Αγοραία... «περιφερειακή αξιοποίηση»
«Πολιτιστικό» χαράτσι ακόμη και για μέχρι πρότινος στοιχειώδεις αρμοδιότητες της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας προβλέπει ο «Καλλικράτης», τον οποίο η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΤ «διαφημίζει» διά «περιοδειών»...
Τι είναι ο «Καλλικράτης» κατά τον υπουργό Πολιτισμού, Π. Γερουλάνο; Είναι... « η αλλαγή από ένα Κράτος αυταρχικό σε ένα Κράτος μοντέρνο»! Αυτή είναι μία ακόμη «εμβριθής» φράση - που ειπώθηκε πριν από μερικές μέρες στην Κρήτη - με την οποία τα κυβερνητικά στελέχη προσπαθούν να κρύψουν το βαθύ αντιδραστικό χαρακτήρα αυτής της διοικητικής αναδιοργάνωσης του αστικού κράτους, η οποία «στήνεται» στη βάση της καλύτερης εξυπηρέτησης του κεφαλαίου, βαθαίνοντας, ταυτόχρονα, τις ταξικές αντιθέσεις και προσθέτοντας νέα βάρη στην εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα.
Σε ό,τι αφορά στον πολιτιστικό τομέα, η κινητικότητα των κυβερνήσεων του δικομματισμού γύρω από την, υποτιθέμενη, «αποκέντρωσή» του με ενδυνάμωση της παρεμβατικότητας της «Τοπικής Αυτοδιοίκησης» και της λεγόμενης «κοινωνίας των πολιτών» (βλ. «Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις», «πολιτιστικά ιδρύματα» του κεφαλαίου κ.λπ.) «μετρά» ήδη μερικά χρόνια, με στόχο πάντα την πλήρη εμπορευματοποίηση του Πολιτισμού και την εισβολή του κεφαλαίου ακόμη και στο «σκληρό πυρήνα» της κρατικής πολιτιστικής διαχείρισης, δηλαδή την προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Το «πολιτιστικό» χαράτσι
Η αρχή επιχειρήθηκε να γίνει το 2005 με το νομοσχέδιο για το νέο Οργανισμό του ΥΠΠΟ, μέσω του οποίου προωθούνταν η ίδρυση 10 Περιφερειακών Υπηρεσιών Πολιτισμού (ΠΕΥΠ) στις οποίες θα υπάγονταν οι Εφορείες Αρχαιοτήτων, οι Υπηρεσίες Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Εργων, τα Αρχαιολογικά Ινστιτούτα κ.λπ. Στην έδρα κάθε ΠΕΥΠ θα συγκροτούνταν Περιφερειακά Συμβούλια Πολιτισμού με τη συμμετοχή της «Τοπικής Αυτοδιοίκησης», των επαγγελματικών επιμελητηρίων (σ.σ. τοπικοί επιχειρηματίες κ.λπ.) και εκπρόσωποι της «κοινωνίας των πολιτών» με τη μορφή των «σωματείων», «οργανισμών», «συλλόγων» και «ιδρυμάτων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα»...
Αν και το νομοσχέδιο δεν προχώρησε, το σχέδιο δεν εγκαταλείφθηκε και πέρασε το 2006 μέσα από τον αντιδραστικό Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, όπου στις αρμοδιότητες της «Τοπικής Αυτοδιοίκησης» πέρασε «η εφαρμογή πολιτικών για την προστασία και ανάδειξη του τοπικού πολιτισμού, η προβολή των πολιτιστικών αγαθών και των σύγχρονων πολιτιστικών έργων που παράγονται σε τοπικό επίπεδο, με τη δημιουργία πολιτιστικών και πνευματικών κέντρων, μουσείων, πινακοθηκών, κινηματογράφων και θεάτρων, φιλαρμονικών και σχολών διδασκαλίας μουσικής, σχολών χορού, ζωγραφικής, γλυπτικής κ.λπ».
