Έρχονται αλλαγές εντός του Μαρτίου στο καθεστώς των εκπτώσεων και των προσφορών
Στο νομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων που θα αφορά στο παρεμπόριο ενδέχεται να περιλαμβάνεται και ρύθμιση για την κατάργηση των ενδιάμεσων εκπτώσεων και την απελευθέρωση των προσφορών.
Όπως σημείωσαν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ στελέχη του υπουργείου, αυτό το διάστημα βρίσκεται σε εξέλιξη διάλογος με τους εμπόρους και δεν αποκλείεται, εντός στου Μαρτίου, οπότε και σχεδιάζεται να πάει στις αρμόδιες επιτροπές της Βουλής το σχέδιο νόμου που θα αφορά στο παρεμπόριο, να περιλαμβάνονται σε αυτό και σχετικές ρυθμίσεις για τις προσφορές και τις εκπτώσεις.
Υπενθυμίζεται σχετικά με το νομοσχέδιο που ετοιμάζεται ότι αφενός θα δώσει στο συντονιστικό όργανο για τον έλεγχο του παρεμπορίου, μεγαλύτερη αυτονομία και επαρκή επιχειρησιακή ικανότητα, ενώ θα προβλέπει και αυστηροποίηση των ποινών.
Οι έμποροι δηλώνουν δυσαρεστημένοι από τα αποτελέσματα του θεσμού των ενδιάμεσων εκπτώσεων και με δεδομένους τους υψηλούς ρυθμούς μετασχηματισμού του λιανικού εμπορίου προσπαθούν να βρουν λύσεις.
Το υπουργείο παρακολουθεί το γενικό προβληματισμό που εκφράζεται έκ μέρους των εμπόρων. Δηλαδή, πόσο έτοιμο είναι το ελληνικό λιανικό εμπόριο να δεχτεί τους μετασχηματισμούς της Τέταρτης Βιομηχανικής Επανάστασης; Ποιοι είναι οι κλάδοι που μπορούν ευκολότερα να ανταποκριθούν σε αυτήν; Υπάρχουν κλάδοι που μπορούν να συνεχίσουν επενδύοντας «ελάχιστα» στις νέες τεχνολογίες; Είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει ιστορικά το λιανικό εμπόριο; Επαρκούν οι υποδομές στις εμπορικές επιχειρήσεις για τις προκλήσεις των τεχνολογιών αιχμής; Ποια είναι η σχέση μεταξύ του ψηφιακού μετασχηματισμού και του μέλλοντος του λιανικού εμπορίου;
Χωρίς αμφιβολία, όπως σημειώνεται και στην ετήσια έκθεση της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας, η δομή και η διάρθρωση του λιανικού εμπορίου στην Ελλάδα έχουν ως κρίσιμο και διαφοροποιό χαρακτηριστικό το πολύ μικρό μέγεθος, αλλά συγχρόνως τον πολύ μεγάλο αριθμό των επιχειρήσεων. Ως εκ τούτου αντιπροσωπεύει και ένα ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό της απασχόλησης, είτε πρόκειται για μισθωτή απασχόληση είτε για αυταπασχόληση είτε για οικογενειακή βοήθεια και συμβοηθούντα μέλη. Η υψηλή ροπή για κατανάλωση, το ισχυρό αίσθημα ανεξαρτησίας σε συνδυασμό με το εμπορικό δαιμόνιο των Ελλήνων εμπόρων συνέβαλαν ώστε, παρά τις πολύ μεγάλες δυσκολίες, να έχει επιβιώσει ένα εξαιρετικά υψηλό ποσοστό επιχειρήσεων. Η κρίση έθεσε σε δοκιμασία αυτό το ιδιαίτερο γνώρισμα του λιανικού εμπορίου, αλλά ο κλάδος συνεχίζει να εμφανίζει μια ιδιότυπη ανθεκτικότητα.
