Κάτι μαγειρεύεται στη Λέσβο...
Δύο καλαίσθητες εκδόσεις, με τη φροντίδα του Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης Λέσβου, μας ξεναγούν στην περίτεχνη και εντυπωσιακή γαστρονομική κουλτούρα του νησιού.
Η Λέσβος είναι ένα νησί μεγάλο και εύφορο.
Οι Οθωμανοί τη χαρακτήρισαν «περιβόλι της αυτοκρατορίας» όταν καΐκια φορτωμένα με φρούτα και λαχανικά αναχωρούσαν από τα λιμάνια της Λέσβου και εφοδίαζαν τις αγορές της Κωνσταντινούπολης και της Οδησσού. Την είπαν και «χρυσό νησί», λόγω του χρυσαφένιου χρώματος που έχει το λάδι της.
Οι πρόσφυγες του ’22 έφεραν στο νησί τη γαστρονομική κουλτούρα της Ανατολής και αυτή συναντήθηκε με τους Γάλλους μάγειρες που είχαν στα σπίτια τους οι Λέσβιες αστές και με την Αιγαιοπελαγίτικη κουζίνα της απλότητας που κυριαρχούσε στα λαϊκά νοικοκυριά.
Και εγένετο η γαστρονομική κουλτούρα της Λέσβου!
Μία κουλτούρα που παίρνει ταπεινά υλικά και τα μετατρέπει σε εδέσματα υψηλής γαστρονομίας.
Το χρυσαφένιο ελαιόλαδο έβαλε ανεξίτηλα τη σφραγίδα του στην κουζίνα του νησιού. Ιστορικές αποσταγματοποιίες παράγουν το καλύτερο ούζο της Ελλάδας, τα αλίπαστά της Λέσβου ταξιδεύουν σε όλο τον κόσμο και από τα είκοσι τυριά ΠΟΠ της χώρας, τα τρία παράγονται στη Λέσβο.
Η δεύτερη μεγαλύτερη αλυκή της Ελλάδας βρίσκεται στον κόλπο της Καλλονής. Εντυπωσιακά άλματα στο χώρο της οινοποίησης την καθιερώνουν σαν μία ανερχόμενη δύναμη του αιγαιοπελαγίτικου κρασιού. Πολυβραβευμένο μέλι, αποξηραμένα φρούτα, μαρμελάδες και σάλτσες παραδοσιακών οικοτεχνιών κατακτούν τις ευρωπαϊκές αγορές. Δεκάδες Γυναικείοι Συνεταιρισμοί με μυρωδάτες χάχλες, γλυκά του κουταλιού και γλυκόπιοτα λικέρ, μαζί με τα μυθικά της καφενεία, διάσπαρτα σε ολόκληρο το νησί, συμπληρώνουν την εικόνα.
Η πρώτη έκδοση αφορά ένα έντυπο με τίτλο «Ο γύρος της Λέσβου μ’ ένα πιρούνι» αφιερωμένο στον γαστρονομικό τουρισμό του νησιού: Επισκέψιμα οινοποιεία, Μουσεία λαδιού και ούζου, μυθικά καφενεία, τυριά με ομηρική καταγωγή, διάσημες σαρδέλες, αλατοσωροί στην κατάλευκες αλυκές, γιορτές γεύσης στον Αυγουστιάτικο ήλιο, αλλά και θρησκευτικά πανηγύρια με κυρίαρχα γαστρονομικά στοιχεία, ένας φούρνος με έργα του Θεόφιλου, περίτεχνα γλυκά του κουταλιού σερβιρισμένα σ’ αυτή τη μαγική γωνιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου.
Ένα καλειδοσκόπιο γεύσεων και εικόνων με την καλλιτεχνική ματιά του φωτογράφου Περικλή Μεράκου και την ευαίσθητη πένα της Δέσποινας Παπαδήμα.
Ένας χρήσιμος οδηγός για κάθε ανήσυχο επισκέπτη του νησιού.
Η δεύτερη έκδοση αφορά ένα βιβλίο, με τίτλο «Επιχειρείν αγροτικά. Τα προϊόντα της Λέσβου και οι προοπτικές τους». Μία πολύτιμη έκδοση που απευθύνεται κυρίως στους επαγγελματίες του νησιού που ασχολούνται με τον πρωτογενή τομέα, την μεταποίηση και τις τουριστικές υπηρεσίες. Η ομάδα του έργου, μετά από αναλυτική έρευνα και καταγραφή των τοπικών προϊόντων προχωράει σε μία σειρά προτάσεων, σε σχέση με καινούριες προοπτικές και δυνατότητες αξιοποίησης του τεράστιου πλούτου του νησιού. Επίσης, αφιερώνει ένα ξεχωριστό κεφάλαιο στο οποίο ανιχνεύεται η αναγκαιότητα παραγωγής παραδοσιακών προϊόντων, το πλαίσιο ύπαρξης τους στη σημερινή αγορά και πιθανές ανάγκες τροποποιήσεων τους. Παραθέτονται, τέλος, πολύτιμα στοιχεία για την προώθηση και το marketing των τοπικών προϊόντων.
Μέσα από τα δύο έργα αναδεικνύεται με ιδιαίτερο τρόπο η εικόνα της γαστρονομικής Λέσβου
Μία εικόνα ενός τόπου μοναδικού, που βγαίνει αλώβητος από τα δεινά του μαζικού τουρισμού και αγωνίζεται να κερδίσει το στοίχημα μίας ισόρροπης και βιώσιμης ανάπτυξης που δίνει στον πρωτογενή τομέα την θέση που του αναλογεί και υποστηρίζει έμπρακτα ένα διαφοροποιημένο, ολοκληρωμένο μοντέλο τουρισμού της υπαίθρου.
Τα δύο έργα πραγματοποιήθηκαν από την Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης Λέσβου στο πλαίσιο του Εθνικού Επιχειρησιακού Προγράμματος Διασυνοριακής Συνεργασίας «ΕΛΛΑΔΑ - ΚΥΠΡΟΣ», 2007-2013.
Δημήτρης Μπαλής
