yle="text-align: justify;">Ο γνωστός καρδιοχειρουργός, που πραγματοποίησε την πρώτη ρομποτική επέμβαση καρδιάς στην Ελλάδα, κ.Στρατής Παττακός, με καταγωγή από τον Πολιχνίτο Λέσβου, μίλησε στο Lesvosnews.net για την εικόνα που παρουσιάζει σήμερα το σύστημα υγείας στη χώρα μας, τις νεότερες εξελίξεις στην καρδιοχειρουργική, όπως και για τις προϋποθέσεις που μας εξασφαλίζουν μια καλή υγεία της καρδιάς. Ακόμη, δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στο πώς κρίνει τα όσα συμβαίνουν στον κλάδο υγείας της Λέσβου, τονίζοντας ότι “το νησί μας βρίσκεται σε άριστα χέρια από πλευράς ιατρών και υποδομής, αλλά το νοσοκομείο θα έπρεπε να είναι ένα και με την παροχή όλων των ειδικοτήτων που αφορούν τον ασθενή”.
Συνέντευξη στη Βίκυ Καλοφωτιά
Κύριε Παττακέ, πώς αξιολογείτε το σύστημα υγείας στην Ελλάδα δεδομένης της σημερινής οικονομικής μας κατάστασης;
Η οικονομική κατάσταση οποιασδήποτε χώρας επηρεάζει σημαντικά την ποσότητα και ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών υγείας.
Στη χώρα μας η σημερινή οικονομική κατάσταση επιδρά έντονα αρνητικά σε όλο το επίπεδο των παρεχομένων υπηρεσιών και εκεί βρίσκεται ένα πρόβλημα, στην επίλυση του οποίου πρέπει να βοηθήσουμε όλοι.
Νομίζω ότι μέχρι σήμερα, η κατανομή νοσοκομείων και η ποσότητα των παρακλινικών εξετάσεων ήταν και είναι ένα θέμα που πρέπει να μας απασχολήσει σοβαρά. Έχουμε για παράδειγμα νοσοκομεία, τα οποία είναι κατανεμημένα πολύ κοντά το ένα στο άλλο ενώ θα μπορούσαμε με λιγότερα χρήματα να έχουμε λιγότερα νοσοκομεία με καλύτερο όμως εξοπλισμό. Σε καμία χώρα του κόσμου δεν υπάρχουν νοσοκομεία πολλαπλά, σε απόσταση 20-30 χιλιομέτρων το ένα από το άλλο, τα οποία παραμένουν αδύναμα, μικρά και πολλές φορές όχι άρτια εξοπλισμένα. Αν πάρουμε π.χ. την κατανομή της χώρας μας, θα μπορούσε η Ήπειρος και η Θεσσαλία να αποτελούν ένα σύστημα υγείας και όχι να είναι κατατετμημένα σε τόσους πολλούς νομούς. Το αποτέλεσμα ενός τέτοιου σχεδιασμού θα είχε ως εξής: οι μεγάλες αυτές περιοχές θα είχαν ένα νοσοκομείο το οποίο θα ήταν πολλαπλά ενισχυμένο από πλευράς ιατρικού και παραϊατρικού προσωπικού και αυτό θα λειτουργούσε ως πόλος έλξης για όλη αυτή την περιοχή. Σαφέστατα αυτά τα νοσοκομεία στις περιοχές αυτές υπάρχουν σήμερα, αλλά πολλές φορές το κράτος είναι υποχρεωμένο να συντηρεί δορυφορικά πολλά και μικρά νοσοκομεία, τα οποία δεν προσφέρουν την απαιτούμενη ποιότητα των υπηρεσιών. Όπως τονίσαμε και νωρίτερα, η καλύτερη οργάνωση της πρωτοβάθμιας περίθαλψης με καλύτερη προσέγγιση στον ασθενή θα μπορέσει στο μέλλον να ελαττώσει τον αριθμό πολλών “άχρηστων” παρακλινικών εξετάσεων. Έτσι λοιπόν, μαζί με την πολιτεία είμαστε υποχρεωμένοι και εμείς οι ιατροί να κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε ώστε η σημερινή κακή οικονομική κατάσταση να γίνει αφετηρία ενός σωστού προγραμματισμού με σωστές συνεργασίες και σωστές προοπτικές.
