ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ του Εργαστηρίου "Αποκατάσταση Ιστορικών Κτιρίων Μετά το Σεισμό"της 12ης Ιουνίου 201
Ολοκληρώθηκε με μεγάλη επιτυχία το Τριήμερο Εργαστήριο (22-24 Ιουνίου) "Αποκατάσταση Ιστορικών Κτιρίων Μετά τον Σεισμό", στο Πολύκεντρο Πλωμαρίου, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο προγράμματος του Παν/μιου του Κέντ, και διοργανώθηκε από το ΤΕΕ Β.Α. Αιγαίου, το Παν/μιο και τον Πολιτιστικό Σύλλογο Πλωμαρίου «Το Πόλιον» με τη Στήριξη της Περιφέρειας Β. Αιγαίου και των Δ.Ε και Δ.Κ Πλωμαρίου και Πολιχνίτου. Αφορούσε δε, τους ιστορικούς οικισμούς του Πλωμαρίου και της Βρίσας.
Την έναρξη των εργασιών του Εργαστηρίου, χαιρέτισαν ο Αντιδήμαρχος και η Πρόεδρος της Κοινότητας Πλωμαρίου κκ κ. Μ. Αρμενάκας και Λίτσα Βάμβουρα, αντίστοιχα καθώς και ο κ. Βασίλης Τεντόμας συντονιστής των ενεργειών για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων του σεισμού της 12ης Ιουνίου με εκτενή αναφορά στην πρόοδο των ενεργειών 1 χρόνο μετά το σεισμό, στις καθυστερήσεις και στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν ιδιοκτήτες και μηχανικοί με το Υπουργείο Πολιτισμού, όταν αυτό χαρακτηρίζει σαν "ιστορικά μνημεία" είτε κτίσματα που έχουν κριθεί από την ΔΑΕΦΚ κατεδαφιστέα ("κόκκινα") είτε έχουν χαρακτηριστεί επισκευάσιμα ("κίτρινα"), οπότε και στις δύο περιπτώσεις υποβάλλονται σε υπέρογκες δαπάνες για μελέτη-επίβλεψη και εκτέλεση επισκευαστικών εργασιών ιδιαίτερα μεγάλων απαιτήσεων.
Σημαντική ήταν η παρουσία της Προϊσταμένης κ. Μερόπης Φράγκου και των μηχανικών της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων & Τεχνικών Εργων Β. Αιγαίου καθώς και του Προϊσταμένου κ. Πρασσά και των μηχανικών της Δ/νσης Περιβάλλοντος της Γ.Γ. Αιγαίου & Νησιωτικής Πολιτικής
Εντυπωσιακή ήταν η συμμετοχή και το ενδιαφέρον των μηχανικών όχι μόνο από τη Λέσβο αλλά και απ’ όλη την Ελλάδα (Χίο, Θεσ/νίκη, Πελ/νησο), αλλά και πολλών ιδιοκτητών κατοικιών, που έχουν πληγεί από το σεισμό της 12ης Ιουνίου στη Λέσβο.
Σύμφωνα με το πρόγραμμα, την 1η ημέρα πραγματοποιήθηκαν διαλέξεις από το συντονιστή του Εργαστηρίου καθ. Νίκο Καρύδη και το απόγευμα επισκέψεις σε κτήρια του Πλωμαρίου. Τη 2η ημέρα πραγματοποιήθηκε επίσκεψη, δια θαλάσσης με παραδοσιακό σκάφος και στη συνέχεια με λεωφορείο, στον οικισμό Βρίσας με περίπατο, επί τόπου διαλέξεις. Στη συνέχεια, με στόχο τη συλλογή υλικού (φωτογραφίες, σημειώσεις, σκίτσα) οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε τρεις θεματικές ομάδες: α) μορφολογία, β) υλικά και τρόποι δομής, γ) παλαιές και σύγχρονες επεμβάσεις. Ακολούθησε το Σάββατο απόγευμα και Κυριακή πρωί, επεξεργασία του υλικού και παρουσίαση των αποτελεσμάτων την Κυριακή το απόγευμα. Ακολούθησε η διάλεξη και σχολιασμός των παρουσιάσεων: «Αποκατάσταση Παραδοσιακών Κτιρίων μετά τον Σεισμό» από την καθ. ΕΜΠ κ. Ελευθερία Τσακανίκα και στη συνέχεια παρουσιάστηκαν τα συμπεράσματα από τον καθ. Νίκο Καρύδη, σύμφωνα με τα οποία:
Ο πρώτος στόχος του Εργαστηρίου ήταν η ενημέρωση των μηχανικών για το αντισεισμικό κατασκευαστικό σύστημα της Λέσβου. Το σύστημα αυτό έχει ερευνηθεί και δημοσιευτεί στην Ελλάδα (2003) και την Αγγλία (2015) από τον συντονιστή του Εργαστηρίου Νίκο Καρύδη, καθ. στο Πανεπιστήμιο του Κεντ. Κατά την διάρκεια του Εργαστηρίου, το σύστημα αυτό παρατηρήθηκε τόσο στη Βρίσα όσο και στο Πλωμάρι, και οι συμμετέχοντες μηχανικοί είχαν την ευκαιρία να μάθουν για τις ιδιότητες και την συμπεριφορά του.
