«Θρύλοι και Ξωτικά του Αιγαίου»
Με την ευκαιρία της κυκλοφορίας του βιβλίου Αυλητής και Παππουλάνθρωπος: «Θρύλοι και Ξωτικά του Αιγαίου», κοιτάμε ξανά το πρώτο βιβλίο της σειράς, «Μαγεμένες Ιστορίες από τη Λέσβο και τη Λήμνο» που γράψαμε το 2009-2010.
Δεν μπορούμε παρά να νιώσουμε περήφανοι γι αυτό το βιβλίο... Όχι μόνο για τη διάκρισή του ανάμεσα στα σπουδαιότερα βιβλία παγκοσμίως για το 2011, αλλά και για τη λογοτεχνική του αξία που μοιάζει σήμερα, μετά από τόσα χρόνια δυνατή και έμπλεη διαχρονικής ενέργειας.
Το βιβλίο περιέχει 9 ιστορίες-επαναπραγματεύσεις, επηρεασμένες από λαϊκές αφηγήσεις και μοτίβα ή έντεχνα σκαρωμένες με λαϊκά υλικά που προσπαθούν να πραγματευτούν με την ιδιαίτερή τους τροπή, το σήμερα.
Δέντρα που μιλούν και νιώθουν. Ζώα που κάνουν ένα σωρό ανθρώπινες διαβολιές. Αντιφάσεις; Μάλλον όχι. Τα πάθη των ανθρώπων και η ασυγχώρητη κουταμάρα τους η οποία μόνο με την γνώση και την αφήγηση κάπως γλυκαίνει. Το βιβλίο αποπνέει έναν παραμυθένιο αέρα που φυσά από τα απόκρημνα όρη του φανταστικού και τα πλατώματα της νεοελληνικής προφορικής παράδοσης.. Παραμύθια γεμάτα χυμούς, πλάνες, τρόμο, τα χίλια πρόσωπα του καλού και του κακού, τις γκρίζες συνοριογραμμές των δύο κόσμων, του ορατού και του αόρατου.
Και στην καρδιά αυτού του στερεώματος ο Αυλητής και ο Παππουλάνθρωπος. Αυτοί καθ' αυτοί οι παραμυθάδες που εγκιβωτίζουν τα δύο πρόσωπα της αφηγηματικότητας. Τη ζωική, φυσική αφήγηση του γεροζητιάνου Παππουλάνθρωπου, με τις έντονες κινήσεις, τον ανιμισμό και το αρχέγονο δαιμόνιο, έως τον σύγχρονο, εκλεπτυσμένο, μουσικό τρόπο του Αυλητή, με τις βερμπαλιστικές κορόνες και την αυθάδεια ενός νέου δανδή με επίχρισμα υψηλής ραπτικής. Η τρίχινη, βασική προβιά της λαϊκής παράδοσης και η χρυσοποίκιλτη μπέρτα με τα κρόσια της έντεχνης έκφρασης. Και οι δύο ζουν μαζί στην ίδια βάρκα, πλέουν στην ίδια θάλασσα και περνούν την ώρα τους παίζοντας ένα διαρκές πινγκ-πονγκ ιδεών και προτάσεων. Ο Αυλητής και ο Παππουλάνθρωπος είναι κάτι παραπάνω απ' τα alter ego μας γι αυτά τα βιβλία. Είναι οι στυλοβάτες του παραμυθικού σύμπαντος που δημιουργήσαμε, μέσα από χρόνια φιλίας, περίσκεψης, συζήτησης και κοινών αναζητήσεων. Όσοι έχουν δει τις παραστάσεις-παρουσιάσεις του βιβλίου σε διάφορα μέρη της Λέσβου, σε Αθήνα και αλλού, Κάλυμνο, Λήμνο θα έχουν καταλάβει περί τίνος πρόκειται...
Και η αναζήτηση του Αυλητή και του Παππουλάνθρωπου δεν είναι μονάχα η τέρψη του αναγνωστικού κοινού ή του ακροατηρίου. Είναι πρωτίστως η αναζήτηση για την αλήθεια πίσω απ' τις «ιστορίες». Η εύρεση του τρίτου δρόμου, ενός στενού μονοπατιού, ανάμεσα στον ορατό και τον αόρατο κόσμο που περπατούν μόνο όσοι έχουν ελαφριά σκιά, ξέρουν ποιο είναι το αγαπημένο τους χρώμα και πόση είναι η μέση πτητική ταχύτητα ενός αφρικανικού χελιδονιού που είναι φορτωμένο με μία καρύδα.
