Eκτός πολεοδομικού σχεδιασμού περιοχές οικοδομημένες στις οποίες έχουν δοθεί νόμιμες οικοδομικές άδειες.

Επιστολή ΤΕΕ Β. Αιγαίου προς το  Το Γενικό Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, 
            κ. Ευθύμιο Μπακογιάννη

Με το ΦΕΚ 202/Δ/2023 εγκρίθηκε σχέδιο πόλης τμημάτων των πολεοδομικών ενοτήτων ΒΑΡΕΙΑ-ΑΚΡΩΤΗΡΙ, ΤΑΞΙΑΡΧΗΣ και ΒΙΓΛΑ, γεγονός που δεχθήκαμε καταρχήν με ικανοποίηση καθώς ο πολεοδομικός σχεδιασμός είναι το πρώτο απαιτητό της αναπτυξιακής πορείας ενός τόπου. Εκτός της ορθολογικής και επιστημονικής τεκμηρίωσης της ως άνω θέσης, ο πολεοδομικός σχεδιασμός είναι και συνταγματική επιταγή εξεφρασμενη διαμέσου πληθώρας νομοθετημάτων.

Όμως στο ανωτέρω ΠΔ (ΦΕΚ 202/Δ/2023) διαπιστώσαμε με λύπη αλλά και ανησυχία ότι έχουν μείνει εκτός πολεοδομικού σχεδιασμού, περιοχές οικοδομημένες στις οποίες έχουν δοθεί νόμιμες οικοδομικές άδειες. Πολλές από αυτές είναι σε ισχύ και σήμερα οι ιδιοκτήτες βρίσκονται σε δυσχερή θέση καθώς βρέθηκαν εκτός πολεοδομικού σχεδίου.

Επιπλέον, στις ίδιες περιοχές έχουν δοθεί, σε πολίτες, βεβαιώσεις από την αρμόδια ΥΔΟΜ Μυτιλήνης ότι τα ακίνητα τους βρίσκονται εντός των ορίων των οικισμών προ του 1923 ενώ σήμερα βρίσκονται και αυτοί εκτός πολεοδομικού σχεδιασμού. Οι ανωτέρω βεβαιώσεις δόθηκαν κατ’ εφαρμογή διατάξεων που αφορούν ιδιοκτησίες στα όρια των οικισμών προ του 23 – μη οριοθετημένων – σύμφωνα με τις οποίες ισχύει:

«Η διαπίστωση της θέσης ενός ακινήτου, σε σχέση με τα όρια του προϋφιστάμενου του 1923 οικισμού, γίνεται από την αρμόδια ΥΔΟΜ στο πλαίσιο της διαδικασίας έκδοσης οικοδομικής άδειας, με εφαρμογή των Εγκ-26052/7352/117/82 της 22-6-82 και Εγκ- 7433/7753/124/82 της 5-7-82 και βάσει της ισχύουσας νομολογίας...» Η εφαρμογή της παραπάνω προβλεπόμενης διαδικασίας είναι δεσμευτική για τις αρμόδιες ΥΔΟΜ προκειμένου να καθορισθεί η θέση ενός ακινήτου ως προς τα όρια του προ του 1923 υφιστάμενου οικισμού, ανεξαρτήτως του τυχόν χαρακτηρισμού προστασίας του (παραδοσιακού, ιστορικού τόπου, αρχαιολογικού χώρου)….»

Είναι λυπηρό, για τον πολίτη που πήρε από τη διοίκηση νόμιμη οικοδομική άδεια ή βεβαίωση περι της θέσης του ακινήτου σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις,  να βρίσκεται σήμερα εκτός πολεοδομικού σχεδίου. Σημειώνουμε δε ότι οι θύσανοι γύρω από το εγκεκριμένο σχέδιο – κυρίως νοτιως και νοτιοδυτικώς αυτού – έχουν επισημανθεί ως περιοχές προς πολεοδόμηση στο ανωτέρω ΓΠΣ Μυτιλήνης.

Το παραπάνω πρόβλημα θέτει ένα σοβαρό ζήτημα παραβίασης κανόνων δικαίου – συνταγματικώς κατοχυρωμένων –  ήτοι της αρχής της εμπιστοσύνης, της ασφάλειας δικαίου και της χρηστής διοίκησης αφού οι εν λόγω ιδιοκτησίες θεωρήθηκαν ως εντός οικισμού προ του 1923, εκδόθηκαν εκτελεστές διοικητικές πράξεις, έγιναν αγοραπωλησίες, αποδόθηκαν Φόροι Ακίνητης Περιουσίας κλπ,  κατ’ εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας, γεγονός το οποίο επιβεβαιώνεται σε πρόσφατη Υπουργική Απόφαση.

Στην με Αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΠΟΛΣ/73670/1765 (ΦΕΚ 3733/B’/14.07.2022)  Υπ. Απόφαση, «Μεθοδολογία οριοθέτησης οικισμών», καθορίστηκαν τα κριτήρια και η διαδικασία  οριοθέτησης των οικισμών της Χώρας με πληθυσμό κάτω των δύο χιλιάδων (2.000) κατοίκων περιλαμβανομένων και των προϋφιστάμενων του 1923, καθώς και καθορισμός χρήσεων γης και γενικών όρων και περιορισμών δόμησης αυτών.