Το... «σιρόπι» «έδεσε» με το νόμο για τον «Καλλικράτη», με τον οποίο «μεταφέρονται» στις περιφέρειες σειρά αρμοδιοτήτων, μεταξύ αυτών και πολιτιστικές. Μάλιστα, στην παράγραφο 5 του άρθρου 100 του νόμου (αφορά στις «Προγραμματικές Συμβάσεις») αναφέρονται τα εξής: «Εφόσον τα προβλεπόμενα στην προγραμματική σύμβαση έργα, προγράμματα και υπηρεσίες είναι πολιτιστικού χαρακτήρα, όπως η ανάδειξη, προστασία και συντήρηση μνημείων, οι παρεμβάσεις σε διατηρητέα ή παραδοσιακά κτίρια και οικισμούς, η διάσωση και διάδοση στοιχείων του πολιτισμού, η ανέγερση και λειτουργία χώρων πολιτισμικών λειτουργιών, η υποστήριξη δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων που αφορούν την επιστήμη, τα Γράμματα και τις Τέχνες, συμμετέχει, ως συμβαλλόμενος, το Υπουργείο Πολιτισμού. Η προγραμματική σύμβαση καλείται "προγραμματική σύμβαση πολιτισμικής ανάπτυξης". Το τέλος ανταποδοτικού χαρακτήρα που μπορεί να επιβληθεί, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, για τη χρηματοδότηση έργων, εργασιών, προγραμμάτων και υπηρεσιών της προγραμματικής σύμβασης, καλείται "Πολιτιστικό Τέλος"»!
Έτσι, ο λαός θα κληθεί να πληρώσει νέο «χαράτσι», αυτή τη φορά ακριβώς για το «σκληρό πυρήνα» της κρατικής πολιτιστικής πολιτικής, δηλαδή για την προστασία, ανάδειξη και συντήρηση των μνημείων! Επιπλέον, στο άρθρο 186 ξεκαθαρίζεται, ότι στις αρμοδιότητες των Περιφερειών εντάσσεται και η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Φυσικά, όπως υπογραμμίζεται συνεχώς από τον «Ρ», το θέμα δεν είναι τόσο το πώς θα ασκείται η αντιλαϊκή πολιτική (σ.σ. εννοείται εδώ ο διοικητικό τρόπος) όσο ακριβώς το περιεχόμενό της. Ωστόσο, αυτή η μεταφορά αρμοδιοτήτων της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας στις Περιφέρειες - «ΑΕ», θα σημάνει κινδύνους για την πολιτιστική κληρονομιά και το περιβάλλον της, που οι αρχαιολόγοι είχαν επισημάνει ήδη από το νομοσχέδιο για τον Οργανισμό του ΥΠΠΟ το 2005. Διότι παρά τη συνειδητή απαξίωση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας από το αστικό κράτος, αυτή αποτελεί μέχρι και σήμερα το μοναδικό φορέα σε κρατικό και ιδιωτικό επίπεδο με τεράστια πείρα, τεχνογνωσία και πραγματικό πόνο για τα σπαράγματα της μνήμης αυτού του τόπου.
Ξεκίνησαν οι «παραχωρήσεις»
Το «σύνθημα» για την εφαρμογή του «Καλλικράτη» στον πολιτιστικό τομέα δόθηκε στις αρχές του Φλεβάρη από τον υπουργό Πολιτισμού - Τουρισμού, Π. Γερουλάνο, σε συνάντηση που είχε με τους περιφερειάρχες στο υπουργείο ενόψει των επισκέψεών του στις 13 περιφέρειες (σ.σ. ήδη επισκέφθηκε Λέσβο και Κρήτη).
