«Λέσβιοι στην Εθνική Αντίσταση-πορεία προς το θάνατο» (3)
- Απομένουν οκτώ μέρες από την εκδήλωση τιμής και μνήμης στους συμπατριώτες μας θύματα του Ναζισμού, που θα γίνει, με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου του Γιώργου Γαλέτσα «Λέσβιοι στην Εθνική Αντίσταση-πορεία προς το θάνατο», στον ιστορικό τόπο εκτελέσεων την περίοδο της γερμανικής κατοχής, τα Τσαμάκια.
- Θέλοντας να ενημερώσουμε το λεσβιακό κοινό και όχι μόνο, για το περιεχόμενο του βιβλίου θεωρούμε επιβεβλημένο κάθε βδομάδα να παραθέτουμε, υπό μορφή δελτίου τύπου, ένα απόσπασμα από την πορεία προς το θάνατο κάποιου συμπατριώτη μας.
- Το 3ο δελτίο τύπου αυτής της βδομάδας αφορά την εκτέλεση στις 15 Σεπτεμβρίου 1943 στα Τρίκαλα του Φίλιππου Σοφιανού από το Πλωμάρι.
- Σοφιανός Φίλιππος του Τζάνου
22 ετών, από το Πλωμάρι
«Προδόθηκα κι απόμεινα στον κάμπο μόνος.
Πάρθηκα και πατήθηκα σαν κάστρο μόνος.
Το μήνυμα που σήκωνα τ’ άντεξα μόνος.
Μόνος απέλπισα το θάνατο.
Μόνος εδάγκωσα μες στον Καιρό με δόντια πέτρινα.
Μόνος εκίνησα για το μακρύ
Ταξίδι σαν της σάλπιγκας μες στους αιθαίρες».
Οδυσσέας Ελύτης
Ο Σοφιανός Φίλιππας του Τζάνου και της Βασιλικής, το γένος Μιχαήλ, γεννήθηκε στη Καρδίτσα το 1921 και ήταν το πρώτο από τα πέντε παιδιά της οικογένειας του. Όταν αυτός εκτελέστηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 1943 στα Τρίκαλα, τ’ αδέλφια του Ισμήνη, Αλίκη, Ευανθία και Σπυρίδωνας ήταν 18,16,13 και 11 ετών αντίστοιχα.
Ο πατέρας του Φίλιππα, στα μέσα της δεκαετίας του 1910-1920 θα φύγει από το Πλωμάρι και θα βρεθεί στην Καρδίτσα να δουλεύει υδραυλικός. Εκεί μεγάλωσε και ανδρώθηκε ο Φίλιππος και θα ενταχθεί από την αρχή στον αντιστασιακό αγώνα.
Όταν ξεκίνησα την έρευνα αυτή, στις πολύωρες συζητήσεις που είχα με την συγχωριανή μου Πέρσα Κλειδαρά, σύζυγο του εκτελεσμένου Δημήτρη Κλειδαρά, μου διηγήθηκε για την εκτέλεση αυτή. Γνώριζαν πολύ καλά την οικογένεια του συμπατριώτη τους Τζάνου Σοφιανού, αφού από το καλοκαίρι του 1941 που έφτασαν στη Καρδίτσα γνωρίστηκαν με την οικογένεια, απέκτησαν οικογενειακές σχέσεις… είχαν βλέπεις πάρα πολλά να πουν… τα πατριωτάκια. Σ’ αυτή τη συζήτηση μου διηγήθηκε για τον ήρωα επονίτη Φίλιππα, για την οικογένεια του… για την αδελφή του που έδωσε το όνομα και το επώνυμο, του ήρωα αδελφού της, στο γιο της αυτός που σήμερα ονομάζεται Φίλιππος Σοφιανός… Ο γνωστός ηθοποιός Φίλιππος Σοφιανός.
