H πολεμική σημαία των στρατιωτών της Λέσβου

Χρονογράφημα : H πολεμική σημαία των στρατιωτών της Λέσβου

Aπό το Σαραντάπορο, το Σαγγάριο και την Kορυτσά στη βιτρίνα του 22ου Συντάγματος

του Στρατή Μπαλάσκα

Θυμόσαστε τη γιορτή της σημαίας στα Δημοτικά και στα Γυμνάσια κάθε 26 Oκτωβρίου; Θυμόσμαστε το ποιηματάκι που όλοι μάθαμε στην 1η του Δημοτικού και που άρχιζε με τους στίχους «Πάντα κι όπου σ’ αντικρύζω...»;

Ακόμα θυμόσαστε, οι άνδρες, τον όρκο της στρατιωτικής σας θητείας;

Ε λοιπόν υπήρξαν και στιγμές σε τούτον τον αιώνα που όλα τούτα συνηθισμένα κι ίσως ανούσια για πολλούς πήραν μιαν άλλη διάσταση με πρωταγωνιστές όμως παππούδες και πατεράδες μας, Μυτιληνιούς. Τη σημαία του 22^ου Συντάγματος των Μυτιληνιών. Τη σημαία που στα χέρια δικών μας ανθρώπων «ταξίδεψε» ως τις εσχατιές του Ελληνισμού! Τη σημαία που θα παρελάσει αύριο 8 Νοεμβρίου επικεφαλής της παρέλασης για την απελευθέρωση της Μυτιλήνης.

Από τα χέρια του Βενιζέλου

Μετά τη συγκρότησή του το 1916, το 4ο Σύνταγμα Αρχιπελάγους (τότε) παρέλαβε τη σημαία του την 23η Απριλίου 1917 από τα χέρια του ίδιου του Προέδρου «της προσωρινής κυβέρνησης Θεσσαλονίκης» Ελευθέριο Βενιζέλο.

Αυτή όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η Μυτιληνιά Βενιζελική εφημερίδα της εποχής «ΣΑΛΠΙΓΞ» ήταν «χρυσούφαντος και φιλοτεχνηθείσα από εγκρίτους κυρίας και νεάνιδας της πόλεως Μυτιλήνης».

Με τη σημαία αυτή οι Λέσβιοι πολέμησαν τότε στο Μακεδονικό Μέτωπο του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου και η σημαία αυτή τιμήθηκε για τις πράξεις αδραγαθίας των Λεσβίων με τα μετάλλια «Ελληνικός Πολεμικός Σταυρός πρώτης τάξεως» και «Γαλλικός Πολεμικός Σταυρός μετά δάφνης».

Στη διάρκεια της Μικρασιατικής εκστρατείας το 4ο Σύνταγμα της Μεραρχίας Αρχιπελάγους μετονομάσθηκε σε 22ο Σύνταγμα Πεζικού. Στις 10 Νοεμβρίου του 1921 μάλιστα απονεμήθηκε στην Πολεμική Σημαία για τις υπηρεσίες των Λεσβίων στις μάχες της Μικράς Ασίας το Ανώτατο προβλεπόμενο μετάλλιο ο «Ταξιάρχης του Αριστείου Ανδρείας».

Η σημαία αυτή τηρήθηκε από το 22 Σύνταγμα Πεζικού μέχρι τον Οκτώβριο του 1924 οπότε και αποενεργοποιήθηκε.

Στις 20 Νοεμβρίου του 1924 η σημαία με το ατμόπλοιο «ΑΝΤΙΓΟΝΗ» μεταφέρθηκε από την Αλεξανδρούπολη στη Μυτιλήνη και επιδόθηκε στο ανασυγκροτημένο στη Μυτιλήνη 22ο Σύνταγμα.

Τη σημαία του 22ου Συντάγματος, του Συντάγματος των Λεσβίων, στη διάρκεια του μεσοπολέμου τη συναντάμε επίσης δύο φορές.

- Τον Ιούλιο του 1928 όταν –όπως αναφέρει ο τοπικός τύπος της Μυτιλήνης– «συνοδεία τιμητικής φρουράς απεστάλη εις το Κιλκίς για να τιμηθεί η επέτειος της ομώνυμης μάχης». Σε αυτήν σημειώνεται στην εφημερίδα «ΣΑΛΠΙΓΞ» της εποχής, υπήρχαν κρεμασμένα και «τα ανεμηθέντα εις την σημαίαν μετάλλια».

- Στις 8 Νοεμβρίου του 1930, 18η επέτειο της απελευθέρωσης του νησιού όπου τέθηκε επικεφαλής της παρελάσεως. Και «εντυπωσίασε τους πάντας, αναφέρεται στον τύπο της εποχής στις 10 Νοεμβρίου 1930, επειδή εφαίνετο από μακριά ότι η σημαία αυτή ήτο αιματοβαμμένη υπό ποταμούς αίματος Λεσβίων».

Αυτή τη σημαία που φτιάχθηκε από «εγκρίτους κυρίας και νεάνιδας της Μυτιλήνης» τήρησε το 22ο Σύνταγμα έως την 10η Οκτωβρίου 1938. Τότε στάλθηκε στην Αθήνα για την τελετή των αποκαλυπτηρίων του αγάλματος του βασιλιά Κωνσταντίνου. Στην Αθήνα προφανώς λόγω των φθορών που η σημαία είχε υποστεί κατατέθηκε στο Μουσείο, η τιμητική φρουρά δε που τη συνόδευε επέστρεψε στη Μυτιλήνη φέρνοντας νέα σημαία για το Σύνταγμα των Λέσβιων.

