Ο άγνωστος πόλεμος στα ΜΜΕ

Η ΦΟΥΣΚΑ ΤΩΝ ΟΜΙΛΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΣΤΟΝ ΤΥΠΟ

Ο βασιλιάς της ενημέρωσης είναι γυμνός. Πίσω από τις μεγαλοστομίες και τους όρκους στη δεοντολογία κρύβεται το ωμό κυνήγι του κέρδους, με πρώτο θύμα τούς εργαζόμενους στον κλάδο.

Γράφει ο ΙΟΣ / Εφημερίδα των Συντακτών

Πάνε πια οι καλές μέρες. Επιχειρώντας να απαντήσει στον ΣΥΡΙΖΑ, σύσσωμο το διευθυντικό επιτελείο του Mega και οι μεγαλομέτοχοι της επιχείρησης κλαίγονται δημόσια που τους κακομεταχειρίζονται οι τράπεζες και τους δανειοδοτούν με λεόντειες συμβάσεις. Λες κι έχει περάσει ένας αιώνας από τη «χρυσή εποχή» του Χρηματιστηρίου, που τροφοδότησε τη φούσκα των μέσων ενημέρωσης μέσω των τραπεζών με τα γνωστά «μετοχοδάνεια» και τις άλλες τραπεζικές «διευκολύνσεις».
 
Τώρα που έσκασε κι αυτή η φούσκα, εκείνοι που την πληρώνουν δεν είναι βέβαια άλλοι από τους εργαζόμενους στα ΜΜΕ, που βρίσκονται αντιμέτωποι με μαζικές απολύσεις χωρίς αποζημίωση, άρνηση εξόφλησης των δεδουλευμένων τους, εκβιαστικές προτάσεις για εργασία κάτω από εξευτελιστικές συνθήκες.
 
Πρόκειται για τη σκοτεινή όψη της βιομηχανίας της ενημέρωσης, που άρχισε να αχνοφαίνεται τώρα που καταρρέει ο χάρτινος πύργος των τηλεστάρ και του λάιφ στάιλ. Αλλά οι σπασμωδικές σημερινές κινήσεις των επιχειρηματιών του Τύπου δεν ξεκίνησαν με τη σημερινή κρίση. Ακόμα και την περίοδο των παχειών αγελάδων και του Χρηματιστηρίου, οι επιχειρήσεις αυτές ανοιγόκλειναν, απέλυαν κατά το δοκούν και εκμεταλλεύονταν την ανυπαρξία ελεγκτικών μηχανισμών προκειμένου να εδραιώσουν την παντοδυναμία τους.
 
Παρακολουθήσαμε την πορεία αυτή μέσα από τις δημόσιες ανακοινώσεις της ΕΣΗΕΑ τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια. Και η εικόνα που προκύπτει είναι εξαιρετικά διαφωτιστική για το είδος των επιχειρήσεων που ελέγχουν μέχρι σήμερα την ενημέρωση στη χώρα μας. Οι ανακοινώσεις της ΕΣΗΕΑ και των άλλων Ενώσεων του Τύπου που αναφέρονται αποκλειστικά σε εργασιακά ζητήματα αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο από το 1997 μέχρι σήμερα. Ενώ τα πρώτα χρόνια τα θέματα αφορούσαν περισσότερο ζητήματα δεοντολογίας, τώρα πια δεν ασχολούνται παρά μόνο με απολύσεις, κανόνια και χρέη.
 
Η θάλασσα αγριεύει (1997- 2004)  
 
Η καταγγελία για προσπάθεια καταδολίευσης των περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης Ι. Κ. Βελλίδης («Μακεδονία»), ενώ αυτή ήταν σε καθεστώς εκκαθάρισης με τροποποίηση του τίτλου από τρίτους, έμοιαζε τότε «προφητική». Στη διαδικασία αυτή πρωτοστατούσε η ίδια η Αικατερίνη Βελλίδη, η οποία με τις ενέργειές της οδήγησε την επιχείρηση στην καταστροφή, με αποτέλεσμα να εκδοθούν εναντίον της πολλές καταδικαστικές αποφάσεις.
 