(…)
Στο βιβλίο του συμπατριώτη μας Σταύρου Γιαννακόπουλου-Ανταίος με τίτλο «Χίλιοι νέοι» διαβάζουμε:
Επονίτες από την Καρδίτσα που έπεσαν στην Αντίσταση
«Ένα εικοσάχρονο παλικάρι, σύνδεσμος της συμμαχικής στρατιωτικής αποστολής με τη Διοίκηση του ΕΛΑΣ. Με την μοτοσυκλέττα του αέναα τρέχει και κουβαλάει πολύτιμες ειδήσεις. Η Καρδίτσα όλη τον αγαπούσε για τον χαρακτήρα του. Μπήκε στο Εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα απ’ την αρχή και προσέφερε πολλές υπηρεσίες.
Μια μέρα, την ημέρα του Σταυρού, πιάστηκε από του Γερμανούς στη Ριζάβα της Καρδίτσας. Και την άλλη μέρα οι Ούννοι, αφού τον βασάνισαν, τον έβαλαν τον ίδιο ν’ ανοίξει τον λάκο του. Πίσω του έμειναν τρεις αδελφές ορφανές(…)»
(Τα παρακάτω στοιχεία δόθηκαν από τον ανταρτοεπονίτη της Α΄ Υποδειγματικής του Γεν. Στρατηγείου του ΕΛΑΣ Τάκη Βασιλείου)
(…) Ο δε πρώτος Καρδιτσιώτης ανταρτοεπονίτης ήταν ο ήρωας για την πόλη της Καρδίτσας, ο Φίλιππας Σοφιανός.
Με μια παλιά μοτοσικλέτα μαζί με άλλους επονίτες φύλαγαν την είσοδο της πόλης μας στο γεφύρι του Πηνειού ποταμού και μόλις έβλεπαν τα σύννεφα απ’ τη σκόνη που άφηναν τα Ιταλικά ή Γερμανική τάνκς που έρχονταν προς την Καρδίτσα, ειδοποιούσαν τους Καρδιτσιώτες με καμπάνες, φωνές σφυρίχτρες για να φυλαχτούν απ’ τη λύσσα των επιδρομέων.
Έτσι μια θλιβερή μέρα τον πιάσαν, μετά από χάλασμα της μοτοσικλέτας, τον οδήγησαν στα Τρίκαλα κι έπειτα από βασανιστήρια ηλεκτροσόκ, πάγους, κρέμασμα, πέθανε χωρίς ν’ ανοίξει το στόμα, ούτε μιλιά δεν είπε για τους συναγωνιστές του.
Μήνες στεκόταν ακίνητος φρουρός, φύλακας συνεπής και όλοι οι πατριώτες θαύμαζαν τον ηρωισμό του, γιατί σε πολλά ντου (εφόδους) που κάναν οι κατακτητές, πάντοτε ενισχυμένοι με τεθωρακισμένα, αεροπλάνα, ιππικό, αλλά και με προδότες λεγεωνάριους και ΕΛΣΑΔΙΤΕΣ, αιφνιδίαζαν τους Καρδιτσιώτες με την απάνθρωπη και κτηνώδη συμπεριφορά τους. Τώρα σκέπτονται οι αρχές της Καρδίτσας ν’ αποκαταστήσουν την μνήμη και τον ηρωισμό του ή με προτομή ή με ονομασία δρόμου.
Ο νεαρός ηθοποιός Φίλιππας Σοφιανός, ανιψιός του ήρωα, -το πραγματικό του επίθετο είναι Τούκας- κρατάει το όνομα και το επίθετο του θείου του για να διατηρείται ζωντανή η μνήμη του. (…)»
ΦΙΛΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΊΑΣ
Αλβανός Δούκας - Βλαστάρης Στρατής – Γαλέτσας Γιώργος - Κομνηνάκας Απόστολος – Κουτσκουδής Μ. Παναγιώτης – Μπουρνούς Δημήτρης – Τσιριγώτης Νίκος – Χατζηλίας Χρίστος
Διαβάστε εδώ την πρώτη ανάρτηση και εδώ τη δεύτερη
