Λέσβος, γη του τόπου μας (2ο μέρος)
Η Ελένη Μουστάκα είναι απόφοιτη του τμήματος Γραφιστικής του Τ.Ε.Ι. Αθήνας. Η διπλωματική της εργασία αποσκοπεί στην έκφραση και επικοινωνία της ταυτότητας της Λέσβου και της πόλης της Μυτιλήνης.
Οι δυο εργασίες που έχει κάνει είναι εικονογραφημένες εκδόσεις που στοχεύουν στη γεφύρωση της ιστορικότητας του τόπου με την κοινωνική πραγματικότητα του σήμερα, μέσα από μια φρέσκια και διαφορετική σχεδιαστική απόδοση που ανταποκρίνεται στις σύγχρονες σχεδιαστικές τάσεις. Συμπεριλαμβάνει και αναδεικνύει όλα εκείνα τα επιμέρους χαρακτηριστικά (ντοπιολαλιά, τόποι, αισθητική) που καθιστούν το νησί μοναδικό, με τρόπο ιδιαίτερο και χιουμοριστικό.
Το Lesvosnews.net έχει τη χαρά να παρουσιάσει σταδιακά τις δύο εικονογραφήσεις. Κάθε Δευτέρα θα σας παρουσιάζουμε και ένα τμήμα από αυτές τις δύο εργασίες.
Η πρώτη εργασία έχει τίτλο : "Λέσβος γη του τόπου μας" και η δεύτερη εργασία: "Λεσβιακή Ντοπιολαλιά"
---
Σήμερα παρουσιάζουμε το δεύτερο μέρος της εργασίας "Λέσβος γη του τόπου μας"
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ
Το προσωνύμιο οφείλεται στην ιστορία του δρόμου που επί δεκαετίες φιλοξενούσε δεκάδες ελαιομεσιτικά και ελαιοεμπορικά γραφεία. Τα "λαδάδικα" της Μυτιλήνης ήταν μικρά καταστήματα, τα οποία είχαν στενή είσοδο και στις μικρές προθήκες τους, υπήρχαν μικρά μπουκαλάκια με ελαιόλαδο. Στην εφημερίδα Ελεύθερος Λόγος του 1928 διαβάζουμε πως στον συγκεκριμένο δρόμο υπήρχαν πάνω από 20 γραφεία που μεσολαβούσαν στον «δρόμο του λαδιού» πριν το εμπόριο μεταφερθεί στους συνεταιρισμούς της Λέσβου και στα ιδιωτικά ελαιοτριβεία.
Στο παρελθόν, λοιπόν, η περιοχή είχε μόνο μανάβικα, ελάχιστα κέντρα διασκέδασης, κρεοπωλεία, σιδεράδικα από πίσω και ήταν στην ουσία, όπως λέμε οι Μυτιληνιοί τα "κατουρλοσόκακα" ! Σήμερα, πρόκειται για έναν πιο... underground τόπο συνάντησης εναλλακτικών νοοτροπιών, ο οποίος ακόμα και σήμερα που επεκτείνεται και γνωρίζει άνθηση κρατά ακόμα αυτό το ταυτοτικό στοιχείο. Θα έλεγε κανείς ότι για μια σειρά καταστημάτων και δύο δρόμων, δύο κόσμοι δεν γνωρίστηκαν ποτέ: αυτός της Προκυμαίας και αυτός των Λαδάδικων. Πλέον τα Λαδάδικα είναι πιο όμορφα και σίγουρα πιο πολυσύχναστα σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, "κοντράροντας¨ τη βιτρίνα της πόλης, την Προκυμαία.
Kείμενο: Mαννάβης Νίκος, Τα «λαδάδικα» της Μυτιλήνης, Lesvos View, τεύχος 178, Ιούλιος 2016
ΑΚΟΛΟΥΘΩΝΤΑΣ ΤΙΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΕΣ ΑΚΤΕΣ ΠΡΟΣ ΝΟΤΙΑ
Η κοντινότερη βόλτα που μπορείτε να κάνετε όταν βρίσκεστε στη Μυτιλήνη είναι ο γύρος της χερσονήσου της Αμαλής. Η περιοχή μέχρι την Κράτηγο, όπου βρίσκεται και το αεροδρόμιο, ήταν η εξοχή των πλούσιων αστών της Μυτιλήνης, από το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα έως και τη Μικρασιατική καταστροφή, που σήμανε το τέλος της οικονομικής ακμής του νησιού. Ευτυχώς, αρκετά από τα αρχοντικά έχουν ανακαινιστεί με τρόπο θαυμάσιο. Καθώς έρχεστε από το κέντρο, θα τα δείτε εκατέρωθεν του δρόμου.