Μετασχηματισμοί
Στην Ελλάδα μέχρι και το τέλος της πρώτης δεκαετίας της νέας χιλιετίας (2000-2010), όσοι κι αν ήταν οι μετασχηματισμοί στον κλάδο του λιανικού εμπορίου, ο πυρήνας του συνέχιζε να βρίσκεται στο φυσικό κατάστημα. Αυτό σήμερα βλέπουμε να αλλάζει κυρίως λόγω της επίδρασης της τεχνολογίας. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, όπως σημειώνεται στην έκθεση της ΕΣΕΕ, η ύπαρξη του φυσικού καταστήματος νοηματοδοτούσε τη φράση «πάω για ψώνια». Σήμερα, φαίνεται να διαμορφώνεται μια τάση κατά την οποία το προϊόν επιλέγεται στο φυσικό κατάστημα και αγοράζεται ηλεκτρονικά ή και το αντίστροφο. Επίσης, αναδύεται μια τάση άτομα που δεν είναι έμποροι να μπορούν να πωλούν καταναλωτικά αγαθά και υπηρεσίες, όπως γίνεται, για παράδειγμα, στο ebay, το etsy ή το marketplace του Facebook. Είναι σαφές επομένως ότι αμφισβητείται o χαρακτήρας και η φύση της λιανικής πώλησης.
Σε τέτοιες συνθήκες, υπάρχει έντονο ενδιαφέρον να μελετηθούν οι καταναλωτικές συνήθειες των Millennials ως αυτόνομης ομάδας καταναλωτών. Και τούτο διότι ο ψηφιακός κόσμος είναι όλη τους η ζωή. Είναι η πρώτη γενιά που μεγάλωσε στον κόσμο του δια- δικτύου, των έξυπνων συσκευών και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Οι επιχειρήσεις του λιανικού εμπορίου διαχρονικά αναζητούν τρόπους να επιτυγχάνουν τη διάχυση καινοτομιών στην αλληλεπίδραση και στην επικοινωνία με τους εν δυνάμει καταναλωτές ώστε να γίνονται πιο ελκυστικές. Υιοθετούν νέες τεχνολογίες και υπηρεσίες πιστοποίησης, αναπροσαρμόζουν το μοντέλο οργάνωσης και διοίκησης, εξελίσσουν τις μεθόδους μάρκετινγκ. Ειδικότερα ως προς το μείζον ζήτημα των τελευταίων ετών, τον ψηφιακό μετασχηματισμό, τόσο τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ όσο και τα στοιχεία του ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ αποκαλύπτουν ότι οι επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου στην Ελλάδα έχουν υιοθετήσει σε σημαντικό βαθμό τις νέες τεχνολογίες επικοινωνίας και προβολής, ωστόσο εμφανίζονται ακόμη διστακτικές στη διαδικτυακή πώληση. Αυτό επιβεβαιώνεται και από το Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (DESI), με τον οποίο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρακολουθεί την ψηφιακή ανταγωνιστικότητα των κρατών-μελών. Σύμφωνα με αυτόν, το ποσοστό των ΜμΕ (>10 άτομα) που πραγματοποιούν ηλεκτρονικές πωλήσεις έμεινε σταθεροποιη- μένο στο 11% το 2018, όπως ήταν το 2017, τη στιγμή που σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης αγγίζει το 17%. Και, αν ανατρέξουμε στη χρήση διαδικτυακών υπηρεσιών, θα δούμε ότι το ποσοστό των χρηστών του διαδικτύου στην Ελλάδα που πραγματοποιεί ηλεκτρονικές αγορές είναι 49%, ποσοστό αρκετά μικρότερο του μέσου όρου (69%) της Ευρωπαϊκής Ένω- σης. Με άλλα λόγια, βλέπουμε ότι, ενώ οι εγχώριες επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου στην Ελλάδα είναι έτοιμες να υιοθετήσουν ακόμη και τις πιο εξελιγμένες τεχνολογίες στο πεδίο του μάρκετινγκ, στο ηλεκτρονικό εμπόριο δυσκολεύονται να προσαρμοστούν.
Σχεδιάζοντας επομένως το μέλλον του λιανικού εμπορίου, είναι αδύνατον να παραβλέψουμε τις νέες τεχνολογικές τομές που εμφανίζονται κάθε μέρα και οι οποίες δεν μπορούν παρά να αξιοποιηθούν και από το φυσικό κατάστημα και από την πάντα δημιουργική επινοητικότητα του εμπόρου.
Τι ζητούν οι έμποροι
Σε αυτό το πλαίσιο κρίνεται επιβεβλημένο από το εμπόριο να αλλάξει ο θεσμός των εκπτώσεων και των προσφορών, ο οποίος κρίνεται αποτυχημένος διότι δημιουργεί σύγχυση στους καταναλωτές και φθείρει το θεσμό των εκπτώσεων.
Περιορισμό της χρονικής διάρκειας των τακτικών εκπτώσεων σε 8 εβδομάδες από 18 εβδομάδες που είναι σήμερα έχει ζητήσει από το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων η Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας.
