Όταν τα αδέλφια μαλώνουν....
Γράφει η Ειρήνη Χατζηαναγνώστου * Πολλές φορές οι γονείς τρομοκρατούνται από το πόσο πολύ μπορεί να ζηλεύουν τα παιδιά τους το ένα το άλλο, καθώς και από τους τρόπους με τους οποίους αυτή η αντιζηλία μπορεί να εκδηλωθεί. Η "αδερφική αντιζηλία" είναι ο όρος που χρησιμοποιούν οι ψυχολόγοι για να αναφερθούν στην επιθυμία εκδίκησης ανάμεσα στα αδέρφια.
Σχεδόν κάθε παιδί αναπτύσσει συναισθήματα ζήλιας και απόρριψης όταν έχει να συναγωνιστεί ένα νέο μωρό (ή ένα πιο ζωηρό αδερφό/ή) το οποίο σχεδόν μονοπωλεί την προσοχή της μητέρας. Τότε είναι που το παιδί αισθάνεται μόνο, "παραπεταμένο", και αυτό γιατί πιστεύει πως σταμάτησαν να το αγαπούν από τότε που ήρθε στη ζωή το αδερφάκι του. Η ζήλια συχνά συνοδεύεται από παιδαριώδη συμπεριφορά, που στόχο της έχει να προκαλέσει την προσοχή των γονιών, και κυρίως της μητέρας. Αυτή η συμπεριφορά του παιδιού που παραπέμπει σε προηγούμενα στάδια της ανάπτυξης του, βασίζεται στην πεποίθηση του ότι ο μόνος τρόπος για να κερδίσει την προηγούμενη πλεονεκτική του θέση είναι να ξαναγίνει μωρό.
Στην περίπτωση, λοιπόν, που παρουσιάζεται μέσα σε μια οικογένεια το ζήτημα της αντιζηλίας και του ανταγωνισμού ανάμεσα στα αδέρφια, καίριο ρόλο παίζει, σαφώς, η στάση των γονιών , η οποία ή θα ενισχύσει αυτή τη ζήλια και την όχι καλή σχέση ανάμεσα στα αδέρφια, ή θα μειώσει αυτά τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές (πχ. καβγάδες, φωνές ή έντονα επιθετική συμπεριφορά) και θα φέρει την ισορροπία στο σπίτι.
Ο ανταγωνισμός ανάμεσα στα αδέρφια μπορεί να είναι χρήσιμος και να τα παρακινεί να καταβάλλουν μεγαλύτερες προσπάθειες ώστε να πετύχουν. Τι γίνεται, όμως, στην περίπτωση που οι γονείς συγκρίνουν ευθέως τα παιδιά τους και τις επιδόσεις τους; Απ΄ αυτή τη σύγκριση, ο ένας θα είναι πάντα ο "κερδισμένος" και αυτός που θα παίρνει την ενίσχυση που έχει ανάγκη, ώστε να συνεχίσει να προσπαθεί και να χτίζει την αυτοπεποίθηση του, ενώ ο άλλος θα είναι ο "χαμένος" που θα βγαίνει από αυτή τη σύγκριση με καταρρακωμένη αυτοπεποίθηση. Πιστεύετε ότι αυτό το δεύτερο παιδί, δεν θα έχει συναισθήματα θυμού για τον αδερφό του που υπερτερεί στη σύγκριση; Φυσικά και θα έχει. Και αυτό το συναίσθημα θα εκδηλωθεί με έμμεσους τρόπους, όπως πειράγματα, επιθετικότητα ή απομάκρυνση. Συνεπώς, ο ανταγωνισμός ανάμεσα στα αδέρφια είναι μια από τις σημαντικές καταστάσεις που βρίσκεται πίσω από τους καβγάδες και την επιθετικότητα ανάμεσα τους.
Η παρέμβαση της μητέρας στους τσακωμούς οδηγεί μακροπρόθεσμα σε μεγαλύτερη σύγκρουση. Η μαμά θα πρέπει να είναι διαμεσολαβητής και όχι δικαστής, που σημαίνει ότι δεν θα πρέπει να πάρει το μέρος κανενός παιδιού. Απ' την άλλη, αν η μητέρα υιοθετεί τον διάλογο και συζητά τους κανόνες και τα συναισθήματα με τα παιδιά της κάθε φορά που εκείνα καβγαδίζουν, τότε τα παιδιά αναπτύσσουν πιο ώριμους τρόπους χειρισμού της σύγκρουσης. Σε αυτούς, για παράδειγμα, περιλαμβάνονται οι ενέργειες συμφιλίωσης, με τα παιδιά να δείχνουν ενδιαφέρον, να παρηγορούν, να προσφέρουν τη βοήθεια τους ή να ζητούν συγνώμη από τα αδέρφια τους. Αυτά τα παιδιά αναφέρονται στους κανόνες ως εξής: "Ο καθένας θα πρέπει να περιμένει τη σειρά του. Το είπε η μαμά". Κάτι τελευταίο και πολύ σημαντικό: Διαθέστε αρκετό χρόνο στο κάθε παιδί ξεχωριστά, ώστε να του δείξετε ότι για σας είναι μοναδικό και διαφορετικό. Το έχει ανάγκη!
* Η Ειρήνη Χατζηαναγνώστου είναι Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια παιδιών- εφήβων- ενηλίκων, και εξειδικευμένη στη Νόσο Alzheimer. Εργάζεται στο δικό της Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχοθεραπείας «Ψυχή & Λόγος» στην οδό Καβέτσου 13, Μυτιλήνη. Τηλέφωνο επικοινωνίας
: 2251104284. Περισσότερες πληροφορίες στο eirinichatzianagnostou.blogspot.gr
Η Ειρήνη Χατζηαναγνώστου αρθρογραφεί κάθε δεύτερη Δευτέρα στο Lesvosnews.net
