Το παιδί της εγκυμοσύνης…
Γράφει η Μαρία Βερβέρη *
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης οι μέλλοντες γονείς αναπτύσσουν ήδη μια σχέση με το παιδί που θα γεννηθεί. Το παιδί αυτό έχει ποικίλα πρόσωπα και είναι διαφορετικά επενδυμένο από τον κάθε γονέα.
Ο S. Lebovici (1989) εισήγαγε το διαχωρισμό ανάμεσα στο πραγματικό παιδί από τη μια πλευρά, και το φαντασιακό και ιδεατό παιδί από την άλλη.
Το φαντασιακό παιδί
Το φαντασιακό παιδί της εγκυμοσύνης, είναι έντονα συνδεδεμένο με το ασυνείδητο και τις προβολές της μητέρας. Είναι προϊόν ψυχικών αναπαραστάσεων, πολλές φορές απωθημένων, που αντανακλούν κομμάτια της προσωπικής ιστορίας της μητέρας. Αποδεικνύει την ύπαρξη των ταυτίσεων της μέλλουσας μητέρας με τη δική της μητέρα, η οποία στο έξης μεταπηδά γενιά και γίνεται η μητρική γιαγιά.
Το ιδεατό παιδί
Το ιδεατό παιδί είναι το παιδί της επιθυμίας και της ονειροπόλησης. Σχηματίζεται από τις προσμονές και τα συνειδητά όνειρα ενσαρκώνοντας το παιδί που η μητέρα θα ήθελε να έχει. Είναι το παιδί της ίδιας και του συντρόφου της, το οποίο μεγαλώνοντας θα πρέπει να έχει το μέλλον που εκείνη φαντάζεται γι’ αυτό για να την ικανοποιήσει. Αποτελεί επανόρθωση και εκπλήρωση παιδικών επιθυμιών για τους ενήλικες.
Το πραγματικό παιδί
Το πραγματικό παιδί με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, πιθανόν διαφορετικά απ’ αυτά που εκείνη περίμενε, βρίσκεται μπροστά στη μητέρα αμέσως μετά τον τοκετό. Οι συναισθηματικές αντιδράσεις που προκαλεί είτε πρόκειται για ανησυχία είτε για θαυμασμό, οδηγούν τη σκέψη της μητέρας πίσω στο φαντασιακό παιδί ενεργοποιώντας τις σχέσεις της ίδιας με τους γονείς της και τις βιωμένες συγκρούσεις μαζί τους.
Οι τρεις αυτές διαστάσεις του παιδιού δεν βρίσκονται κατ’ ανάγκη σε αντίθεση. Κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, η μητέρα επεξεργάζεται συνειδητά και ασυνείδητα την εικόνα του παιδιού που πρόκειται να γεννηθεί. Συνδέει στην εικόνα αυτή φόβους, άγχη, φαντασιώσεις και αναμονές. Το παιδί έχει πάρει, ήδη πριν γεννηθεί, τη θέση του στον μητρικό ψυχισμό.
Η υγιής και ευλύγιστη ψυχική λειτουργία της μητέρας καθορίζει κατά πόσο τα φαντασιωσικά μητρικά σενάρια, που εκφράστηκαν στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, θα καθορίσουν τη σχέση με το μωρό ή αντίθετα θα μπορέσουν να επαναδομηθούν κάτω από την επίδραση της ενεργού συμμετοχής του παιδιού.
(Σημειώσεις από Πρόγραμμα Συμπληρωματικής Εκπαίδευσης ΕΚΠΑ : ΨΥΧΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΒΡΕΦΟΥΣ, ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΦΗΒΟΥ)
* Η Μαρία Βερβέρη είναι Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος (MSc Ψυχολογία Παιδιών και Εφήβων, University of Leiden, Ολλανδία) και εργάζεται στο ιδιωτικό της γραφείο, Καβέτσου 17, Μυτιλήνη (τηλ. 2251048933, 6945447016). Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφτείτε το http://mariaververi.blogspot.gr
Η Μαρία Βερβέρη αρθρογραφεί κάθε δεύτερη Δευτέρα στο Lesvosnews.net
