Χθες το απόγευμα συζητήθηκε στη Συνεδρίασης της Βουλής η Επίκαιρη Ερώτηση, με θέμα τη λειτουργία του Εργαστηρίου Ελαιολάδου Λέσβου που είχε καταθέσει ο Βουλευτής Παύλος Βογιατζής στις 25 Σεπτεμβρίου προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Αθανάσιο Τσαυτάρη.
Ο Βουλευτής παρουσίασε στον Υπουργό όλες τις πληροφορίες σχετικά με την κατασκευή και τη χρηματοδότηση του Εργαστηρίου, υπογραμμίζοντας ότι αυτό εξακολουθεί να μη λειτουργεί, αποκλειστικά και μόνο λόγω έλλειψης προσωπικού. Τόνισε δε την ιδιαίτερη σημασία που έχει για το νησί της Λέσβου, αλλά και για το σύνολο της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, η λειτουργία και αξιοποίηση του Εργαστηρίου.
Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Αθανάσιος Τσαυτάρης δεσμεύτηκε για την αξιοποίηση του Εργαστηρίου Ελαιολάδου στη Λέσβο προκειμένου να προσφέρει υπηρεσίες, όχι μόνο στην πιστοποίηση του ελαιολάδου, αλλά και σε άλλα προϊόντα που είναι ονομασίας προέλευσης, γεωγραφικής ένδειξης, βιολογικού τρόπου παραγωγής, καθώς και για την εξεύρεση του απαραίτητου επιστημονικού προσωπικού από άλλες Υπηρεσίες προκειμένου να μπορέσει να λειτουργήσει το εργαστήριο. Ανέφερε επίσης, ότι στις προθέσεις του Υπουργείου είναι το σύνολο του αγροκτήματος του ΕΛΓΟ - ΔΗΜΗΤΡΑ στο Κάτω Τρίτος, να λειτουργήσει ως πρότυπο για την εκπαίδευση των αγροτών σε θέματα που αφορούν την ολοκληρωμένη διαχείριση της παραγωγικής διαδικασίας από το χωράφι μέχρι την τυποποίηση.
Πιο αναλυτικά, ο Βουλευτής ανέφερε:
«Στη Λέσβο υπάρχουν έντεκα εκατομμύρια ελαιόδενδρα. Είναι ο μεγαλύτερος συνεκτικός ελαιώνας της χώρας μας κι η παραγωγή του ελαιολάδου στη Λέσβο είναι περίπου το 10% της συνολικής παραγωγής της χώρας μας. Είναι λοιπόν κρίμα από τη στιγμή που υπάρχει υποδομή, αυτή να μην λειτουργεί. Υπάρχει ένας υπάλληλος, ο οποίος είναι περιβαλλοντολόγος, και το μόνο που χρειάζεται είναι ένας χημικός και ένας γεωπόνος, προκειμένου να μπορέσει να λειτουργήσει.
Στο σταθμό ξοδεύθηκαν περίπου 600.000 ευρώ για να αγοραστούν όλα τα σύγχρονα μέσα και να πάρει το ISO κι είναι ένας από τους τρεις πιο σύγχρονους σταθμούς επεξεργασίας ελαιολάδου που υπάρχουν στην Ελλάδα.
Το 2006, στο Έτος Ελαιολάδου, η τότε Κυβέρνηση Καραμανλή ενέταξε τους τρεις σταθμούς: έναν στη Λέσβο, έναν στα Χανιά κι έναν στην Καλαμάτα, στο Γ΄ ΚΠΣ. Το έργο ολοκληρώθηκε και πέρασε κι ως ‘γέφυρα’ στο Δ΄ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης.
Η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λέσβου της οποίας είχα την τιμή να ηγούμαι εγώ τότε, έδωσε περίπου 60.000 ευρώ επειδή δεν ήταν επιλέξιμη η δαπάνη επισκευής των κτιριακών εγκαταστάσεων και σήμερα περιμένουμε με μεγάλη αγωνία να λειτουργήσει αυτός ο σταθμός.
