Γράφει η Χαρά Ζήκα *
Καλό μήνα φίλοι μου! Έφτασε η μέρα που λέμε ψέματα ελεύθερα. Μάλιστα υπάρχει η δοξασία πως αν καταφέρουμε να ξεγελάσουμε κάποιον, θα έχουμε τύχη όλη τη χρονιά. Αντίθετα, το «θύμα» μας θα έχει γρουσουζιά και ατυχία. Το έθιμο ξεκίνησε από τους Κέλτες ή τους Γάλλους, σύμφωνα με άλλη εκδοχή, και εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο.
Βέβαια πολλοί είναι αυτοί που δεν περιμένουν την πρωταπριλιά για να ξεγελάσουν τους άλλους, το κάνουν συστηματικά στη ζωή τους. Πριν μιλήσουμε γι’ αυτούς όμως, ας είμαστε ειλικρινείς, όλοι λέμε ψέματα σε κάποιες περιπτώσεις και ιδιαίτερα όταν απειλείται η δημόσια εικόνα μας. Μάθαμε να λέμε ψέματα από παιδιά, από τότε δηλαδή που η φαντασία συγχέονταν με την πραγματικότητα και το ψέμα με την αλήθεια. Πολύ συχνά όλοι μας λέμε ψέματα όταν δε θέλουμε να εκθέσουμε τα συναισθήματά μας στους άλλους. Για παράδειγμα, όταν μας ρωτάνε πώς είμαστε, λέμε «καλά» ενώ δεν είμαστε, για να αποφύγουμε περεταίρω εξηγήσεις.
Υπάρχουν και τα «κατά συνθήκη» ψέματα, τα οποία τα χρησιμοποιούν ακόμη και οι πιο ειλικρινείς και θεωρούνται αποδεκτά, γιατί σκοπό έχουν να προστατεύσουν ή να μην πληγώσουν κάποιον.
Φυσικά υπάρχουν και οι παθολογικοί ψεύτες, οι οποίοι ζουν σε μια πραγματικότητα οργανωμένη σε μεγάλα ψέματα. Το ψέμα τους συνδέεται με άλλα ψέματα και γίνεται μια ιστορία, συνήθως ενδιαφέρουσα. Έχουν την ικανότητα να διηγούνται φανταστικές σκηνές, χρησιμοποιώντας υπαρκτά γεγονότα και πρόσωπα ώστε οι μικρές αλήθειες να δυναμώνουν ακόμη περισσότερο τον μύθο τους. Απαντούν στις ερωτήσεις με τόση αμεσότητα, λογική και πειστικότητα που ο μέσος άνθρωπος παρασύρεται. Τα άτομα αυτά Ικανοποιούνται από την αίσθηση χειρισμού των άλλων και όσα περισσότερα ψέματα λένε, «εκπαιδεύονται» να ψεύδονται με περισσότερη πειστικότητα και φυσικότητα.
Σύμφωνα με επιστημονική έρευνα, οι παθολογικοί ψεύτες παρουσιάζουν δομικές ανωμαλίες στον εγκέφαλο οπότε έχουν λιγότερους ηθικούς περιορισμούς και συνήθως χρήζουν ψυχοθεραπευτικής υποστήριξης.
Αν και προσωπικά δε θεωρώ ότι τα ψέματα σχετίζονται με το φύλο, υπάρχουν κάποιες έρευνες που δείχνουν ότι οι γυναίκες λένε περισσότερα ψέματα. Πιστεύω όμως κυρίως για θέματα που σχετίζονται με την εικόνα της. Κάθε γυναίκα θέλει να δείχνει νέα, αδύνατη και όμορφη, οπότε θα πει ευκολότερα ψέματα για την ηλικία ή το βάρος της. Άλλωστε μην ξεχνάμε ότι ο Όσκαρ Ουάιλντ είπε: Ποτέ μην εμπιστεύεσαι μια γυναίκα που λέει την πραγματική της ηλικία. Αν μπορεί να πει αυτό, είναι ικανή για τα πάντα»!
--
* Η Χαρά Ζήκα είναι Χημικός, Δρ. Φαρμακευτικής, συγγραφέας του βιβλίου «Έρωτας, Χημεία & Σεξ»-Εκδόσεις Ιανός και δημοσιογράφος. Ζει τη Μυτιλήνη και αρθρογραφεί κάθε Τετάρτη στο Lesvosnews.net στη στήλη "Η αλχημεία του έρωτα"
