Ας μάθουμε και στο νησί μας για τον ΕΛΓΑ….
Το τελευταίο χρονικό διάστημα στο νησί μας ένα από τα θέματα της επικαιρότητας που απασχολούν τον αγροτικό κόσμο είναι οι αποζημιώσεις από τον ΕΛΓΑ στο φυτικό κεφάλαιο και συγκεκριμένα στις ελιές.
Η αρχή έγινε με τις αποζημιώσεις που έλαβαν οι ελαιοπαραγωγοί σε περιοχές του Πλωμαρίου και της Γέρας. Σε αυτές τις περιοχές ο ΕΛΓΑ αποζημίωσε ελαιοπαραγωγούς λόγω ανεμοθύελλας λίγο μετά την έναρξη της ελαιοκομικής περιόδου 2019-2020. Αξίζει να τονιστεί ότι αυτό το είδος της αποζημίωσης (ανεμοθύελλας) προβλέπεται από τον ΕΛΓΑ. (Σημείωση: για τον ΕΛΓΑ ανεμοθύελλα είναι άνεμοι πάνω από 8 μποφόρ). Για να είμαστε αντικειμενικοί αυτή η περίπτωση έχει "δύσκολη οικονομική τεκμηρίωση" σε καλλιέργεια όπως η ελιά (ελιές μαζεύεις και από κάτω...)
Το καιρικό φαινόμενο έλαβε χώρα σε πολλές περιοχές του νησιού και όχι μόνο σε Πλωμάρι και Γέρα. Λόγω όμως της πυκνότητας του ελαιώνα στις δύο παραπάνω περιοχές η ζημιά ήταν κάτι παραπάνω από εμφανής. Σ' αυτές τις περιοχές ΕΤΥΧΕ να υπάρχουν ανταποκριτές του ΕΛΓΑ ή Πρόεδροι Συνεταιρισμών ή μεγαλοπαραγωγοί που ξέρουν τη λειτουργία του ΕΛΓΑ και αμέσως έστειλαν αίτημα στον ΕΛΓΑ. Ο ΕΛΓΑ όπως κάνει πάντα συμβουλεύτηκε τα στοιχεία καταγραφής από τους μετεωρολογικούς σταθμούς και στη συνέχεια έστειλε τον επόπτη -συνάδελφο Γεωπόνο- που έκανε την πρώτη αυτοψία και έδωσε το πράσινο φως για να γίνει αναγγελία ζημιάς στις συγκεκριμένες περιοχές. Αυτό σήμανε και την έναρξη υποβολής αιτήσεων από τους ελαιοπαραγωγούς στις Κοινότητες των περιοχών Γέρας και Πλωμαρίου. Οι αιτήσεις αφορούσαν ΜΟΝΟ χωριά τις δύο περιοχές! Το πως κινήθηκαν οι ελαιοπαραγωγοί και οι ανταποκριτές του ΕΛΓΑ σε άλλες περιοχές του νησιού είναι δική τους ευθύνη. Και για να πούμε την αλήθεια ελάχιστοι πίστευαν ότι θα εγκρίνει ο ΕΛΓΑ απώλεια ελαιοκάρπου λόγω ανεμοθύελλας. Σπάνια ο ΕΛΓΑ αποζημιώνει την ελαιοκαλλιέργεια. Και αυτό γιατί είναι από τις ανθεκτικές δενδρώδεις καλλιέργειες.
Ο ΕΛΓΑ λοιπόν ενέκρινε τις περισσότερες αιτήσεις που είχαν υποβληθεί στις δύο περιοχές και κατέβαλε συνολικό ποσό 1,4 εκατ ευρώ σε 1600 περίπου άτομα (850 ευρώ περίπου ο μέσος όρος αποζημίωσης ανά παραγωγό). Από τα μικρότερα ποσά ανά παραγωγό σε σχέση με άλλες περιοχές. Μόλις έγινε γνωστή η έγκριση πληρωμής ξεσηκώθηκαν όσοι δεν πήραν χρήματα.... όσοι δεν ενημερώθηκαν γι' αυτή τη δυνατότητα! Μπορεί να έχουν κάποιο δίκιο αλλά πρέπει να ξέρουμε όλοι τι δικαιώματα έχουμε και τι υποχρεώσεις. Εδώ ακριβώς αποκαλύφθηκε το κενό ενημέρωσης που υπάρχει σχετικά με τη λειτουργία του ΕΛΓΑ.