Η γειτονιά αυτή είναι η Σουράδα, ενώ τα πυργόσπιτα και τα εκλεκτικιστικού ρυθμού κτήρια, συνεχίζονται δεξιά πάνω στο λόφο του Ακλειδιού, που έχει εξαιρετική θέα στην πόλη και τις εξοχές της Μυτιλήνης.
«Ύστερα γιόμισε αρχοντικά ο Μακρή Γιαλός κι η Σουράδα μέσα σε καταπράσινους κήπους, που η φτωχολογιά τα καμάρωνε μέσα από τα κάγκελα, στοίχους σιδερένιων δοράτων, ενώ στις γειτονιές του Άγιου Γιώργη, του Άγιου Θόδωρου, τόνα το σαχνισί κοίταζε μέσα στ’ άλλο, ακούγοντας τα μυστικά του. Η πόλη με τις συνοικίες της μιλά ακόμα για τους ανθρώπους που έφυγαν. Εδώ αν σκάψει κανείς θα βρει τις κάστες που τις χώριζαν αόρατα τείχη.»
Kείμενα: Παρασκευαΐδης Θανάσης, Τό μυθιστόρημα της Μυτιλάνας, χωρίς εκδοτικό οίκο,
Αθήνα Χατζηδημητρίου Τ., Λέσβος Τουριστικός Οδηγός 2011, Ειδική έκδοση της εφημερίδας «Εμπρός», 2011
ΤΟ ΠΡΟΑΣΤΙΟ ΜΕ ΤΟΥΣ ΩΡΑΙΟΥΣ ΚΗΠΟΥΣ
Στη Βαριά, το πρώην προάστιο με τους ωραίους κήπους και τους ελαιώνες βρίσκονται δυο από τα σημαντικότερα μουσεία της Μυτιλήνης, το Μουσείο Θεοφίλου και το Μουσείο Τεριάντ.
Ο Μυτιληνιός εκδότης, συλλέκτης και κριτικός τέχνης Στρατής Ελευθεριάδης-Teriade παρέδωσε στις επόμενες γενιές σπουδαία έργα τέχνης. Ξεχωριστής σημασίας το εκδοτικό έργο του Teriade που θα έχεις την ευκαιρία να θαυμάσεις εδώ, το οποίο περιλαμβάνει το εξαιρετικό σε παρουσίαση και ποιότητα περιοδικό «VERVEÈ» με λιθογραφίες των Chagall, Matisse, Picasso, Leger κι άλλων καλλιτεχνών καθώς και αντίγραφα μεσαιωνικών χειρογράφων.
Ο αυτοδίδακτος λαϊκός ζωγράφος Θεόφιλος Χατζημιχαήλ είναι ένας από τους πιο σπουδαίους λαϊκούς καλλιτέχνες της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας. Ζωγράφιζε σε τοίχους, χαρτόνια, έπιπλα, σε οποιαδήποτε επιφάνεια, αντλώντας την έμπνευσή του από τη μυθολογία και τη λαογραφία. Το μουσείο στη Βαρειά, χτισμένο με ροδί πέτρα στη μέση ενός ελαιώνα, στεγάζει από το 1964 και μέχρι πρόσφατα 86 πίνακες του Θεόφιλου από την ιδιωτική συλλογή του καλλιτεχνικού εκδότη Στρατή Ελευθεριάδη (Teriade), σ’ ένα περιβάλλον που εκφράζει τη φυσιολατρική φιλοσοφία και τον τρόπο ζωής του λαϊκού ζωγράφου.
Kείμενο: Σπυριδάκος Κ., Lesvos Insider, EVA greek distillation company, 2017