Ποιες είναι οι νεότερες εξελίξεις στην καρδιοχειρουργική και ποιες αναμένεται να ακολουθήσουν στο προσεχές διάστημα;
Ζούμε γενικά σε μια εποχή που όλες οι επιστήμες έχουν να δείξουν τεράστια βήματα και σημαντική πρόοδο. Η καρδιοχειρουργική δεν θα μπορούσε να μείνει πίσω μια και πάντα βρισκόταν σε εξέλιξη και βελτίωση. Τα σημαντικότερα βήματα όμως έχουν γίνει τελευταία σε συνδυασμό με την επεμβατική καρδιολογία. Ειδικότερα:
Α) Αορτική βαλβίδα: Μέχρι τώρα η αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας γινόταν αποκλειστικά με εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς. Τελευταία όμως ειδικά σε άτομα υψηλού κινδύνου αυτό μπορεί να γίνει από τον επεμβατικό καρδιολόγο από την μηριαία αρτηρία ή από τον καρδιοχειρουργό με μία ελάχιστη θωρακική τομή χωρίς εξωσωματική κυκλοφορία. Αντιλαμβάνεται κανείς ότι άτομα υψηλού κινδύνου όπως ηλικιωμένοι, αναπνευστικοί, ή με απαγορευτικά για την εγχείρηση νοσήματα ασθενείς εύκολα μπορούν να απολαύσουν μια βελτίωση της υγείας τους χωρίς τους κινδύνους μεγάλου χειρουργείου.
Β) Μιτροειδής βαλβίδα: Εδώ επίσης τα βήματα είναι σημαντικά και εστιάζονται σε τρεις κατευθύνσεις.
Πρώτον, είναι η εμπέδωση της υπεροχής της επιδιόρθωσης της μιτροειδούς βαλβίδας έναντι της αντικατάστασης αυτής. Η επιδιόρθωση αυτή, η οποία ξεκίνησε από την Γαλλία με τον καθηγητή Alain Carpentier, προσφέρει στον ασθενή φυσιολογική ζωή χωρίς την ανάγκη λήψης αντιπηκτικών φαρμάκων ή κινδύνου θρομβοεμβολικών εγκεφαλικών επεισοδίων.
Δεύτερον, η εγχείρηση αυτή αρχίζει να πραγματοποιείται μέσω μικρής θωρακοτομής ενδοσκοπικά αποφεύγοντας έτσι την στερνοτομή. Θα πρέπει να τονισθεί όμως εδώ ότι απαιτείται ιδιαίτερη εμπειρία γιατί σε άπειρα χέρια οι επιπλοκές είναι σημαντικές.
Τρίτη βελτίωση, αποτελεί και εδώ η διαδερμική επιδιόρθωση της μιτροειδικής ανεπάρκειας με το “μιτροειδικό clip”, το οποίο τοποθετεί ο επεμβατικός και πάλι καρδιολόγος, διαδερμικά.
Η μέθοδος αυτή αφορά και πάλι μόνο ακόμα με απαγορευτικό κίνδυνο για κανονική εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς.
Γ) Αορτικά ανευρύσματα: Και εδώ το πεδίο έχει να δείξει σημαντική βελτίωση ιδιαίτερα σε δύο τομείς. Πρώτον, η προστασία του εγκεφάλου έχει βελτιωθεί σημαντικά με αποτέλεσμα να πραγματοποιούνται εκτεταμένες εγχειρήσεις ανευρυσμάτων χωρίς να απειλείται η ακεραιότης της εγκεφαλικής λειτουργίας. Δεύτερον, η τοποθέτηση αγγειακών “stent” απ’ τους αγγειοχειρουργούς έχει σαν αποτέλεσμα την αποφυγή εκτεταμένων εγχειρήσεων.