Διαπιστώθηκε, ότι η χρήση σε παραδοσιακά κτήρια ξύλινων ενισχύσεων σε μορφή εσωτερικών σκελετών με την ονομασία «φριγγιά» δεν είχε λάβει μέχρι σήμερα την απαιτούμενη προσοχή στο πεδίο των αποκαταστάσεων. Η γνώση αυτή θέτει νέες βάσεις για την αξιολόγηση της ασφάλειας των σεισμόπληκτων κτηρίων της Βρίσας και του Πλωμαρίου. Πράγματι, τόσο ο συντονιστής του εργαστηρίου, όσο και η ομιλήτρια Ελευθερία Τσακανίκα, καθηγήτρια στο ΕΜΠ, παρατήρησαν ότι σε ορισμένες περιπτώσεις ο χαρακτηρισμός κτηρίων ως κατεδαφιστέα χρειάζεται να αναθεωρηθεί. Η επισκευή τέτοιων κτιρίων είναι βασική προϋπόθεση για τη διατήρηση του ιστορικού χαρακτήρα της Βρίσας και του Πλωμαρίου.
Ο εντοπισμός των καταλλήλων τεχνικών επισκευής ήταν ο δεύτερος βασικός στόχος του Εργαστηρίου. Οι δύο ομιλητές παρατήρησαν τόσο στη Βρίσα όσο και στο Πλωμάρι τη χρήση τεχνικών επισκευής οι οποίες βασίζονται στο τσιμέντο και το οπλισμένο σκυρόδεμα. Οι τεχνικές αυτές δεν είναι συμβατές με τις ιστορικές κατασκευές από ξύλο και λιθοδομή. Οι τελευταίες δεν πρέπει να απαξιώνονται και να υποκαθίστανται. Αντίθετα, πρέπει να ενισχύονται με τεχνικές όπως το αρμολόγημα και τα ενέματα με χρήση συμβατών κονιαμάτων, καθώς και η περίδεση με ξυλοδεσιές και μεταλλικά κλειδιά. Η αποκατάσταση και ενίσχυση των ξύλινων «φριγγιών» που εντοπίζονται σε ορισμένα κτίρια είναι και αυτή απαραίτητη. Οι διαλέξεις του εργαστηρίου έδειξαν παραδείγματα παρόμοιων τεχνικών, οι οποίες ενισχύουν την συνεργασία και συνολική λειτουργία των μερών της τοιχοποιίας χωρίς να επιβαρύνουν τη διαπνοή της.
Οι συμμετέχοντες μηχανικοί υιοθέτησαν τις παραπάνω τεχνικές στις ασκήσεις αποκατάστασης που πραγματοποιήθηκαν την τελευταία μέρα του εργαστηρίου. Οι ασκήσεις αυτές έδωσαν στους συμμετέχοντες την ευκαιρία να χρησιμοποιήσουν τις γνώσεις που αποκόμισαν σχετικά με τις μορφές, τις κατασκευές, την παθολογία και την επισκευή των ιστορικών κτιρίων. Οι προτάσεις αποκατάστασης που έγιναν κατά τη διάρκεια των ασκήσεων αυτών ήταν ιδιαίτερα επιτυχείς: απέδειξαν την ικανότητα των συμμετεχόντων μηχανικών να απορροφούν τις νέες γνώσεις και να τις ενσωματώνουν σε μία νέα προσέγγιση προς την αποκατάσταση και αντισεισμική θωράκιση των ιστορικών κτιρίων της Λέσβου.
Στο τέλος, οι διοργανωτές, ευχαρίστησαν και πάλι όλους όσοι συνέβαλαν στη διεξαγωγή αυτού του Εργαστηρίου, και δήλωσαν ότι θα συνεχίσουν τις προσπάθειές τους για τη σωστή αποκατάσταση των κτηρίων που επλήγησαν από το σεισμό προκειμένου να μην αστοχήσουν σε επόμενες σεισμικές καταπονήσεις, διατηρώντας παράλληλα την αρχιτεκτονική τους φυσιογνωμία με αναπτυξιακή