Παρά τη δικαστική απαγόρευση κυκλοφόρησε τότε η «Νέα Μακεδονία». Η τηλεόραση του ΣΚΑΪ απολύει πέντε συνδικαλιστές αμέσως μετά την ανακοίνωση ίδρυσης τους σωματείου τους και ενώ οι εργαζόμενοι έκαναν επίσχεση εργασίας λόγω μη καταβολής αμοιβών.
 
Στον ίδιο ρυθμό ο όμιλος Μπόμπολα προχώρησε σε μονομερή βλαπτική μεταβολή στη σύμβαση των λιθογράφων κι εκείνοι προχώρησαν σε επίσχεση εργασίας. Λίγο αργότερα καταγγέλλεται η ιδιοκτησία του «Αδέσμευτου Τύπου» επειδή είχε εγκαταστήσει security μέσα στις εγκαταστάσεις της, αυξάνοντας την ένταση στο προσωπικό, το οποίο δεν είχε φυσικά ρόλο στους καβγάδες μεταξύ των ιδιοκτητών(Ρίζος-Μήτσης) που βρίσκονταν τότε στα μαχαίρια. Ακολουθούν σφοδρές καταγγελίες κατά των εφημερίδων και καναλιών Κουρή και Τράγκα («Αθηναϊκή», «Αυριανή», «Βραδυνή», «Καλημέρα», «Λόγος», «Νίκη», Κανάλι 5) για συστηματικές παραβιάσεις των συλλογικών συμβάσεων, καθυστέρηση πληρωμών, απασχόληση εργαζομένων χωρίς ένταξη στο μισθολόγιο και καταστρατήγηση της νομοθεσίας.
 
Μάλιστα η ΕΣΗΕΑ καταγγέλλει ότι δεν μπορεί να γίνεται αυτό σε έντυπα ουσιαστικά κρατικοδίαιτα, με εκδότες που ετοιμάζονται να βγάλουν και νέες εφημερίδες. Εν τω μεταξύ, ο ραδιοσταθμός ΑΝΤΕΝΑ Θεσσαλονίκης απολύει τρεις καταξιωμένους δημοσιογράφους και τα γραφεία Αθήνας των «Μακεδονία» και «Θεσσαλονίκη» άλλους πέντε, μαζί και τον εκλεγμένο εκπρόσωπο των εργαζομένων, παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Απόλυση συνδικαλιστή κάνει και η εφημερίδα «Ελεύθερος».
 
Αδικαιολόγητες και καταχρηστικές κρίνονται οι απολύσεις στον «Ελεύθερο Τύπο», με πρόσχημα την αναδιάρθρωση και την παραγωγικότητα, η δε εταιρεία απαντά με πληρωμένες καταχωρίσεις στις καταγγελίες. Λίγο αργότερα αναστέλλεται η έκδοση της εφημερίδας «Ακρόπολις», αφήνοντας στον δρόμο τους εργαζόμενους λίγες μόνο μέρες μετά από νέες προσλήψεις που είχαν γίνει με στόχο… μια εκδοτική εξόρμηση.
 
Οι πληρωμές εργαζομένων παγώνουν στον «Αδέσμευτο» του Μήτση, ενώ ο Γιώργος Τράγκας στη «Χώρα» επιδίδεται σε πρωτοφανή εκστρατεία λάσπης εναντίον των μελών του Δ.Σ. της ΕΣΗΕΑ, επειδή κατηγορήθηκε για το ότι δεν ανταποκρινόταν στις συμβατικές υποχρεώσεις του. Το 2001 η Ενωση στέλνει επιστολή διαμαρτυρίας στον εκδότη Μιχάλη Ανδρουλιδάκη για την απομάκρυνση από το Τempo του διευθυντή Κώστα Σπυρόπουλου.
 
