια είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να κινηθούμε προς την προαναφερθείσα κατεύθυνση. Απορώ πώς είναι δυνατό να μιλάνε κάποιοι άνθρωποι για χούντα χωρίς να έχουν ζήσει αυτά τα γεγονότα διά ζώσης. Είναι το λιγότερο αστείο να λέγονται τέτοια πράγματα, τη στιγμή που βασικό και κύριο μέλημά μας θα έπρεπε να είναι το πώς θα βγούμε από αυτό το λαβύρινθο. Δεν παύουμε όμως να ελπίζουμε ότι εν τέλει θα γίνει το καλύτερο για όλους μας.
Τι ρόλο διαδραματίζει η μοίρα και το πεπρωμένο στη ζωή του ανθρώπου; Ως ποιό σημείο δύναται να την επηρεάσει με τις εκάστοτε επιλογές του;
Πιστεύω ακράδαντα στη μοίρα και στο πεπρωμένο. “Καλή μοίρα να έχεις”, εύχομαι πολλές φορές σε ανθρώπους που αγαπώ. Δεν γίνεται να παραβλέψουμε το ότι ο κάθε άνθρωπος γεννιέται με μια προδιαγεγραμμένη πορεία και αν κάτι είναι γραφτό που λέμε, αυτό και συμβαίνει εν τέλει. Παρ’όλα αυτά υπάρχει η πιθανότητα να ανατρέψει κανείς ως ένα βαθμό τα σχέδια της μοίρας για εκείνον, αλλά θα πρέπει να αγωνιστεί σκληρά για να πετύχει κάτι τέτοιο.
Γινόμαστε μάρτυρες ενός έρωτα κεραυνοβόλου, καθώς εκτυλίσσεται η πλοκή της ιστορίας στο εν λόγω μυθιστόρημα. Κατά πόσο αφηνόμαστε σήμερα να βιώσουμε τον “έρωτα με την πρώτη ματιά”, δεδομένου ότι η πλειοψηφία των σχέσεων συνάπτονται με γνώμονα το συμφέρον και τη λεγόμενη “μελλοντική εξασφάλιση”;
Νομίζω ότι δεν έχουν έτσι ακριβώς τα πράγματα στον τομέα των σχέσεων και του αληθινού έρωτα και υπάρχουν και πολλά παραδείγματα τριγύρω μου, που το πιστοποιούν. Ο έρωτας έπαιζε ανέκαθεν μεγάλο και σπουδαίο ρόλο στη ζωή του ανθρώπου και όταν σου “χτυπάει την πόρτα” δεν βλέπεις μπροστά σου έστω κι αν κάτι ενδεχομένως είναι λάθος. Προχωράς με το “λάθος” και θες να το ζήσεις. Έτσι είναι ο κεραυνοβόλος έρωτας. Έτσι είναι η πραγματική αγάπη.
Οικονομική κρίση, μνημόνια, ανεργία, κατάθλιψη. Αποτελούν όλα αυτά στοιχεία, που δικαιολογούν την τάση μας να στρεφόμαστε πλέον και εναντίον του διπλανού μας, σπρώχνοντάς τον “Στον Γκρεμό”;
Σίγουρα καμία κατάσταση, όσο δύσκολη και απαιτητική κι αν είναι, δεν δικαιολογεί καμία ενέργεια εκδικητικότητας εναντίον κανενός. Ούτε εναντίον των συνανθρώπων μας, ούτε φυσικά εναντίον του εαυτού μας. Θέλω όμως να πιστεύω ότι δεν έχουν φτάσει τα πράγματα μέχρι εκεί και είναι ελάχιστες οι περιπτώσεις δράσης μιας τέτοιας κατηγορίας ανθρώπων.
“Γέλα παλιάτσο”, δηλώνει μια από τις ηρωίδες σας, η Βίκυ, όταν βρίσκει τη δύναμη να υπερβεί τις δυσκολίες και να σταθεί αντάξια στις απαιτήσεις των περιστάσεων. Πώς είναι δυνατό σήμερα, με όλα όσα συμβαίνουν, να πει ο καθένας μας το ίδιο και να συνεχίσει να δρα, να ονειρεύεται, να ζει..;
Και όμως πρέπει να μπορέσει να το κάνει! Δεν υπάρχει άλλη επιλογή αν θέλει κανείς να συνεχίσει να δημιουργεί και να εξελίσσεται πέρα από τα δυσάρεστα που συναντά στο διάβα του. Έτσι μόνο θα προχωρήσει και θα αφήσει πίσω του ό,τι τον εμποδίζει να ζήσει τη ζωή του. Χρειάζεται να βρίσκουμε καθημερινά τη δύναμη να ξεπερνάμε τις όποιες αντιξοότητες. Χρειάζεται να κάνουμε ο καθένας μας τη δική του προσπάθεια και να το παλεύουμε για να διατηρούμε την αισιοδοξία μας παρ’όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας. Αλλιώς καραδοκεί η μιζέρια, η κατάθλιψη και η απαισιοδοξία και αν αφεθούμε σε αυτά τα συναισθήματα, δεν υπάρχει επιστροφή. Ούτε βέβαια περαιτέρω ζωή.