Ειδικά στην περίοδο που ζούμε, και προκειμένου να μειώσουμε το κόστος παραγωγής, αλλά και να μπορέσουμε να βελτιώσουμε ποιοτικά το ελαιόλαδό μας έχουμε ανάγκη να λειτουργήσει το Εργαστήριο Ελαιολάδου. Στο συγκεκριμένο σταθμό άλλωστε, θα μπορούσαν να εξετάζονται κι όλα τα υπόλοιπα προϊόντα που παράγονται στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, όπως η μαστίχα, το κρασί, το μέλι, την ίδια στιγμή που θα μπορούσαμε να προσελκύσουμε και πελάτες από τα τουρκικά παράλια, όπου ενώ υπάρχουν ελαιώνες, δεν υπάρχει αντίστοιχη υποδομή. Συνεπώς, ο σταθμός αυτός θα μπορούσε να είναι ιδιαίτερα κερδοφόρος τόσο για τη Λέσβο και την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, όσο και για τη χώρα γενικά.
Παράκλησή μας λοιπόν, είναι αυτός ο σταθμός να λειτουργήσει όσο το δυνατόν πιο σύντομα, ώστε να αποφευχθεί και ο κίνδυνος που υπάρχει σε περίπτωση μη λειτουργίας του, η χώρα να αναγκαστεί να επιστρέψει στο τέλος του 2015 τα χρήματα που πήρε από το Κοινοτικό Πλαίσιο».
Από την πλευρά του, ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Αθανάσιος Τσαυτάρης, απάντησε:
«Σας ευχαριστώ κύριε Βουλευτά για την ερώτηση, γιατί μου δίνετε την ευκαιρία να εξηγήσω ορισμένα πράγματα σε ό,τι αφορά τα συγκεκριμένα Εργαστήρια Ελέγχου Ελαιολάδου... Είχα την ευκαιρία απ’ αυτό το Βήμα λίγες μέρες πριν να εξηγήσω ξανά για την προσπάθεια που κάνουμε πραγματικά, το εξαιρετικής ποιότητας ελαιόλαδο να πιστοποιείται, να αναλύεται. Και μάλιστα να πιστοποιείται με αναγνωρισμένα εργαστήρια, που είναι πιστοποιημένο κατά ISO.
Ακριβώς για τους λόγους που επισημάνατε στις τρεις περιοχές της χώρας μας που είναι σημαντικές ελαιοπαραγωγικές περιοχές, δηλαδή στην περιοχή της Κρήτης και συγκεκριμένα στα Χανιά, στην περιοχή της Καλαμάτας και στην περιοχή της Λέσβου, το 2006, που ήταν μάλιστα Διεθνές Έτος Ελαιολάδου, η χώρα αποφάσισε να δημιουργήσει τρία τέτοια εργαστήρια: να ζητήσει, δηλαδή, χρήματα της τάξεως περίπου του 1,5 εκατομμυρίου ευρώ, δηλαδή 500 χιλιάδες ευρώ περίπου ανά εργαστήριο, προκειμένου να αποκτηθούν οι σημαντικές εργαστηριακές υποδομές που απαιτούνται για τις αναλύσεις αυτές. Έτσι και έγινε, παρά του ότι λίγα πράγματα πρόλαβαν να γίνουν με την ένταξη στο τέλος της τρίτης προγραμματικής περιόδου. Το έργο μεταφέρθηκε ως γέφυρα στο ΕΣΠΑ και υλοποιήθηκε με επιτυχία. Έχει δηλαδή, παραληφθεί ο εξοπλισμός αυτός και στα τρία εργαστήρια. Μάλιστα, υπάρχουν ακόμα λίγα χρήματα, προκειμένου να παραληφθεί, αν κάτι λείπει και ιδιαίτερα αναλώσιμα υλικά, για να λειτουργήσουν με επιτυχία.
Σε ένα τέτοιο αγρόκτημα θέλουμε, στα πλαίσια του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, το σύνολο του αγροκτήματος και αυτός είναι ο λόγος που πήγε πρώτα η υπάρχουσα περιβαλλοντολόγος και ο γεωτεχνικός εκεί, προκειμένου και το αγρόκτημα να λειτουργήσει ως πρότυπο: να εκπαιδεύσει τους ντόπιους αγρότες πώς είναι ένα καλό ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης της παραγωγικής διαδικασίας από το χωράφι μέχρι την τυποποίηση.