Γίνεται απεργία στην εφημερίδα «Μετρόραμα» και εκδίδεται απεργοσπαστικό φύλλο από την εργοδοσία. Η εφημερίδα «Επενδυτής» του Ανδρουλιδάκη απολύει τον εκλεγμένο εκπρόσωπο των εργαζομένων, με στόχο το ίδιο το δημοσιογραφικό λειτούργημα και την κυνική παραβίαση των στοιχειωδών συνδικαλιστικών ελευθεριών. Ο ίδιος εκδότης διακόπτει την έκδοση της εφημερίδας «Ανατροπή» και, με την υπόσχεση ότι θα πάνε οι εργαζόμενοι σε άλλες θέσεις στα έντυπα του Ομίλου, τους καλεί ν’ αποποιηθούν τα μέχρι τότε κεκτημένα τους δικαιώματα.
 
H ΕΣΗΕΑ με στάση εργασίας στον Alpha News 98,7 αντιδρά στην προφορική απόλυση της συναδέλφου Κατερίνας Κατή και στην απαγόρευση της εισόδου της στον χώρο μετάδοσης του σταθμού. Η εφημερίδα «Θεσσαλονίκη» απολύει άλλους 24 συντάκτες, ενώ αρχίζουν κινητοποιήσεις οι εργαζόμενοι στη «Βραδυνή» και στον «Αδέσμευτο Τύπο», με αίτημα να εκπληρώσει η εργοδοσία τις υποχρεώσεις της. Τότε γίνεται μαζική συγκέντρωση στον ΔΟΛ, όπου οι εργαζόμενοι δηλώνουν έτοιμοι να υπερασπιστούν τη διασφάλιση των θέσεων εργασίας, αρνούμενοι να δεχτούν μειώσεις με πρόσχημα την εξυγίανση.
 
Την ίδια ημέρα απολύονται εργαζόμενοι από τον Alter (συμφερόντων Αθανασούλη) και στον Flash 9,61 (συμφερόντων Κόκκαλη). Λίγο πριν από τα Χριστούγεννα, οι εργαζόμενοι μένουν απλήρωτοι στην «Ελεύθερη Ωρα», παίρνοντας μόνο το δώρο. Καταγγέλλεται ο όμιλος Ανδρουλιδάκη ότι, ενώ προσδοκά αδειοδότηση, καταπατά κάθε έννοια εργατικού δικαίου, γι’ αυτό και κλιμακώνονται οι κινητοποιήσεις. Η εφημερίδα «Χρηματιστήριο» του Πέτρου Τριανταφύλλη (από τους λίγους εκδότες που καταδικάστηκαν τελεσίδικα) επιβάλλει καθεστώς τρομοκρατίας με την παράνομη απόλυση του εκλεγμένου εκπροσώπου των συντακτών και την απόπειρα απομάκρυνσής του από τον χώρο της εργασίας με τη βοήθεια αστυνομικών οργάνων.
 
Αμέσως μετά, ο εκδότης έκανε απολύσεις και κήρυξε στάση πληρωμών. Αυτό το «έργο» έμελλε να το ξαναδούμε από τότε σε πολλές περιπτώσεις. Ο όμιλος Ανδρουλιδάκη καταγγέλλεται για το καθεστώς ομηρίας που έχει επιβάλει στους επί εξάμηνο απλήρωτους 600 εργαζομένους του, διακόπτοντας τη λειτουργία των Μέσων που κατέχει, ενώ αιφνιδιαστικά κλείνει η «Ελεύθερη Ωρα» με πολλά χρέη στους εργαζόμενους. Στον χορό των απολύσεων μπαίνει ξανά το συγκρότημα Αλαφούζου, απολύοντας από την «Καθημερινή» αναίτια τον Γιάννη Μπακογιαννόπουλο έπειτα από 29 χρόνια.
 
