Στοχοποιώντας τη φωνή, όχι την πολιτική: Η Γλυκερία και η υποκρισία της πολιτιστικής λογοκρισίας
Η απόφαση του Μουσικού Σχολείου Μυτιλήνης, του Δήμου Μυτιλήνης και του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων να αποσύρουν τη συνεργασία με τη Γλυκερία για την προγραμματισμένη συναυλία στις 16 Ιουλίου, λόγω της συμμετοχής της στο μουσικό φεστιβάλ Meridiano στο Ισραήλ, έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις και συζητήσεις. Η Γλυκερία, σε αντίθεση με άλλους καλλιτέχνες που αποσύρθηκαν από το φεστιβάλ λόγω των διεθνών επικρίσεων προς το Ισραήλ για τις ενέργειές του στη Γάζα, επέλεξε να παραμείνει στο πρόγραμμα. Αυτή η στάση της οδήγησε επίσης στον αποκλεισμό της από τη συναυλία για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Μίκη Θεοδωράκη στο Καλλιμάρμαρο.
Η απόφαση των τοπικών φορέων της Μυτιλήνης να αποσύρουν τη συνεργασία με τη Γλυκερία, επικαλούμενοι τις αρχές του ανθρωπισμού και της ειρηνικής συνύπαρξης, φέρνει στο προσκήνιο το ερώτημα: Ποια είναι τα κριτήρια με τα οποία αποφασίζουμε ποιοι καλλιτέχνες είναι αποδεκτοί και ποιοι όχι;
Η Γλυκερία, μια καλλιτέχνιδα με μακρά πορεία και σημαντική προσφορά στο ελληνικό τραγούδι, έχει κάθε δικαίωμα να επιλέγει τις καλλιτεχνικές της συνεργασίες. Η συμμετοχή της σε ένα μουσικό φεστιβάλ στο Ισραήλ δεν συνεπάγεται απαραίτητα υποστήριξη της πολιτικής του ισραηλινού κράτους. Η τέχνη, άλλωστε, συχνά λειτουργεί ως γέφυρα μεταξύ πολιτισμών και λαών, ακόμα και όταν οι κυβερνήσεις τους βρίσκονται σε σύγκρουση.
Ας δούμε όμως σε τι είναι αυτό το φεστιβάλ που θα συμμετάσχει η Γλυκερία:
Το Φεστιβάλ Meridiano στην Ασντόντ του Ισραήλ είναι ένα διεθνές πολιτιστικό γεγονός που συνδυάζει μουσική, θέατρο, κινηματογράφο και γαστρονομία. Στο φετινό πρόγραμμα, που θα διεξαχθεί από τις 14 έως τις 21 Ιουνίου 2025, περιλαμβάνονται πάνω από 200 καλλιτέχνες, τόσο από το Ισραήλ όσο και από το εξωτερικό, με κορυφαία ονόματα όπως οι Gipsy Kings και η Ishtar. Το φεστιβάλ φιλοδοξεί να προσφέρει μια πλούσια πολιτιστική εμπειρία, με συναυλίες, προβολές ταινιών και γαστρονομικές εκδηλώσεις που αναδεικνύουν τη μεσογειακή κουλτούρα. Το φεστιβάλ προάγει την πολιτιστική ανταλλαγή και τη συνεργασία μεταξύ καλλιτεχνών από διαφορετικά υπόβαθρα. Η έμφαση δίνεται στη δημιουργία ενός χώρου όπου η τέχνη και ο πολιτισμός μπορούν να ενώνουν ανθρώπους, ανεξαρτήτως των πολιτικών ή κοινωνικών διαφορών.
Η υποκρισία
Είναι αξιοσημείωτο ότι, ενώ η Γλυκερία αντιμετωπίζει αποκλεισμούς λόγω της συμμετοχής της σε εκδήλωση στο Ισραήλ, η Ελλάδα συνεχίζει να διατηρεί και να ενισχύει τις εμπορικές και στρατηγικές σχέσεις με το Ισραήλ. Σύμφωνα με τον Οδηγό Επιχειρείν του Υπουργείου Εξωτερικών, οι ελληνικές εξαγωγές στο Ισραήλ ανήλθαν σε 328,06 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2024, καταγράφοντας αύξηση 2,02% σε σχέση με το ίδιο διάστημα του 2023. Επιπλέον, η Ελλάδα διαφωνεί με την επανεξέταση των συμφωνιών της ΕΕ με το Ισραήλ, παρά τις διεθνείς επικρίσεις για τις ενέργειες του Ισραήλ στη Γάζα.
Αυτή η αντίφαση μεταξύ της αντιμετώπισης μιας καλλιτέχνιδας και της κρατικής πολιτικής εγείρει ερωτήματα σχετικά με τη συνέπεια και τη δικαιοσύνη των αποφάσεών μας. Είναι δίκαιο να αποκλείουμε μια καλλιτέχνιδα για μια επιλογή που, στην ουσία, δεν διαφέρει από τις κρατικές επιλογές σε επίπεδο εμπορικών και στρατηγικών σχέσεων;
Η τέχνη δεν πρέπει να τιμωρείται, εκτός αν εξυπηρετεί ξεκάθαρα κρατικά ή προπαγανδιστικά συμφέροντα. Ο αποκλεισμός της Γλυκερίας μοιάζει με «πολιτική τιμωρία» χωρίς σαφή κριτήρια, και αυτό ενέχει κινδύνους για την ελευθερία της έκφρασης και τον ρόλο του πολιτισμού ως γέφυρας.
Σε μια εποχή που η τέχνη μπορεί να λειτουργήσει ως μέσο διαλόγου και κατανόησης, είναι σημαντικό να αναλογιστούμε τις συνέπειες των αποφάσεών μας και να διασφαλίσουμε ότι δεν υπονομεύουμε τις αξίες που υποτίθεται ότι υπερασπιζόμαστε