Σύμφωνα με το ΥΠΠΟΤ, «στόχος της συνάντησης ήταν να αναγνωριστούν οι τομείς συνεργασίας ΥΠΠΟΤ - περιφερειών που θα δώσουν τη δυνατότητα μέγιστης αξιοποίησης των χαρακτηριστικών του "Καλλικράτη", αλλά και η μεταφορά γνώσης και λειτουργιών προς την περιφέρεια για τη μέγιστη δυνατή αξιοποίησή τους». Ειδικότερα για τον πολιτισμό, ο υπουργός μίλησε για «απόλυτη ανάγκη προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς», επισημαίνοντας πάντως στους περιφερειάρχες ότι πρέπει να αντιμετωπίσουν και το σύγχρονο πολιτισμό ως «πηγή πλούτου». Κάτι που στη «γλώσσα» των αστικών κυβερνήσεων σημαίνει βάθεμα της εμπορευματοποίησης του πολιτισμού προς όφελος της «αγοράς».
Ακολούθησαν τα ταξίδια στη Λέσβο και την Κρήτη, όπου έγινε πράξη η παραχώρηση ορισμένων ακινήτων που ανήκουν στην ΕΤΑ(Εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης) στις Περιφέρειες: Ήδη ανακοινώθηκε η παραχώρηση των παρακάτω ακινήτων: Ξενία Σάμου, ιαματική πηγή Θερμού Λευκάδας Ικαρίας, ιαματική πηγή στο Ποτάμιο Σάμου, ακτή Bella Vista Χίου, τουριστικό περίπτερο Λιμνιών Βολισσού,αιγιαλός έμπροσθεν Ξενία Μυτιλήνης, ακτή Τσαμάκια Μυτιλήνης, ακτή Μήθυμνας (Μόλυβος), Άγιος Γεώργιος Πέτρας Λέσβου. Αναλόγως στο Δήμο Χανίων η έκταση του «Ξενία», η ακτή της πόλης, οι Αγιοι Απόστολοι και το τουριστικό περίπτερο Ομαλού. Επίσης, οι εγκαταστάσεις του ΕΑΚ σε Χανιά και Ρέθυμνο και το Παγκρήτιο Στάδιο στο Ηράκλειο.
Για την Ιστορία, να θυμίσουμε την ανακοίνωση, τον Ιούνη του 2010, από την κυβέρνηση του ξεπουλήματος... των πάντων, υπό τον εκπληκτικό τίτλο «Αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας για την ανάπτυξη και την ποιότητα ζωής»! Σε αυτήν την περιουσία περιλαμβάνονται και τα «Ξενία», τα οποία προγραμματίζονται να βγουν στο «σφυρί» ως εξής: «Πώληση μεμονωμένων ή δημιουργία επενδυτικού σχήματος στο οποίο θα εισφερθούν τα δικαιώματα εκμετάλλευσης όλων των "Ξενία", αξιοποίηση με συμβάσεις παραχώρησης, Ενδεχόμενη εισαγωγή της εταιρείας στο ΧΑΑ, με διακράτηση του 51% ή 34%». Είναι φανερό πως... ό,τι «περισσέψει» θα δίνεται στις περιφέρειες - μέσω «Καλλικράτη» - για... «περιφερειακή» «αξιοποίηση»...
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην «εναρκτήρια» σύσκεψη με τους περιφερειάρχες, ο υπουργός είχε προσθέσει ότι παραμένει η «δέσμευση να ανοίγουν προς χρήση στον πολίτη περιοχές ή εγκαταστάσεις (π.χ. Κωπηλατοδρόμιο του Σχοινιά) που δεν μπορούν να αναδειχθούν με άλλες χρήσεις»! Δηλαδή, μόνο ό,τι δε θέλουν οι ιδιώτες θα παραχωρείται προς δημόσια(;) χρήση! Άλλωστε, για το λαό σημασία έχει ότι εδώ και καιρό - και τώρα με τον «Καλλικράτη» ακόμη πιο ξεκάθαρα - το αστικό κράτος και η αστική τάξη με τα ίδια αγοραία κριτήρια διαχειρίζονται τον πλούτο του...
του Γρηγόρη ΤΡΑΓΓΑΝΙΔΑ (www.rizospastis.gr)
http://aristeramitilini.blogspot.com