Το Alter προχωρά ένα βήμα και κάνει χρήση ιδιωτικής αστυνομίας για ν’ απομακρύνει απολυμένο εργαζόμενο, ενώ απόλυση με κινητοποίηση γίνεται και στον Antenna. Λόγω των απόψεών τους απολύονται από τον ΣΚΑΪ ο Γιώργος Πενταράκης και ο Κώστας Σπυρόπουλος. Πολλές κινητοποιήσεις γίνονται στον όμιλο Κουρή, γιατί ο εργοδότης γράφει σταθερά στα παλιά του τα παπούτσια τις συμβάσεις. Σε όλα τα παραπάνω Μέσα συνεχίζονται τακτικά οι «επιλεκτικές» απολύσεις:
 
Λυκούργος Κομίνης, Ειρήνη Αναστασοπούλου και Δημήτρης Πετρόπουλος (ΣΚΑΪ), Αντώνης Βασιλόπουλος («Κόσμος του Επενδυτή», με διευθυντή-εκδότη τον Νίκο Φελέκη), Ειρήνη Ορφανίδου και Σταμάτης Νικολόπουλος, μέλος του Γ.Σ. της ΠΟΕΣΥ («Κέρδος»), Ισμήνη Χαραλαμποπούλου και Προκόπης Αγγελόπουλος («Απόφαση»), Νίκος Γρυλάκης («Απογευματινή»), Χρήστος Βούζας και Σόνια Ψυρράκη (Flash).
 
Μάλιστα, η Ελένη Κόκκαλη απέλυσε τους δυο τελευταίους, με επίδοση από δικαστικό επιμελητή, μόλις είχε αναγγελθεί η κήρυξη απεργίας στον σταθμό. Στο μεταξύ, με επιτυχία ολοκληρώνονται οι κινητοποιήσεις για την υπογραφή συλλογικής σύμβασης, με απεργοσπαστικό μηχανισμό μόνο στο Mega.
 
Στον ΣΚΑΪ σπάνε τη στάση εργασίας λόγω απολύσεων οι διευθυντές Μπάμπης Παπαδημητρίου και Χάρης Μπότσαρης και εγκαλείται από τον κ. Αλαφούζο με συκοφαντικές κατηγορίες το μέλος του Δ.Σ. της ΕΣΗΕΑ Δ. Τρίμης, λόγω της έμπρακτης συμπαράστασής του στους απεργούς. Στον ΔΟΛ, την ίδια ώρα που ανακοινώνεται αύξηση κερδών, γίνονται μαζικές απολύσεις στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» που κλείνει.
 
Κινητοποιήσεις γίνονται στον Planet λόγω της ανάλγητης συμπεριφοράς του ιδιοκτήτη απέναντι στους εργαζόμενους, τη μη καταβολή δεδουλευμένων και ασφαλιστικών κρατήσεων. Στο «Εθνος», στην «Απόφαση» και στη «Ναυτεμπορική» γίνονται απολύσεις. Κάπως έτσι τελειώνει το 2004, η καθόλου χρυσή εποχή για τους εργαζόμενους, ενώ ακόμα δεν υποψιάζεται κανείς το τι θα ακολουθήσει τα επόμενα χρόνια.
 
Ανεμοι ενισχυόμενοι συνεχώς (2005-2010)
 
Η εφαρμογή της πρακτικής του «βασικού μετόχου» επιτρέπει τη διαιώνιση της διαπλοκής και οδηγεί στις γνωστές στρεβλώσεις, με την εμφάνιση αχυρανθρώπων και την καταστρατήγηση της συνταγματικής επιταγής, όπως δηλώνει τότε η ΕΣΗΕΑ. Πολλές κινητοποιήσεις για τη συνεχιζόμενη μέθοδο των επιλεκτικών απολύσεων αλλά και τη μη καταβολή δεδουλευμένων.
 
Τυπικές περιπτώσεις ο Flash, η «Μακεδονία», η «Θεσσαλονίκη», ο Alpha 98,9 που απολύει τη Γεωργία Μπάστα και τον Διονύση Σαραντόπουλο. Κλείνουν στο μεταξύ 9 μήνες απλήρωτοι οι εργαζόμενοι στο κανάλι Ανδρουλιδάκη, ενώ αναζητείται αγοραστής για την «Απόφαση» με τους εργαζόμενους απλήρωτους.
 