Ειδικότερα, δε, στην παρ. Α1.γ του Άρθρου 1 της ως άνω Υπουργικής Απόφασης ορίζεται ότι:

γ. Για τον προσδιορισμό της πολυγωνικής γραμμής των ορίων οικισμού προϋφιστάμενου του 1923, αντλούνται στοιχεία από:

γ.1. Υφιστάμενες πράξεις της Διοίκησης περί καθορισμού του ορίου του οικισμού με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις (αρχείο της αρμόδιας Υ.Δ.Ο.Μ. ή άλλων συναρμόδιων Υπηρεσιών). Στις πράξεις αυτές περιλαμβάνονται και οι διαπιστωτικές υπηρεσιακές πράξεις σε εφαρμογή των υπ’ αρ. 117/82 και 124/82 εγκυκλίων. Επίσης λαμβάνεται υπόψη και τυχόν νομολογία σχετική με τον καθορισμό των ορίων του οικισμού. Δεδομένου ότι η αναζήτηση αναλυτικών στοιχείων σε βάθος περίπου 100 χρόνων είναι εξαιρετικά δυσχερής, εξαιτίας πραγματικών περιστατικών που μεσολάβησαν από το 1923 έως σήμερα, καθώς και του γεγονότος ότι οι παραπάνω εγκύκλιοι εξακολουθούν να ισχύουν, οι πράξεις αυτές θα πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά τον προσδιορισμό των ορίων σε συνδυασμό με τα λοιπά στοιχεία που αποδεικνύουν την ύπαρξη του οικισμού και με την επιφύλαξη ότι δεν αφορούν περιοχές που δεν επιτρέπεται βάσει των νόμιμων κριτηρίων και προϋποθέσεων να περιλαμβάνονται εντός των ορίων (δάση, ρέματα κ.λπ.)»

Ως προς τα ανωτέρω, ζητάμε με το παρόν έγγραφο τα εξής:

1. Την άμεση αποκατάσταση της ασφάλειας δικαίου και της εμπιστοσύνης του πολίτη προς τη διοίκηση με την κίνηση της διαδικασίας οριοθέτησης των οικισμών ΒΑΡΕΙΑ – ΑΚΡΩΤΗΡΙ  κατά το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο βάσει του οποίου θα ληφθούν υπόψη – μεταξύ άλλων - νόμιμες οικοδομικές άδειες και νόμιμες βεβαιώσεις περί της θέσης των ακινήτων.

2. Στο διάστημα έως την οριοθέτηση των ως άνω οικισμών θεωρούμε αναγκαία την άμεση διευκρίνηση – οδηγία προς τις αρμόδιες υπηρεσίες σχετικά με την εφαρμογή των εγκυκλίων 117/1982 και  124/1982, σε όσα οικόπεδα έχει κριθεί ήδη ότι ευρίσκονται εντός ορίων οικισμού προ του 23,  ώστε να συνεχίσουν να τυγχάνουν της ίδιας αντιμετώπισης σε ότι αφορά στο πλαίσιο όρων δόμησης που είχαν έως τώρα, διασφαλίζοντας έτσι νομίμως αποκτηθέντα δικαιώματα των πολιτών.

3. Πλέον των ανωτέρω και δεδομένου ότι στο εγκεκριμένο ΓΠΣ Μυτιλήνης προβλέπεται πολεοδόμηση των περιοχών αυτών ζητούμε να κινηθεί άμεσα διαδικασία εκπόνησης μελέτης επέκτασης του σχεδίου που εγκρίθηκε ή η σύνταξη νέου σχεδίου ώστε τα τμήματα που δεν συμπεριελήφθησαν στο εν θέματι ΠΔ και ευρίσκονται εντός  ορίων οικισμού προ του 23 να αποκτήσουν πολεοδομικό σχέδιο.

4.  Τέλος, επισημαίνεται ότι ένα σχέδιο πόλης δεν μπορεί να εφαρμοστεί άνευ πράξης εφαρμογής. Συνεπώς με την έγκριση του ανωτέρω σχεδίου (ΦΕΚ 202/Δ/2023) η έκδοση οικοδομικών αδειών δυσχεραίνεται καθώς στις εντός σχεδίου περιοχές οι προϋποθέσεις έκδοσης οικοδομικών αδειών είναι διαφορετικές και πιο σύνθετες απ’ ότι στις εντός των περιοχών οικισμών προ του 1923 , δλδ στο προγενέστερο καθεστώς πριν την έκδοση του ΠΔ πολεοδόμησης.

Ένα συνηθισμένο πρόβλημα είναι ότι στο σχέδιο πόλης απαιτείται να είναι πλήρως διανοιγμένος ο δρόμος στον οποίο έχει πρόσωπο ένα οικόπεδο προκειμένου για την έκδοση της Οικ. Άδειας ενώ στο προγενέστερο καθεστώς δόμησης (ως οικισμοί προ του 23) δεν υφίστατο τέτοια απαίτηση. Για να διανοιχτούν οι δρόμοι απαιτείται πράξη εφαρμογής του σχεδίου πόλης και το επισημαίνουμε ως μεγίστης προτεραιότητας ζήτημα.

Συνεπώς θα πρέπει άμεσα να συνταχτεί Πράξη εφαρμογής του εγκεκριμένου σχεδίου άλλως η οικοδομική δραστηριότητα θα καταστεί σχεδόν αδύνατη.

   Για το Π.Τ. ΒΑ Αιγαίου του ΤΕΕ    

Ο Πρόεδρος         

Μανωλακέλλης Ευστράτιος