Σωματοδυσμορφική διαταραχή

Γράφει η Μαρία Βερβέρη * Βασικό χαρακτηριστικό της διαταραχής αυτής είναι η έντονη ενασχόληση του ατόμου με κάποιο φανταστικό ελάττωμα στην (φυσιολογική κατά τον παρατηρητή) εμφάνιση του. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί και να υπάρχει κάποια ελάχιστη σωματική ανωμαλία, η ενασχόληση όμως, του ατόμου γι΄ αυτήν είναι σαφώς υπερβολική.

Ποια είναι τα συμπτώματα της διαταραχής;

Τα άτομα με σωματοδυσμορφική διαταραχή συνήθως νιώθουν ότι είναι άσχημα, πιστεύουν ότι έχουν κάτι περίεργο και ασχολούνται πολύ με τον εαυτό τους. Τα πιο κοινά ενοχλήματα αφορούν το πρόσωπο, αλλά επίσης οποιοδήποτε μέρος του σώματος μπορεί να γίνει αντικείμενο της σωματοδυσμορφικής ενασχόλησης. Δηλαδή, τα γεννητικά όργανα, το στήθος, οι γλουτοί, τα πόδια κλπ.

Συχνά, τα άτομα ξοδεύουν ώρες μπροστά στον καθρέφτη τους ή για να αποφύγουν την όλη αγχώδη ενασχόληση αποφεύγουν τους καθρέφτες. Ακόμη, τα άτομα μπορεί να προβαίνουν σε χειρουργικές αισθητικές επεμβάσεις οι οποίες ωστόσο δεν τους δίνουν την ικανοποίηση που θα ήθελαν και δεν σταματούν την καταναγκαστική τους ανάγκη να υπερασχολούνται με το σώμα τους. Επίσης υιοθετούν ακραίες διατροφικές συνήθειες, ασκούνται υπερβολικά και λαμβάνουν διάφορες ουσίες, οι γυναίκες για να αδυνατίσουν και να αποκτήσουν ένα πιο λεπτό, σώμα και οι άντρες για να αποκτήσουν περισσότερο όγκο.

Ποια είναι η συχνότητα της σωματοδυσμορφικής διαταραχής;

Η συχνότητα της διαταραχής είναι περίπου ίδια και στα δύο φύλα και γενικά, αν και δεν είναι γνωστό το ακριβές ποσοστό, είναι οπωσδήποτε πιο συχνή απ΄ ότι νομίζαμε προηγουμένως.

Πώς αναπτύσσεται και εξελίσσεται η σωματοδυσμορφική διαταραχή;

Η δυσκολία αυτή ξεκινά με μια έντονη δυσαρέσκεια για την εικόνα του σώματος και εξελίσσεται σε διαταραχή. Συνήθως ξεκινά στην εφηβεία τότε που ο νεαρός έφηβος αρχίζει να ασχολείται περισσότερο με την εικόνα του σώματος. Ωστόσο, καθώς τα άτομα με αυτή την διαταραχή δεν αποκαλύπτουν τα συμπτώματα τους μπορεί να περάσουν και χρόνια μέχρι να διαγνωσθεί. Επίσης, η πορεία είναι χρόνια και με διακυμάνσεις και το μέρος του σώματος που απασχολεί το άτομο μπορεί να παραμείνει ίδιο ή να αλλάξει.

Ποιες είναι οι επιπτώσεις της διαταραχής στη ζωή του ατόμου;

Η διαταραχή μπορεί να οδηγήσει τα άτομα να περιορίσουν τις δραστηριότητες τους, να απομονωθούν κοινωνικά, να εγκαταλείψουν τις σπουδές τους ή την εργασία τους, να μην βγαίνουν ραντεβού ή και να φτάσουν στο διαζύγιο ύστερα από έντονα  συζυγικά προβλήματα.

Η σωματοδυσμορφική διαταραχή μπορεί να συνυπάρχει με κατάθλιψη, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, κοινωνικό άγχος και διαταραχές πρόσληψης τροφής.

Θεραπεία

Η θεραπεία της διαταραχής είναι δύσκολη και απαιτητική. Οι ασθενείς αρνούνται την πιθανότητα τα προβλήματα τους να είναι ψυχολογικά, κι αν το δεχθούν, πολλές φορές ξαναγυρίζουν στην αμφιβολία και στις επισκέψεις στους διάφορους γιατρούς. Βασικό, λοιπόν, είναι να πεισθεί ο ασθενής για την ψυχολογική φύση των προβλημάτων του.

*  Η Μαρία Βερβέρη είναι Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος (MSc Ψυχολογία Παιδιών και Εφήβων, University of Leiden, Ολλανδία) και εργάζεται στο ιδιωτικό της γραφείο, Καβέτσου 17, Μυτιλήνη (τηλ. 2251048933, 6945447016). Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφτείτε το http://mariaververi.blogspot.gr