Μια θολή ιδιοκτησία στο TV Cosmopolis (Στάθης Τσοτσορός, Μιχαλόπουλοι) οδηγεί στα τυφλά τους 40 εργαζόμενους που απολύονται ενώ το κανάλι πωλείται. Θολά είναι και τα ιδιοκτησιακά του TV Πειραιάς, με μεγάλο ποσοστό να κατέχει ο Γ. Αλαφούζος και απολυμένο το σύνολο σχεδόν των εργαζομένων εκεί. Στις αθλητικές εφημερίδες των γνωστών ομίλων αρχίζει η σταδιακή σφαγή, ενώ η εξέλιξη των μεθοδεύσεων Τζώρτζη (βασικός μέτοχος) και Τριανταφυλλάκη στην «Απόφαση» βάζει σε άμεσο κίνδυνο τους 85 εργαζόμενους.
 
Οι εργαζόμενοι του Planet (ιδιοκτησίας Γιώργου Πολυχρονίου και Αθανασίου Παύλοβιτς, τ. συνεργάτη Ανδρουλιδάκη) που βρίσκονται σε επίσχεση καταγγέλλουν απεργοσπαστικές ενέργειες. Δραματικές εξελίξεις ακολουθούν στον ΣΚΑΪ με τον μανδύα της εθελουσίας εξόδου που οδηγεί σε εκδίωξη πάνω από 40 δημοσιογράφων. Το τρίτο κανόνι στον χώρο του ραδιοφώνου είναι ο Flash, στους εργαζόμενους του οποίου ο ιδιοκτήτης υπόσχεται αποζημιώσεις.
 
Με τη μέθοδο των επιλεκτικών απολύσεων δρομολογείται η αρχή του τέλους και για την «Απογευματινή», ενώ οριστικά κλείνει η εφημερίδα του Μήτση μετά την απαξίωσή της από τον ίδιο τον ιδιοκτήτη. Το «πείραμα» στον ραδιοσταθμό Planet, με την ομηρία και τους απλήρωτους για μήνες εργαζόμενους πρόκειται σύντομα να γίνει πιλότος για πολλούς ιδιοκτήτες ΜΜΕ.
 
Το συνολικό πρόβλημα που για πολλοστή φορά δημιουργούν οι επιχειρήσεις ενημέρωσης συμφερόντων Τράγκα («Χώρα», «Derby», «Financial Box» και «Score L» καθώς και στον ρ/σ Profit και το Κανάλι 10) σε βάρος των συμβατικών δικαιωμάτων των εργαζομένων απασχολεί κατά απόλυτη προτεραιότητα συνεδρίαση του Δ.Σ. της ΕΣΗΕΑ. Η Ενωση καταγγέλλει ότι, με την αδιαφάνεια και την εφαρμογή του βασικού μετόχου, διάφορα Μέσα, ενώ εμφανίζονται τυπικά ότι ανήκουν σε διάφορους ιδιοκτήτες, στην πραγματικότητα είναι ενός και του αυτού.
 
Στα παιχνίδια αυτά συμμετέχει και το τραπεζικό κεφάλαιο, δανειοδοτώντας και συντηρώντας επιχειρήσεις χωρίς την παραμικρή εγγύηση βιωσιμότητάς τους. Παιχνίδια που ανέχεται η πολιτεία, συντηρώντας το καθεστώς της αδιαφάνειας και της μεταλλαγής του οποιουδήποτε επιχειρηματία σε εκδότη ή καναλάρχη.
 
Η ΕΣΗΕΑ διαμαρτύρεται έντονα στους υπευθύνους του Channel 9 που υποχρέωσαν τους εργαζόμενους να υπογράψουν προχρονολογημένες και παράνομες συμβάσεις. Κι ενώ ο Νίκος Ευαγγελάτος δεσμεύτηκε ότι θα τροποποιηθούν σύντομα οι συμβάσεις αυτές, οι νέοι φερόμενοι ως εκπρόσωποι δεν το έκαναν.
 
