Απούσα η Περιφέρεια από τον σχεδιασμό της Νέας Αγροτικής Πολιτικής

Στην προδημοσίευση του προγράμματος  αγροτικής ανάπτυξης νέων αγροτών (Μέτρο 6.1 του ΠΑΑ) διπλασιάζεται σχεδόν η παραγωγική δυναμικότητα ένταξης (τυπική απόδοση), πράγμα που δυσκολεύει, αντικειμενικά, την ένταξη σ’ αυτό νέων αγροτών από τις νησιωτικές περιοχές, επειδή στα νησιά, κατά κανόνα, οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις σε μέγεθος είναι μικρές.

Τέτοιου είδους προγράμματα, που έχουν στόχο να αντιμετωπίσουν διαρθρωτικά προβλήματα του αγροτικού τομέα, όπως είναι η ηλικιακή ανανέωση του αγροτικού πληθυσμού, αλλά και η ανταγωνιστικότητα των εκμεταλλεύσεων, θα πρέπει να απασχολούν, κατά κύριο λόγο, τον αγροτικό κόσμο και την Περιφέρειά μας. Στις περιπτώσεις αυτές είναι επιβαλλόμενος ένας θεσμικός διάλογος με τα ενδιαφερόμενα μέρη που, όμως, δεν θα γίνεται στον «αέρα», αλλά θα στηρίζεται στη μελέτη και αξιολόγηση των αγρονομικών στοιχείων της περιφέρειάς μας και θα υποστηρίζει το παραγωγικό αγροτικό μοντέλο που έχουν αποφασίσει οι παραγωγικοί φορείς των νησιών μας. Στη συνέχεια θα λαμβάνονται τεκμηριωμένες αποφάσεις τόσο για τις παρεμβάσεις μας στο αρμόδιο υπουργείο όσο και για τις πολιτικές που πρέπει να υλοποιηθούν τοπικά.

Τα νησιά μας έχουν ιδιαιτερότητες σε σχέση με την ηπειρωτική χώρα, που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όταν σχεδιάζονται από το Υπουργείο τα διάφορα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης. Η νέα ΚΑΠ επιτρέπει στα Κράτη μέλη να προσαρμόσουν σ’ αυτήν τις ιδιαιτερότητές τους στα Στρατηγικά Σχέδια που είναι υποχρεωμένα να καταθέσουν μέχρι το τέλος αυτής της χρονιάς, δυνατότητα που έως τώρα δεν υπήρχε. Άρα υπάρχει η σχετική ευελιξία για μια διαφοροποιημένη αγροτική πολιτική για τα νησιά μας στη νέα ΚΑΠ.

Πόσο έτοιμη όμως είναι η Περιφέρειά μας να κάνει ένα διάλογο με το Υπουργείο, ώστε μέσα στο Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ να αντιμετωπιστούν οι ιδιαιτερότητες του νησιωτικού αγροτικού τομέα; Οριζόντιες πολιτικές, απ’ ό,τι φαίνεται, δεν μπορούν να εφαρμοστούν  τις περισσότερες φορές ούτε μεταξύ των ίδιων των νησιών μας, που δεν έχουν ούτε το ίδιο μέγεθος  ούτε τις ίδιες καλλιέργειες ούτε τις ίδιες υποδομές.

Ξεχασμένοι λοιπόν και από το Υπουργείο είναι οι παραγωγοί των νησιών μας , γεγονός που αποδεικνύεται από τη swot ανάλυση της ΚΑΠ που τέθηκε σε διαβούλευση. Ούτε μια λέξη για τις αδυναμίες ούτε για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί των νησιών, ούτε λόγος για συγκεκριμένες προτάσεις στήριξης και ενδυνάμωσης των παραγωγών, παρόλο που στηρίζουν την τοπική οικονομία στις νησιωτικές παραμεθόριες περιοχές.

Δυστυχώς, απ΄ότι φαίνεται η Περιφέρειά μας, όχι μόνο δεν είναι έτοιμη να συζητήσει μια διαφοροποιημένη νησιωτική αγροτική πολιτική, αλλά δεν είναι σε θέση να οργανώσει ούτε ένα θεσμικό διάλογο με τους αγρότες, για όλα τα σημαντικά αγροτικά ζητήματα που θα βρούνε άμεσα μπροστά τους, όπως η κατάργηση των ιστορικών δικαιωμάτων, ο ορισμός του ενεργού αγρότη, οι επιπτώσεις από τους δασικούς χάρτες, τα διαχειριστικά σχέδια των βοσκοτόπων, η προστασία από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, κ.α. Κατά συνέπεια δεν μπορεί να συζητήσει, να τεκμηριώσει και να απαιτήσει από το Υπουργείο την αναγκαιότητα μιας διαφοροποιημένης νησιωτικής αγροτικής πολιτικής.

Και οι αγρότες όμως πρέπει επί τέλους να αποκτήσουν ένα θεσμικό φορέα εκπροσώπησης.  Να ξεφύγουν από τη λογική της πολυδιάσπασης των αγροτικών εκμεταλλεύσεών τους με στόχο τις ενισχύσεις, ειδικά στον κτηνοτροφικό τομέα, να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την δημιουργία συλλογικών σχημάτων και δικτύων που θα στηρίζουν τη βιωσιμότητα των μικρών τους εκμεταλλεύσεων, ενισχύοντας τη διαπραγματευτική θέση τους στην αγορά. Και για τη βελτίωση του εισοδήματός τους, να μην κοιτάνε μόνο «το χωράφι», αλλά όλη την αλυσίδα αξίας παραγωγής.

Μπορούμε να φτιάξουμε έναν αγροτικό τομέα ανθεκτικό και προσαρμοσμένο στις ιδιαιτερότητες των νησιών μας, αλλά αυτό απαιτεί πριν απ όλα ειλικρινή, και όχι προσχηματικό διάλογο και αυτός πρέπει να γίνει με ευθύνη της Περιφέρειας. Ας τον ξεκινήσει. 

*Μέλος της Πανελλαδικής Γραμματείας Αγροτικού Τομέα ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