Δ) Ρομποτική χειρουργική: Στην καρδιοχειρουργική παρ’ ότι πραγματοποιήσαμε την πρώτη “εγχείρηση By pass” με το “Robot Davinci” σε συνεργασία με τον Αυστριακό Bonatti, τα δεδομένα δεν είναι ενθαρρυντικά. Προσκρούουν προς το παρόν στο υψηλό κόστος και στην ειδική εκπαίδευση της αρμόδιας ιατρικής ομάδας. Ήδη στην Ευρώπη έχει σχεδόν εγκαταληφθεί, με δύο-τρείς πρωτοπόρους στον κόσμο να συνεχίζουν, δίνοντας ελπίδες για το μέλλον.
Ε) Ομάδα καρδιάς (Heart team):
Όπως προαναφέρθηκε, τα ως άνω πραγματοποιούνται με αγαστή συνεργασία καρδιοχειρουργών-καρδιολόγων σε ένα υψηλής τεχνολογίας χειρουργικό υβριδικό δωμάτιο, το οποίο μπορεί να προσφέρει το μάξιμουμ της τεχνολογίας (εγχείρηση, καθετηριασμός, αγγειογραφία, υπερηχογραφήματα). Το θεραπευτήριό μας διαθέτει το μόνο υβριδικό χειρουργείο στη χώρα και πιστεύουμε ότι σύντομα θα ακολουθήσουν πολλά.
Υπάρχουν οι κατάλληλες υποδομές στα νοσοκομεία της χώρας μας για να διεξαχθούν επιτυχώς οι επεμβάσεις στον τομέα της καρδιοχειρουργικής;
Και εδώ θα πρέπει να τονιστεί ότι η χώρα μας διαθέτει αρκετό αριθμό καλά εξοπλισμένων καρδιοχειρουργικών κέντρων. Και σ’ αυτό τον τομέα όμως πρέπει να προσέξουμε να μην κατακερματίσουμε περαιτέρω την καρδιοχειρουργική πράξη, διότι δυστυχώς εκείνο που θα επιτύχουμε θα είναι να δημιουργήσουμε πολλά και μικρά κέντρα με μικρή εμπειρία, ενώ η καρδιοχειρουργική αποτελεί ένα απόλυτο παράδειγμα ιατρικής, η οποία απαιτεί μικρότερο αριθμό κέντρων άρτια εξοπλισμένων με μεγάλο αριθμό ασθενών ώστε διαχρονικά να παρέχεται ποιοτική προσφορά υπηρεσιών.
Με καταγωγή από τη Λέσβο, πώς κρίνετε τα όσα διαδραματίζονται σε τοπικό επίπεδο στον κλάδο υγείας του νησιού;
Νομίζω ότι το νησί μας έχει αρκετά καλή υποδομή παροχών υγείας. Ήταν πάντα πεποίθησή μου ότι προτού το Βοστάνειο Νοσοκομείο εκμοντερνιστεί και επεκταθεί, θα προσέφερε πολύ περισσότερο αν είχε μετατεθεί στην περιοχή του δρόμου Καλλονής-Μυτιλήνης, στην περιοχή της Γέρας. Μια τέτοια τοποθεσία θα εξασφάλιζε την ίδια πρόσβαση στην Μυτιλήνη αλλά συγχρόνως θα βελτίωνε πολλαπλώς την πρόσβαση από όλο το υπόλοιπο νησί. Τα μοντέρνα νοσοκομεία σήμερα χτίζονται σε χώρο άπλετο με εύκολη πρόσβαση, εύκολη στάθμευση και σε μέρος όπου δεν χρειάζεται κανείς να διασχίσει μια ολόκληρη πόλη προκειμένου να προσέλθει σε αυτά. Τα αγροτικά ιατρεία και οι υγειονομικοί σταθμοί του νησιού νομίζω ότι προσφέρουν τα βασικά, ιδίως τώρα που επιχειρείται μία σαφής βελτίωση του οδικού δικτύου.
Η Μητρόπολη Μυτιλήνης έρχεται και εκεί αρωγός με οργάνωση ασθενοφόρου και ιατρών από την Αθήνα, που περιδιαβαίνει τα χωριά του νησιού μας για πιο εξειδικευμένη παροχή υπηρεσιών υγείας. Πάντα έχω τονίσει ότι οι γιατροί της Μυτιλήνης αποτελούν κάτι ξεχωριστό, είναι γιατροί με ιδιαίτερη εμπειρία και ήθος και η επικοινωνία μου με τους συναδέλφους καθημερινά επιβεβαιώνει ότι το νησί μας βρίσκεται σε άριστα χέρια από πλευράς ιατρών και υποδομής.