Τι έγινε, όμως; Στα δύο άλλα εργαστήρια, τα οποία άρχισαν να λειτουργούν και των Χανίων -μάλιστα λίγες μέρες μετά από την ανάληψη των καθηκόντων μου, είχα την ευκαιρία να πάω στα Χανιά και να εγκαινιάσω το συγκεκριμένο εργαστήριο και της Καλαμάτας δυστυχώς, στα τεχνικά δελτία των έργων δεν είχε προβλεφθεί ούτε η δαπάνη πιστοποίησης, ούτε η δαπάνη προσωπικού για τη λειτουργία του. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να αναγκάσει το Υπουργείο Γεωργίας να πληρώσει τις δαπάνες πιστοποίησης -αυτές δεν είναι υψηλές- και να λύσει το πρόβλημα του προσωπικού με υπάρχον προσωπικό από τα Ινστιτούτα του τότε ΕΘΙΑΓΕ, που λειτουργούσαν και στα Χανιά και στην Καλαμάτα.
Εκεί ήταν εύκολο, λοιπόν, να αποσπάσουμε έναν δύο ερευνητές, που ήταν εξειδικευμένοι σ’ αυτές τις αναλύσεις και να αρχίσουμε να λειτουργούμε αυτές τις τόσο σημαντικές υποδομές.
Αντίθετα, στη Λέσβο δεν υπήρχε τέτοιο Ινστιτούτο ή σταθμός κοντά και ψάξαμε και καταφέραμε να βρούμε ένα ή δύο άτομα γιατί, όπως ξέρετε, δεν μπορούμε να προσλάβουμε ένεκα των απαγορεύσεων. Άρα, δεν μπορούμε να το λύσουμε με πρόσληψη. Δεν είναι όμως απλό να βρεις έναν επιστήμονα που θέλει να πάει στη Λέσβο. Πρέπει να είναι άνθρωπος που καταλαβαίνει από χρωματογραφίες, να μπορέσει να λειτουργήσει τα συγκεκριμένα μηχανήματα, να μπορεί να παραδώσει τις μετρήσεις, όπως αυτές απαιτούνται κοκ.
Έχουμε, λοιπόν, έρθει σε επαφή με δύο - τρία Ινστιτούτα μας, που νομίζω ότι έχουν αυτό το προσωπικό και θα καταφέρουμε σύντομα, αφενός μεν να πληρώσουμε τις δαπάνες πιστοποίησης για να μπορεί να πιστοποιηθεί -γιατί αλλιώς τα αποτελέσματά του δεν θα έχουν δυνατότητα- και αφετέρου να αρχίσει να λειτουργεί.
Ζητούμε όμως, τη βοήθεια και της ντόπιας κοινωνίας γιατί είναι προς όφελός τους αυτό το πράγμα για να συμπληρωθεί, γιατί αλλιώς θα αναγκαστούν να πηγαίνουν σε άλλα εργαστήρια που λειτουργούν, είτε στην ΕΑΣ Ηρακλείου, είτε στο Γενικό Χημείο του Κράτους και αλλού».
Σχολιάζοντας την απάντηση του Υπουργού, ο Βουλευτής Παύλος Βογιατζής πήρε εκ νέου το λόγο και ανέφερε τα ακόλουθα:
«Κύριε Υπουργέ, μένω ικανοποιημένος από την πρόθεση.
Θέλω να σας πω δύο πράγματα. Στη Λέσβο υπάρχει το Γενικό Χημείο του Κράτους, το οποίο έχει χημικούς, υπάρχουν οι Διευθύνσεις Αγροτικής Ανάπτυξης Περιφέρειας, που επίσης έχουν γεωπόνους, οι οποίοι κάθονται το γραφείο και κάνουν γραφική εργασία.
Νομίζω ότι έφτασε η ώρα. Πρέπει, αν θέλουμε να πάρει μπροστά ο πρωτογενής τομέας, οι γεωπόνοι να βγουν στην πραγματική παραγωγή και να σταθούν δίπλα στους αγρότες.
Θέλω λοιπόν, να σας προτείνω, αφενός να δείτε το θέμα αποσπάσεως ή μετατάξεως χημικού από το Γενικό Χημείο του Κράτους, που υπάρχει και έχει μεγάλη εμπειρία στο ελαιόλαδο στη Λέσβο, και αφετέρου να δείτε και γεωπόνους, οι οποίοι μπορούν να αποσπαστούν από τη Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης.
Επίσης, θέλω να σας πω ότι στη Λέσβο υπάρχει το Πανεπιστήμιο Αιγαίου με το Τμήμα Περιβάλλοντος, το οποίο έχει και χημικούς και άλλες ειδικότητες, που θα μπορούσαν να απασχοληθούν σ’ αυτό το εργαστήριο.
