“#Metoo”: Φωτίζοντας τις αιτίες, για να ξεριζωθούν οι ρίζες του κακού

Η αποκάλυψη της σεξουαλικής κακοποίησης της Σοφίας Μπεκατώρου, πυροδότησε ένα κύμα καταγγελιών παρόμοιων περιστατικών σεξουαλικής παρενόχλησης, κακοποίησης και βίας, που πέρασε από τους χώρους του αθλητισμού, των Πανεπιστημίων, της τέχνης και αλλού.

Η καταδίκη και ο αποτροπιασμός για τα περιστατικά αυτά είναι αυτονόητη και χωρίς «αστερίσκους». Ταυτόχρονα όμως η έκτασή τους αποδεικνύει ότι αυτά τα φαινόμενα εκδήλωσης πολύμορφης βίας και κακοποίησης σε βάρος γυναικών δεν αποτελούν μεμονωμένα ακραία περιστατικά. Μπορεί επομένως να είναι αρκετή η έκφραση καταδίκης και συμπαράστασης προς τα θύματα της βίας, αν ταυτόχρονα δε ρίχνουμε φώς και στις αιτίες που επιτρέπουν να ανθούν και να πολλαπλασιάζονται τέτοια φαινόμενα; 

Αν όμως στρέψουμε εκεί τους προβολείς τότε θα φανεί ξεκάθαρα το πιο αποκρουστικό, αντιδραστικό πρόσωπο της εκμεταλλευτικής κοινωνίας. Θα δει την άθλια πραγματικότητα που βιώνουν οι νέες και οι νέοι με τη βαθιά σήψη της εμπορευματοποίησης του αθλητισμού, του πολιτισμού, που γεννά τον ανταγωνισμό, την αποθέωση της ατομικότητας σε βάρος της συλλογικότητας. Σε αυτό το πλαίσιο, αναπαράγονται οι οικονομικοί, κοινωνικοί εκβιασμοί και πιέσεις, που υποχρεώνουν τις γυναίκες να μένουν σιωπηλές. 

Οι συνέπειες είναι ακόμα πιο βαριές για την εργαζόμενη ή άνεργη γυναίκα- ανεξαρτήτως μορφωτικού επιπέδου - η οποία βιώνει την ανασφάλεια της «ευέλικτης» εργασίας, του πετσοκομμένου εισοδήματος, των υποβαθμισμένων και εμπορευματοποιημένων υπηρεσιών Υγείας, Πρόνοιας. 

Ο φόβος μπροστά στην ανεργία, στην εργασιακή και οικονομική ανασφάλεια, στον κίνδυνο για αποκλεισμό από την εργασία, στην ανέχεια, λιπαίνει το έδαφος για την ανάπτυξη και ανοχή φαινομένων κακοποιητικής συμπεριφοράς, μετατρέποντας τους εργαζόμενους σε εύκολα θύματα. 

Γιατί αν μία επώνυμη Ολυμπιονίκης έκανε 20 χρόνια για να σπάσει τη σιωπή της, πόσο πιο δύσκολο είναι να σπάσει τη σιωπή μια εργαζόμενη γυναίκα που αντιμετωπίζει τον κίνδυνο της απόλυσης και της επιβίωσης; Όπως, επίσης, ποια ήταν τελικά η τύχη για όσες θαρραλέες το τόλμησαν και το έπραξαν;

Απάντηση στα ερωτήματα αυτά δίνουν τα τρομακτικά ποσοστά εκδήλωσης τέτοιων φαινομένων στη «βαριά βιομηχανία» του τουρισμού, όπου σε πρόσφατη έρευνα σημειώθηκε ότι το 85% των εργαζόμενων γυναικών στον Επισιτισμό - Τουρισμό έχουν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση, ενώ το 77% δήλωσε ότι είναι «συχνό» ή «πολύ συχνό» φαινόμενο. Πολύ περισσότερο που τα φαινόμενα αυτά αποτελούν ένα δείγμα των συνεπειών του σκληρού οικονομικού και κοινωνικού καταναγκασμού που βιώνουν, στις συνθήκες της πλήρους απελευθέρωσης της εργασιακής εκμετάλλευσης.

Απέχουν αλήθεια πολύ από τη βία που υφίστανται οι γυναίκες εργαζόμενες που έρχονται αντιμέτωπες με τον εκβιασμό να υπογράψουν δήλωση ότι δε θα μείνουν έγκυες, ως προϋπόθεση για να προσληφθούν ή απειλούνται ακόμα και με απόλυση όταν ζητήσουν άδεια για να πάρουν το παιδί τους από το σχολείο;

Το «να σπάσει μια γυναίκα τη σιωπή της», πολύ περισσότερο να βρει τη δύναμη και την τόλμη να προσπεράσει τους εκβιασμούς και τον εκφοβισμό της εργοδοσίας ή άλλων ισχυρών παραγόντων, δεν μπορεί να είναι ατομική της υπόθεση. 

Επομένως είναι υποκριτικό το ενδιαφέρον τόσο της σημερινής κυβέρνησης όσο και των άλλων αστικών κομμάτων, περί δήθεν στήριξης των γυναικών να μη μένουν σιωπηλές, όταν η αναγκαία ολόπλευρη στήριξη της γυναίκας για να σταθεί στα πόδια της, οικονομικά και κοινωνικά ανεξάρτητη, ώστε να καταγγείλει τέτοια περιστατικά, σκοντάφτει στις πολιτικές διαχρονικά των κυβερνήσεων και της ΕΕ.  Όταν από κοινού οι μέχρι τώρα κυβερνήσεις (ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ/ ΚΙΝΑΛ), έχτισαν το νομοθετικό πλαίσιο που βάθυνε την εκμετάλλευση και καταπίεση, γενίκευσαν την ανασφάλεια των εργαζόμενων γυναικών και το σμπαράλιασμα της επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής. Όταν αποδυνάμωσαν την προστασία των γυναικών, με τις απαράδεκτες αλλαγές του Ποινικού Κώδικα, που πέρασαν επί ΣΥΡΙΖΑ και διατήρησε η ΝΔ, ακόμα και όσων έχουν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση από τον εργοδότη. Όταν υπάρχει παντελής απουσία εκείνων των κοινωνικών κρατικών δομών, ενημερωτικών προγραμμάτων σε σχολεία, σχολές, χώρους αθλητισμού, για να ενθαρρύνουν και να στηρίξουν τα θύματα τέτοιων περιστατικών βίας.

Η σιωπή των γυναικών για την πολύμορφη βία, ιδιαίτερα την εργοδοτική - κρατική, μπορεί να σπάσει μόνο μέσα από το συλλογικό αγώνα, την αλληλεγγύη και συναδελφικότητα στους χώρους δουλειάς, στους χώρους σπουδών, άθλησης, ψυχαγωγίας. Αυτός είναι ο καλύτερος δρόμος για να δημιουργείται η τόλμη και η συνείδηση, ότι μπορούν να έχουν τη συλλογική δύναμη να πετάξουν τα βρωμόνερα της εκμετάλλευσης και να απαλλάξουν οριστικά τη ζωή από τη δυσωδία που αυτή γεννά.

(Το άρθρο είναι αναδημοσίευση απ’ την ιστοσελίδα greekschannel.com)