Το σπουδαίο βιβλίο του Μανταμαδιώτη δασκάλου και λόγιου Σταυράκη Αναγνώστου (1804 - 1871) «Η Λεσβιάς Ωδή ή Ιστορικόν Εγκώμιον της Νήσου Λέσβου», η «Λεσβιάδα» όπως είναι γνωστό, κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1850 στη Σμύρνη και γρήγορα επισκίασε κάθε προγενέστερο και μεταγενέστερο έργο του και το ανέδειξε όχι μόνο ως μεγαλόπνοο βάρδο και σαλπιχτή της αναγέννησης της «πεφιλημένης» πατρίδας του, αλλά και ενθουσιώδη πρόδρομο και εισηγητή των αγνώστων στις μέρες του ιστορικών, λαογραφικών και αρχαιολογικών σπουδών. Το βιβλίο αυτό διαβάστηκε πολύ το 19ο και τον 20ό αιώνα και επανεκδόθηκε 120 χρόνια μετά, το 1972, από τις εκδόσεις «Πηγή» στη σειρά της «Λεσβιακής Βιβλιοθήκης», με πρόλογο του Κώστα Τσέλεκα και εισαγωγή του Γιώργου Βαλέτα. Και η έκδοση αυτή εξαντλήθηκε, και έγινε τρίτη φωτοτυπημένη επανέκδοση το 2000 από το Χαρτοπωλείο «Πετρά» του Νίκου Χριστόπουλου.
Επειδή ούτε αυτή η έκδοση ήταν προσιτή στο κοινό, η «Επικοινωνία Α.Ε.» και το βιβλιοπωλείο «Οδός Αλκαίου» προχώρησαν σε μια νέα, ψηφιακή επάνεκδοση της πρώτης έκδοσης.
Το βιβλίο χωρίζεται σε τρία μέρη: στο πρώτο είναι το ιστορικό εγκώμιο της Λέσβου γραμμένο σε στίχους, το δεύτερο έχει τίτλο «Παρίνεσις προς την Λεσβίαν νεολαίαν» και το τρίτο μέρος είναι ένα οδοιπορικό, κατάλογος τοπογραφικός του νησιού, όπου καταγράφονται όλες οι πόλεις και τα χωριά, αναφέρονται τοπωνύμια, έθιμα, γλωσσήματα, παροιμίες, τραγούδια, πανηγύρια και δίνονται πληροφορίες για τον πληθυσμό, την παραγωγή, τα σχολεία, τους λογίους κ.ά..
Παναγιώτης Σκορδάς / ΕΜΠΡΟΣ