Όπως έχει δηλώσει ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ, Γιώργος Καρανίκας, η μεγάλη διάρκεια των εκπτώσεων, όπως κυρίως καθιερώθηκε με τον νόμο 4177/2013, είχε μόνο αρνητικά αποτελέσματα.
Πρόταση της συνομοσπονδίας για το πλαίσιο των εκπτώσεων και των προσφορών είναι:
• Κατάργηση των ενδιάμεσων χειμερινών και θερινών εκπτώσεων. Αυτές σήμερα πραγματοποιούνται το πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαΐου και το πρώτο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου.
• Διατήρηση των τακτικών χειμερινών και θερινών εκπτώσεων, αλλά με δραστική μείωση της χρονικής τους διάρκειας. Συγκεκριμένα, προτείνεται οι χειμερινές εκπτώσεις να πραγματοποιούνται μόνο τις τέσσερις εβδομάδες του Φεβρουαρίου και οι θερινές τις τέσσερις εβδομάδες του Αυγούστου. Σήμερα οι χειμερινές εκπτώσεις ξεκινούν τη δεύτερη Δευτέρα του Ιανουαρίου (φέτος στις 13 Ιανουαρίου) και διαρκούν έως το τέλος Φεβρουαρίου και οι θερινές ξεκινούν τη δεύτερη Δευτέρα του Ιουλίου και διαρκούν έως τις 31 Αυγούστου. Βασικό επιχείρημα της ΕΣΕΕ είναι ότι ο Φεβρουάριος και ο Αύγουστος αποτελούν τους τελευταίους μήνες της χειμερινής και της θερινής περιόδου αντιστοίχως και οι έμποροι θα μπορούν να κάνουν τότε γενναίες εκπτώσεις για να απαλλαγούν από τα όποια αποθέματα έχουν.
• Απελευθέρωση των προσφορών σε ό,τι αφορά τη χρονική τους διάρκεια, καθώς και στο ποσοστό των κωδικών που διατίθενται από ένα κατάστημα σε μειωμένη τιμή. Το ισχύον θεσμικό πλαίσιο προβλέπει οι προσφορές συγκεκριμένων προϊόντων ή προϊόντων ορισμένης κατηγορίας επιτρέπεται για χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να υπερβεί τις δέκα συνεχόμενες ημέρες. Επίσης, προσφορές μπορούν να γίνονται το πολύ στο 50% των κωδικών που διαθέτει ένα κατάστημα, ενώ νέα προσφορά του ίδιου προϊόντος δεν επιτρέπεται πριν παρέλθουν 60 ημέρες από την προηγούμενη.
Οι συζητήσεις εμπόρων και υπουργείου βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο.
Σημειώνεται ότι δεν τίθεται θέμα αλλαγής της διάρκειας των τακτικών χειμερινών και θερινών εκπτώσεων, ενώ οι δύο Κυριακές κατά τις οποίες επιτρέπεται η λειτουργία των καταστημάτων στη διάρκεια των ενδιάμεσων εκπτώσεων θα «μεταφερθούν» σε άλλες περιόδους. Ωστόσο, ακόμη δεν έχει συμφωνηθεί κάτι συγκεκριμένο ενώ σε ό,τι αφορά στις προσφορές υπάρχει σύμπνοια απόψεων. Οι δύο πλευρές να συμφωνούν ότι ήρθε ο καιρός να απελευθερωθούν και νομοθετικά, διότι στην πράξη αυτό ισχύει ήδη. Αυτό που συζητείται, είναι οι προσφορές χωρίς περιορισμούς.
Υπενθυμίζεται ότι σήμερα, επιτρέπονται οι προσφορές συγκεκριμένων προϊόντων ή προϊόντων ορισμένης κατηγορίας, για χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να υπερβεί τις 10 συνεχόμενες ημέρες. Ωστόσο, απαγορεύεται η προσφορά ειδών των οποίων η ποσότητα υπερβαίνει 50% του συνόλου των ειδών που διαθέτει το κατάστημα, ενώ νέα προσφορά του ίδιου προϊόντος δεν επιτρέπεται πριν παρέλθουν 60 ημέρες από την προηγούμενη.
Στη νομοθετική πρωτοβουλία που ετοιμάζεται εξετάζεται να περιλαμβάνονται τροποποιήσεις στο υφιστάμενο πλαίσιο αναγραφής των τιμών στη διάρκεια των εκπτώσεων και των προσφορών.