Ποια είναι τα επόμενα επαγγελματικά σας σχέδια;
Είμαι πολύ χαρούμενη διότι στις αρχές Φεβρουαρίου θα ανέβει από το Εθνικό Θέατρο, στη Σκηνή “Μαρίκα Κοτοπούλη”-Ρεξ, η παράσταση “Η Πρόβα του Νυφικού”, βασισμένη στο ομότιτλο βιβλίο μου, σε διασκευή του Θανάση Νιάρχου και δική μου και σε σκηνοθεσία του Βασίλη Βαφέα. Οι πρόβες θα ξεκινήσουν μέσα στο Νοέμβριο ενώ στους πρωταγωνιστικούς ρόλους θα έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε τον Άλκη Κούρκουλο, το βραβευμένο Θέμη Πάνου, που απέσπασε στη Βενετία το Βραβείο Ανδρικής Ερμηνείας στο “Miss Violence”, του Αλέξανδρου Αβρανά, το Γιώργο Κοτταρίδη, τη Θέμιδα Μπαζάκα, την Ευγενία Δημητροπούλου στο ρόλο της Αγγελικούλας, τη Δανάη Σκιάδη που θα υποδυθεί τη Ρηνούλα, την Αλεξάνδρα Παλαιολόγου που θα υποδυθεί την Όλγα και αρκετούς άλλους συντελεστές. Και βέβαια ευελπιστώ ότι στο προσεχές διάστημα θα ξεκινήσω να γράφω και το επόμενό μου μυθιστόρημα.
Info
Η Ντόρα Γιαννακοπούλου γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Μυτιλήνη. Με το τέλος των θεατρικών της σπουδών στην Αθήνα θα παίξει και θα τραγουδήσει στο έργο “Ένας Όμηρος”, του Μπρένταμ Μπίαμ, που ανέβασε ο Λεωνίδας Τριβιζάς στο “Κυκλικό Θέατρο” με τραγούδια που είχε γράψει ο Μίκης Θεοδωράκης για το έργο. Ένα από αυτά είναι και το εμβληματικό “Γελαστό Παιδί” που το τραγούδησε τότε σε χιλιάδες συναυλίες και δίσκους.
Ταυτοχρόνως αρχίζει μια παράλληλη καριέρα στο θέατρο και στο τραγούδι, με σύγχρονες εμφανίσεις στο θέατρο, στον κινηματογράφο και στις πρώτες μπουάτ στην Πλάκα. Βγάζει δίσκους με τα τραγούδια του Όμηρου και συνεχίζει με την “Όμορφη Πόλη” των Θεοδωράκη, Μποστ, Κακογιάννη και λίγο αργότερα με τις “Μικρές Κυκλάδες”, του Οδυσσέα Ελύτη.
Στη διάρκεια της χούντας φεύγει στο εξωτερικό, όπου με μια μικρή ομάδα κάνει τουρνέ σε χώρες της δυτικής και της ανατολικής Ευρώπης μ’ ένα ιδιόμορφο πρόγραμμα, βασισμένο στη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη.
Μετά τη μεταπολίτευση σταματά σχεδόν αμέσως το θέατρο και το τραγούδι.
Η “Πρόβα του Νυφικού”, που κυκλοφόρησε το 1993, είναι το πρώτο της μυθιστόρημα. Στην πραγματικότητα είναι το πρώτο της γραπτό κείμενο, με δεύτερο ένα διήγημα στο περιοδικό με τίτλο “Ο Πάπαρδος”, δημοσιευμένο το 1995. Το δεύτερο μυθιστόρημά της “Ο μεγάλος Θυμός”, κυκλοφόρησε το 1996. Και τα δύο μυθιστορήματα έγιναν σειρές για την τηλεόραση, το πρώτο στον ΑΝΤ-1 και το δεύτερο στο MEGA, σε σκηνοθεσία Κώστα Κουτσομύτη. Ακολούθησαν τα μυθιστορήματα “Με τα μάτια του έρωτα” (1999), “Οι τρεις χήρες” (2001), που έγινε σειρά στον ALPHA, “Αμαρτωλέ μου άγγελε” (2002), “Έρως μετ’ εμποδίων” (2004), “Το μενταγιόν” (2007), “Ένοχα μυστικά” (2009) και “Πεθαίνω για σένα” (2011).