 
Από τους 350 εργαζόμενους στο κανάλι παρέμειναν τελικά μόνο 50, έπειτα από συνεχείς διαθεσιμότητες και μειώσεις αποδοχών. Το ίδιο διάστημα στον Πάτρα TV ο εφοπλιστής Αδ. Πολέμης προχωρούσε σε μαζικές απολύσεις, αλλοιώνοντας τη φυσιογνωμία του σταθμού. Συνεχίζονται οι απολύσεις στην «Καθημερινή», στον «Ελεύθερο Τύπο», ενώ στα έντυπα Τράγκα συνεχίζεται η «σφαγή» των εργασιακών δικαιωμάτων.
 
 
Το ζεύγος Αγγελόπουλων αρχίζει να αποχωρεί, κλείνοντας τον «Ελεύθερο Τύπο» εν μέσω κινητοποιήσεων αλλά αποζημιώνοντας τελικά τους εργαζόμενους (μάλλον έμελλε να είναι οι μόνοι που πλήρωσαν). Απολύσεις στον Antenna 9,72 (Θάνος Σιαφάκας) και στο «Πρώτο Θέμα» (Ολγα Χωμενίδη) εξαιτίας λογοκριτικής παρέμβασης στο ρεπορτάζ της συναδέλφου.
 
 
Στην «Ελευθεροτυπία» σημαίνει η πρώτη καμπάνα μετά τη βίαιη απομάκρυνση του Σεραφείμ Φυντανίδη. Επιλεκτικές απολύσεις γίνονται στην «Καθημερινή» (Γιώργος Δελαστίκ), στην «Espresso» (Νώντας Χαλδούπης) και στη «Νέα Κρήτη» (Κώστας Βασιλάκης) λόγω συνδικαλιστικής δράσης, ενώ στον Alter (Βερόνικα Τοντόρ) με πρόσχημα τη μείωση του προσωπικού. Το 2007 γίνεται η δίκη του εκδότη Κ. Τριανταφυλλάκη («Απόφαση») και του επιβάλλεται ποινή φυλάκισης τριών ετών για τη μη καταβολή δεδουλευμένων.
 
 
Εκτενής αναφορά της ΕΣΗΕΑ με αναλυτική παρουσίαση στοιχείων (16.7.2007) για το σκάνδαλο που εξέθρεψαν κυβέρνηση και τράπεζες σε σχέση με τις εφημερίδες «Sportime» και «Αθλητική Ηχώ» με την αλληλοδιαδοχή εταιρειών, την πτώχευση ορισμένων και θύματα τους απλήρωτους εργαζόμενους. Επισημάνθηκε μάλιστα ο ρόλος ειδικά της Τράπεζας Πειραιώς, που αποτέλεσε τον βασικό χρηματοδότη, αλλά και το γεγονός ότι οι τίτλοι των εφημερίδων -που θεωρούνται τα μόνα περιουσιακά στοιχεία τους- είχαν μεταβιβαστεί σε εταιρίες του εξωτερικού.
 
 
Βρισκόμαστε στο 2009, όταν η ΕΣΗΕΑ αρχίζει ν’ αντιλαμβάνεται την επερχόμενη κρίση και αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων «απέναντι στην εργοδοτική ασυδοσία, που κλιμακώνεται σε ρ/τ μέσα, εφημερίδες, αλλά και στο Διαδίκτυο, επιχειρεί να καθιερώσει νέα μοντέλα στα ΜΜΕ χωρίς συντάκτες, καθιστώντας όμως και με την τακτική της αυτή, υπεύθυνους τους δημοσιογράφους στο σύνολό τους, για τα σκουπίδια που προσπαθεί να εμφανίσει ως δήθεν ενημερωτικά προϊόντα.
 
 
Τράπεζες, εργολάβοι, καναλάρχες και εκδότες έχουν ακεραία την ευθύνη για την κρίση με τα golden boys και τα τσιράκια τους, αφού χρησιμοποίησαν άκρατες μορφές δανεισμού για τις δικές τους επιδιώξεις, αλλά και για τη λεηλασία λαϊκών και ασφαλιστικών αποταμιεύσεων με καταστροφικά αμοιβαία, δομημένα ομόλογα και κάθε μορφής τοξικές επενδυτικές εφαρμογές, που δεν έχουν πάψει ακόμη να τις διαφημίζουν».
 