Αυτό που είναι βέβαιο, είναι ότι πρέπει να λειτουργήσει το εργαστήριο. Ξέρω ότι θα χρειαστεί αρχικά κάποια χρήματα για λειτουργικά έξοδα. Όμως, είναι αμαρτία ο αγρότης της Λέσβου, που λόγω της οικονομικής κατάστασης δεν έχει τη δυνατότητα να πάει στα ιδιωτικά εργαστήρια, να μην υποστηρίζεται.
Σας είπα ότι αυτό μπορεί να καταστεί και κερδοφόρο, εκμεταλλευόμενο τη γειτνίαση με τη γείτονα χώρα. Θα μπορούσε να έχει από εκεί πάρα πολλούς πελάτες, οι οποίοι έχουν εκδηλώσει εξαιρετικό ενδιαφέρον.
Θέλω να σας καταθέσω εδώ για τα Πρακτικά της Βουλής το Τεχνικό Δελτίο του έργου. Έχει ένα υπόλοιπο περίπου 3.000 ευρώ, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την πιστοποίηση.
Ελπίζω πολύ σύντομα ο αγροτικός κόσμος του νησιού μας να το δει να λειτουργεί. Πιστέψτε με ότι είναι πάρα πολύ σοβαρό για όλο το βόρειο Αιγαίο γιατί υπάρχουν και άλλα αγροτικά προϊόντα, όπως είναι το κρασί, η μαστίχα, ακόμη και νέα είδη και θα μπορούσαν, ενδεχομένως, να οδηγηθούν αγρότες και σε δεύτερη καλλιέργεια, ώστε να λείψει και η μονοκαλλιέργεια της ελιάς».
Τέλος, ως προς τα παραπάνω, ο Υπουργός δήλωσε τα εξής:
«Έχετε απόλυτο δίκιο. Ήθελα μόνο να σας επισημάνω το εξής: Επειδή αυτό το εργαστήριο θα πιστοποιηθεί, θα πρέπει ο άνθρωπος που θα πάει -την ώρα που θα γίνεται η πιστοποίηση- να είναι εξειδικευμένος στη συγκεκριμένη μεθοδολογία: στη χρήση, δηλαδή, των συγκεκριμένων χρωματογραφικών μεθόδων.
Άρα, δεν μπορεί απλά να αποσπαστεί ένας άνθρωπος. Έχουμε βρει έναν ειδικό επιστήμονα, ώστε να πάει εκεί να λειτουργήσει το εργαστήριο, να περάσει την πιστοποίηση και στο χρονικό διάστημα του ενός ή δύο ετών που θα βρίσκεται εκεί, να μπορέσει να εκπαιδεύσει δύο από τους γεωπόνους της περιοχής και έναν χημικό από το Πανεπιστήμιο, έτσι ώστε να αρχίσει να λειτουργεί αυτή η μονάδα και να προσφέρει τις υπηρεσίες, όχι μόνο στην πιστοποίηση του ελαιολάδου, αλλά και σε άλλα προϊόντα, πάρα πολλά, που είναι ονομασίας προέλευσης, γεωγραφικής ένδειξης, βιολογικού τρόπου παραγωγής.
Σας θυμίζω, όπως είπα και προχθές, ότι έρχονται τρία ακόμα σήματα από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Θα κατοχυρωθούν τα προϊόντα της παραδοσιακής μας γεωργίας που έχουμε άπειρα, πάρα πολλά. Όλα αυτά θα απαιτούν πολύ λεπτούς ελέγχους.
Δείτε, για παράδειγμα, τι περνάμε τώρα με τα προϊόντα ονομασίας προέλευσης, όπου προσπαθούν και πωλούν οτιδήποτε φαίνεται για όσπριο ως φάβα Σαντορίνης ή φακή Εγκλουβής ή φασόλια Πρεσπών. Αυτά απαιτούν, -για να πάρεις ISO- λεπτομερείς αναλύσεις με το DNA. Είναι δυνατόν να πιαστούν όλα αυτά και να αντιμετωπιστούν. Δεν μπορεί, όμως, να την κάνει ένας απλός γεωπόνος την πιστοποίηση αυτού του εργαστηρίου. Θα την κάνουμε με τον ειδικό επιστήμονα και, ταυτόχρονα, θα αξιοποιηθούν και θα εκπαιδευτούν δίπλα του αυτοί οι άνθρωποι».