Και να, το καινούργιο βιβλίο της σειράς, «Θρύλοι και Ξωτικά του Αιγαίου». Ο,τι ανέδειξε το πρώτο βιβλίο προσπαθούμε να το αγγίξουμε ξανά αυτήν την φορά με μεγαλύτερη συνέπεια. Ρατσισμός, οικολογικά προβλήματα, η έλλειψη αλληλεγγύης στην σύγχρονη Ελλάδα, η μεταξύ μας αποξένωση και η αφύπνιση του φασισμού. Μέσα από μοτίβα και τρόπους που γνωρίσαμε κοντά σε παραδοσιακούς αφηγητές από όλο όλο το Αιγαίο προσπαθούμε να πραγματευτούμε αυτά τα θέματα με νέους τρόπους έχοντας στην φαρέτρα μας βέλη γνώριμα, όπλα-λέξεις, όπλα-σύμβολα που αποτελούν την ίδια μας την ταυτότητα.
Για πρώτη φορά επίσης ψάχνουμε να βρούμε την «χαμένη» προφορικότητα εκμεταλλευόμενοι την αμεσότητα του διαδικτύου. Μπορεί να μην υπάρχουν γιαγιάδες και παππούδες να πουν παραμύθια, οι φωνές όμως δεν έχουν πάψει, απλά έχουν αλλάξει «στόματα». Στο προηγούμενο βιβλίο είχαμε cd. Αυτήν την φορά μέσα από την ιστοσελίδα www.papoulanthropos.gr η οποία σιγά σιγά θα εμπλουτίζεται, προτείνουμε μια νέα αναγνωστική εμπειρία που συνδυάζει γραφικά, κείμενο, αφήγηση, και μουσική. Στο νου μας δεν είχαμε μονό να προσεγγίσουμε τις νέες μεθόδους αφήγησης αλλά και ένα κοινό ευαίσθητο το οποίο οι παραμυθάδες δεν πρέπει να ξεχνούν, παιδιά με ειδικές δεξιότητες που θα μπορούν να προσεγγίσουν ακουστικά το σύμπαν του Αυλητή και του Παππουλάνθρωπου. Επίσης, η ιστοσελίδα θα δίνει την ευκαιρία σε όσους δεν θα έχουν τελικά την οικονομική δυνατότητα να αγοράσουν το βιβλίο, να μην αποκλειστούν εντελώς από τα παραμύθια μας. Σε καιρούς σαν τους δικούς μας έχουμε μια επιπλέον υποχρέωση να χρησιμοποιήσουμε τις επιλογές που μας προσφέρει η τεχνολογία.
Για την εικαστική πλευρά του βιβλίου συνεργάστηκε πάλι, το παλιό με το νέο. Η πολυβραβευμένη εικονογράφος Κατερίνα Βερούτσου με την νέα ματιά της Έλλης Μαρδά. Στην ενορχήστρωση του βιβλίου, οι εκδόσεις Αιολίδα, η Μαρία Σελάχα και ο άλλος «μάγος» της γραφιστικής, Χρήστος Παρασκευαϊδης. Στην δημιουργία της ιστοσελίδας η ομάδα Sardine της Επικοινωνίας Αιγαίου, νέα παιδιά και αυτά με πολύ όρεξη για δουλειά. Κατά την γνώμη μας, το αποτέλεσμα είναι κάτι περισσότερο από εντυπωσιακό.
Ευχαριστούμε όλον τον κόσμο που αγαπάει τα βιβλία μας και μας στηρίζει σε αυτήν τη διαδρομή. Θα συνεχίσουμε να γράφουμε και να μιλάμε γι αυτά που έχουν σημασία. Ελπίζουμε να βρείτε το καινούριο βιβλίο της αρεσκείας σας. Ας σημειώσουμε το εξής, νομίζουμε σημαντικό. Κάναμε ό,τι καλύτερο μπορούσαμε έτσι ώστε η τιμή του να είναι κατά πολύ χαμηλότερη απ' το προηγούμενο, κοντά στα δεκατέσσερα ευρώ, χωρίς καμία απολύτως έκπτωση στην ποιότητά του. Πολλοί άνθρωποι πάλεψαν για αυτό το βιβλίο. Με αγωνία σας το παραδίδουμε...
Κώστας Ζαφειρίου, Τυρίκος Εργάς Γιώργος.