Η Ενωση καλεί τους ιδιοκτήτες «να σταματήσουν τις απειλές και τις διώξεις». Τους καλεί, επίσης, «αντί να κάνουν επίδειξη πλούτου με μαραθώνιους φιλανθρωπίας και δήθεν εθελοντές χορηγούς, να μάθουν να πληρώνουν αξιοκρατικά τους εργαζόμενους στις εταιρείες τους, να τηρούν τις συλλογικές συμβάσεις, τους νόμους, τους οποίους παραβαίνουν συστηματικά και επιδεικτικά, αψηφώντας διαχρονικά κυβερνήσεις, τη δικαιοσύνη, το ΕΣΡ και τους κανόνες της Δημοκρατίας.
 
Κανένας νόμος δεν δίνει το δικαίωμα σε κανάλια, εφοπλιστές και άλλους να συγκροτούν δικές τους κοινοβουλευτικές ομάδες, να προβάλλουν με σκανδαλώδη τρόπο ορισμένα πρόσωπα και κόμματα και να θέτουν στο περιθώριο άλλα».
 
Σαν να μην άκουσε κανείς, αμέσως μετά καταγγέλλεται η πρωτοφανής δίωξη και λογοκρισία σε βάρος του Σπύρου Κομίνη από την ιδιοκτησία της εφημερίδας «Πρώτο Θέμα». Αρχίζουν απεργίες στην «Απογευματινή», στάσεις στον ΣΚΑΪ, ενώ οι εργαζόμενοι στον ΑΝΤ1 καταγγέλλουν την τακτική απολύσεων με τον μανδύα των «οικειοθελών αποχωρήσεων». Διατάσσεται συντηρητική κατάσχεση στον όμιλο Καλοφωλιά («Εξπρές») και καταδικάζεται ο Κ. Κυριακόπουλος («Sportime») για οφειλές δεδουλευμένων.
 
Συνεχίζονται οι απολύσεις στους ραδιοσταθμούς ΑΝΤ1, City και Θέμα 98,9. Η «Βραδυνή» απολύει την Εφη Πολυζώη μόλις επιστρέφει από την άδεια τοκετού. Απολύεται επίσης από την εφημερίδα «Κέρδος» ο συνδικαλιστικός εκπρόσωπος Τζώρτζης Ρούσσος, μεγάλος αριθμός τεχνικών του ραδιοφώνου σε διάφορους σταθμούς, ενώ το Δ.Σ. της ΕΣΗΕΑ καταγγέλλει στην Επιθεώρηση Εργασίας για μη εφαρμογή των συλλογικών συμβάσεων τους Blue Sky TV, Τηλεάστυ, Contra TV, «Αδέσμευτο Τύπο», «Αυριανή», «Φίλαθλο» και «Χρήμα Τρίτη». Ακολουθούν απολύσεις στον ΔΟΛ, στον Πήγασο και στην «Ελευθεροτυπία», η δε «Απογευματινή» προσφεύγει στο άρθρο 99 του πτωχευτικού κώδικα.
 
Ο τυφώνας σαρώνει (2011-2012)
 
Περικοπές, μειώσεις μισθών και επιδομάτων, απολύσεις και συρρίκνωση εντύπων και ηλεκτρονικών μέσων είναι η μέθοδος των μεγαλύτερων και πλέον ισχυρών ΜΜΕ, ενώ αντίθετα πολύμηνη ομηρία, απλήρωτα δεδουλευμένα, προσφυγές στο 99 και κυρίως σκοτεινές μεταβιβάσεις και λουκέτα είναι η μέθοδος των υπολοίπων. Η περίοδος του Μνημονίου αποτελεί κόλαση για τους εργαζόμενους στον Τύπο. Οι συνεχείς κινητοποιήσεις, στάσεις εργασίας και απεργίες γίνονται καθημερινότητα για δύο ολόκληρα χρόνια, ενώ οι εργοδότες αναζητούν στο ίδιο διάστημα τις εύκολες νομικές πόρτες διαφυγής των ίδιων και των περιουσιών τους.
 