Βέβαια αν το δει κανείς γεωγραφικά, θα μπορούσε να προβλέψει ότι μια ενίσχυση του ιατρικού ρόλου της Καλλονής θα απάλυνε λίγο την Μυτιλήνη από τον φόρτο των πολλαπλών εξετάσεων και επισκέψεων. Είμαι όμως της γνώμης ότι σαφώς το νοσοκομείο στο νησί μας πρέπει να είναι ένα και με την παροχή όλων των ειδικοτήτων που αφορούν τον ασθενή.
Λαμβάνοντας υπόψη μας το σύγχρονο τρόπο ζωής, ποια βήματα χρειάζεται να ακολουθήσει κανείς προκειμένου να εξασφαλίσει συστηματικά μια καλή υγεία της καρδιάς;
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής σαφώς δεν είναι και ο πιο υγιεινός. Έτσι λοιπόν νομίζουμε ότι η διατροφή αποτελεί σημαντικό χώρο, στον οποίο πρέπει να δείξουμε μεγάλη προσοχή, αν θέλουμε να διατηρήσουμε την υγεία μας. Το δεύτερο βήμα έχει να κάνει με την άσκηση, η οποία είναι σαφώς απαραίτητη, γιατί χωρίς αυτήν και το σωματικό μας βάρος θα αυξηθεί και η μυϊκή και οστική κατάσταση του οργανισμού μας θα βαίνει επιδεινούμενη. Η άσκηση με κέντρο ένα καλό ημερήσιο περπάτημα αποτελεί ένα καλό δρόμο προς την υγεία του οργανισμού μας. Δεν θα έπρεπε να παραλείψει κανείς ότι οι συστηματικές εξετάσεις, ιδίως άνω των 40 ετών, στον Παθολόγο ή Καρδιολόγο μας είναι εκείνες οι οποίες, όχι μόνο θεραπεύουν, αλλά πολλές φορές προλαμβάνουν σοβαρές ασθένειες. Και εδώ όμως χρειάζεται σύνεση, γιατί και η υπέρ το δέον προσέλευσή μας σε ιατρικά και διαγνωστικά κέντρα δεν προσφέρει τίποτα παραπάνω από το “Πάν μέτρον άριστον”.
info
Ο κος Στρατής Παττακός γεννήθηκε το 1951, στον Πολιχνίτο της Μυτιλήνης. Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπου και ανεκηρύχθη Διδάκτωρ αυτής με άριστα. Ειδικεύτηκε στην Γενική Χειρουργική, στο Λαϊκό Νοσοκομείο, με διευθυντή τον Καθηγητή, κο Γρηγ. Σκαλκέα. Το 1982 ανεχώρησε στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου παρέμεινε επί 9 έτη ειδικευόμενος στην Γενική Χειρουργική και Καρδιοχειρουργική. Διετέλεσε Chief Resident του Georgetown Univ. Hospital.
Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1991, με εμπειρία 2500 εγχειρήσεων γενικής χειρουργικής και 1000 εγχειρήσεις ανοιχτής καρδιάς για να εργαστεί στο θεραπευτήριο “Υγεία”, όπου διευθύνει την Β΄ Καρδιοχειρουργική Κλινική.
Σήμερα επιτελείται ένα έργο, το οποίο σε μέγεθος και ποιότητα μπορεί να συγκριθεί με επιτυχημένα κέντρα του εξωτερικού και το οποίο συνίσταται σε 750 περίπου εγχειρήσεις καρδιάς το χρόνο με ποσοστό επιτυχίας περί το 99 %. Μέχρι σήμερα, οι εγχειρήσεις καρδιάς που έχουν πραγματοποιηθεί και περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα καρδιοχειρουργικής του ενήλικα, υπερβαίνουν τις 17.000.
Η εκτίμηση των συναδέλφων του και η αγάπη και εμπιστοσύνη των ασθενών του είναι η υψηλότερη ανταμοιβή για την έντονη προσπάθεια για την επίτευξη του ως άνω έργου.