Η νέα αυτή σημαία διατηρήθηκε από το 22ο Σύνταγμα μέχρι και την 29η Απριλίου 1941 όταν υπογράφτηκε με τους Γερμανούς ανακωχή και διαλύθηκε ο Ελληνικός Στρατός. Να σημειωθεί όμως ότι για την τύχη της σημαίας αυτής μετά την ανακωχή, της δεύτερης του 22ου Συντάγματος, δεν αναφέρεται τίποτα στις ιστορικές πηγές της Υπηρεσίας της Ιστορίας Στρατού.

Ξανά το 1976

Το 22 Σύνταγμα ως 22 ΔΤΕ πλέον, ανασυγκροτήθηκε λίγο μετά την Εθνική συμφορά της Κύπρου το 1974. Στις 9 Μαρτίου του 1976 αξιωματικός του Συντάγματος εκτελώντας σχετική εντολή πήγε στο Πολεμικό Μουσείο της Αθήνας απ’ όπου και παρέλαβε μία άγνωστης ταυτότητας παλιά πολεμική σημαία χωρίς κανένα μετάλλιο πάνω σε αυτήν. Η σημαία αυτή παραδόθηκε επίσημα στην 22 ΔΤΕ, στις 2 Μαΐου του 1976 κατά τον επίσημο γιορτασμό του Αγιου Γεωργίου προστάτη του Πεζικού.

Τον Οκτώβριο του 1980 αυτή η σημαία, η θεωρούμενη ως τρίτη πολεμική σημαία των Λεσβίων μεταφέρθηκε στην Αθήνα όπου και εκτίθεται στο Πολεμικό Μουσείο με τη συμβολική δε συνδρομή των εφέδρων και μονίμων στρατιωτών αγοράστηκε καινούργια σημαία η οποία και χρησιμοποιείται σήμερα, βρίσκεται δε σε ειδική προθήκη στην έδρα της 22 ΔΤΕ.

Δύο προσπάθειες έως τώρα έχουν γίνει για την ανακάλυψη της πρώτης ιστορικής σημαίας του Συντάγματος των Λέσβιων της περιόδου 1916-1938.

Η πρώτη έγινε από τον Συνταγματάρχη Δράκο, Διοικητή της 22 ΔΤΕ, στις αρχές του 1979. Παρά όμως τη συστηματική του έρευνα σε όλα τα Μουσεία της Αθήνας και της Χαλκίδας όπου και βρίσκεται η Σχολή Πεζικού, η σημαία δε βρέθηκε.

Η προσπάθεια επαναλήφθηκε το Νοέμβριο του 1985 όταν ο υπογράφων τούτο το κείμενο, στρατιώτης όντας του Λόχου Διοικήσεως της 22 ΔΤΕ και εκτελώντας διαταγή του Συνταγματάρχη Διοικητή Δημ Τσαρούχα έψαξε για την πρώτη σημαία του Συντάγματος. Και η δεύτερη όμως προσπάθεια απέβη άκαρπη. Τότε όμως βρέθηκε από τον υπογράφοντα ένα μετάλλιο «Ταξιάρχης του Αριστείου Ανδρείας», το ΓΕΣ δε έστειλε αντίγραφο της Διαταγής με την οποία αυτό είχε απονεμηθεί. Όλα αυτά μαζί με μια φωτογραφία-ντοκουμέντο που εικονίζει την πορεία Λεσβίων Στρατιωτών στην Αλμυρά Έρημο το 1922 με μπροστά την πρώτη πολεμική σημαία του Συντάγματος των Λεσβίων, βρίσκονταν στο γραφείο του Διοικητή της 22 ΔΤΕ στη Μόρια όπου και ήταν η έδρα του 22^ου Συντάγματος, μέσα στο στρατόπεδο του 296 όπου σήμερα βρίσκεται το Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης μεταναστών και προσφύγων.

Και ξανά…

Στις 15 Οκτωβρίου του 2014 στη σημαία του Συντάγματος στην έδρα του πλέον στην Καλλονή απονεμήθηκε από τον παρόντα στην τελετή Αντιστράτηγο Διοικητή της ΑΣΔΕΝ Γιάννη Ηλιόπουλο το Ανώτατο προβλεπόμενο μετάλλιο ο Ταξιάρχης του Αριστείου Ανδρείας, σε αντικατάσταση… απολεσθέντος! Το ίδιο μετάλλιο που είχε απονεμηθεί στη σημαία στις 10 Νοεμβρίου του 1921 για τις υπηρεσίες των Λεσβίων στις μάχες της Μικράς Ασίας και είχε αντικατασταθεί το 1985.

ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ

------------

φωτο 1 :Παρασημοφόρηση της πολεμικής σημαίας των Λεσβίων στο μέτωπο της Μικράς Ασίας μετά την κατάληψη του Εσκί Σεχήρ

φωτο 2: Η παρασημοφορημένη σημαία του 22^ου Συντάγματος πεζικού, του Συντάγματος των Λεσβίων τον Οκτώβριο του 2014