Η συζήτηση για τον ΕΛΓΑ δεν σταμάτησε εκεί… Οι υψηλές θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της ανθοφορίας το μήνα Μάιο (αφορούν τη νέα ελαιοκομική περίοδος 2020-2021) άνοιξαν νέο κύκλο συζητήσεων για το αν θα υπάρξει αποζημίωση από τον ΕΛΓΑ στους ελαιοπαραγωγούς στη Λέσβο. Διαβάσαμε πολλές δηλώσεις ειδικών και μη ειδικών… Ήρθε κλιμάκιο του ΕΛΓΑ, έγινα πολιτικές παρεμβάσεις. Για το θέμα υπήρξε για άλλη μια φορά εντελώς λανθασμένη προσέγγιση και καλλιεργήθηκαν λανθασμένες ελπίδες στον κόσμο.
Αν κάποιος ανατρέξει στον κανονισμό λειτουργία του ΕΛΓΑ θα καταλάβει… α) Ο ΕΛΓΑ δεν αποζημιώνει προβλήματα και καταστροφές που έχουν σχέση με την ανθοφορία. Η καταβολή αποζημίωσης σ’ αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να γίνει είτε από το πρόγραμμα Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων (πρώην ΠΣΕΑ) είτε από το πρόγραμμα de minimis της Ευρωπαϊκής Ένωσης. β) Ο κανονισμός του ΕΛΓΑ για αποζημίωση από υψηλές θερμοκρασίες αφορά τιμή ίση ή μεγαλύτερη των 40 βαθμών Κελσίου. Είναι η θερμοκρασία του αέρα που πρέπει να καταγράψουν οι μετεωρολογικοί σταθμοί ώστε να βγει αναγγελία ζημιάς. Τέτοια θερμοκρασία δεν είχε καταγραφεί στη Λέσβο. Επομένως για αυτούς τους δύο λόγους δεν υπάρχει καμία περίπτωση αποζημίωσης από τον ΕΛΓΑ. Ο μόνος δρόμος να υπάρξει αποζημίωση για την ανθοφορία είναι να υποβληθεί σε συνεργασία με τις υπηρεσίες και το Υπουργείο φάκελος για αποζημίωση από το πρόγραμμα Κρατικών Ενισχύσεων. Κάτι τέτοιο είναι δύσκολο- και για πολιτικούς λόγους καθώς είναι πολλές οι ελαιοκομικές περιοχές της χώρας μας - και για επιστημονικούς λόγους καθώς θέλει εξαντλητική τεκμηρίωση.
Εν κατακλείδι τόσο οι ανταποκριτές του ΕΛΓΑ στους δύο Δήμους του νησιού μας όσο και οι ελαιοπαραγωγοί πρέπει να μάθουν πως λειτουργεί ο ΕΛΓΑ. Η παρουσία Γεωπόνων στους Δήμους μπορεί να λύσει πολλές απορίες. Οι Δήμοι πρέπει να εκπαιδεύσουν και να επεκτείνουν το δίκτυο ανταποκριτών του ΕΛΓΑ. Είναι πολλές οι αναφορές από χωριά της Λέσβου όπου οι ελαιοπαραγωγοί συναντούν την αδιαφορία των ανταποκριτών του ΕΛΓΑ….
Ο ΕΛΓΑ δεν πρέπει να είναι στα μάτια των παραγωγών ούτε το «ίδρυμα» που δίνει επιδόματα ούτε ο «απόμακρος» οργανισμός που δεν αποζημιώνει ποτέ το νησί μας. Κάθε αποζημίωση του ΕΛΓΑ ακολουθεί όσα ορίζει ο κανονισμός λειτουργίας του οργανισμού. Ας μάθουμε για τον ΕΛΓΑ ώστε να ξέρουμε τι δικαιούμαστε και τι όχι.
Δεϊλόγκος Γρηγόρης
Γεωπόνος Μελετητής
Από το newsletter "ελιά - ο θησαυρός του Β. Αιγαίου" στα πλαίσια του Έργου της Περιφέρειας Β. Αιγαίου & του Ε.Κ.Π.Α. με τη συμμετοχή του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ και του Πανεπιστημίου Αιγαίου