Κλείνουν έτσι με τεράστια χρέη στους εργαζόμενους και στις ασφαλιστικές εισφορές το Alter, η «Απογευματινή», ο «Αδέσμευτος» (Ρίζου), ο «Ελεύθερος», πολλοί ραδιοσταθμοί, τα περιοδικά της ΙMACO (του Πέτρου Κωστόπουλου) και των Εκδόσεων Λυμπέρη, αθλητικά έντυπα, ακόμη και ο σταθμός της Εκκλησίας της Ελλάδος. Με απλήρωτους τους εργαζόμενους συμπληρώνουν το κάδρο των υπό κλείσιμο ΜΜΕ, τα οποία είτε μεταβιβάζονται νύχτα είτε αποκτούν νέα Δ.Σ. με παράκαμψη χρεών και αποζημιώσεων είτε εκχωρούνται σε εξωχώριες κι ενδοχώριες εταιρείες πολλαπλών συμφερόντων και χρήσεων.
 
Εδώ ο κατάλογος μεγαλώνει συνεχώς: «Espresso», «Flash», «Ελευθεροτυπία», «TI-VO» (Γιαννίκου), περιοδικά από τις Εκδόσεις Λυμπέρη και πολλά που ακόμα δεν έχουν γίνει γνωστά γιατί δεν έχουν ολοκληρωθεί οι «συμφωνίες». Πολλές απολύσεις, ατομικές συμβάσεις, μειώσεις μισθών, μειώσεις θέσεων εργασίας μέχρι και απαγόρευση συνελεύσεων σε: ΔΟΛ («Νέα»-«Βήμα» κ.λπ.), Πήγασο-«Εθνος», Forthnet-NOVA, ΣΚΑΪ, «Καθημερινή», «Κέρδος», «Αττικές Εκδόσεις», ΑΝΤ-1, Alpha TV, «Πρώτο Θέμα», Star, «Ναυτεμπορική», «Πρωταθλητή». Σε συνεχείς κινητοποιήσεις, απλήρωτοι και όμηροι χωρίς ορατό μέλλον οι εργαζόμενοι στον όμιλο Κουρή («Αυριανή», «Φίλαθλος»), «Κόσμο του Επενδυτή», «Βραδυνή, «Εξπρές», «Εξέδρα», «Ισοτιμία».
 
Ο κατάλογος δεν μοιάζει να έχει τέλος. Εξουθενωμένοι από τις συνεχείς άκαρπες υποσχέσεις και τις κινητοποιήσεις, οι χιλιάδες πλέον απλήρωτοι και απολυμένοι στον Τύπο διαπιστώνουν ότι μόνοι αυτοί πλήρωσαν τη φούσκα της κρίσης στα ΜΜΕ. Και τα αφεντικά τους, όσοι οδήγησαν τον κλάδο στη σημερινή κατάσταση, παραμένουν αλώβητοι. Μάλιστα κάποιοι απ’ αυτούς δεν διστάζουν να καταγγέλλουν… το Μνημόνιο.
 
Δεοντολογία τότε και… τώρα
 
Λίγα μόλις χρόνια πριν, κανείς δεν μπορούσε να διανοηθεί τις δεοντολογικές εκτροπές στον χώρο των ΜΜΕ. Λίγα μόλις χρόνια πριν, οι παρεμβάσεις των δημοσιογραφικών οργάνων ήταν σημαντικές ειδήσεις και αφετηρία διαλόγου. Τώρα κυριαρχούν οι εκτροπές, οι εκτροπές από κάθε στοιχειώδη κανόνα της έγκυρης ενημέρωσης του πολίτη.
 
11.9.1997: Η ΕΣΗΕΑ αποδοκιμάζει με δριμύτητα το σχόλιο του μέλους της Θέμου Αναστασιάδη («Μαύρη Τρύπα», «Ελευθεροτυπία» 7.9.1997) που έλεγε: «Θενκς Μίστερ Μαντέλα και σόρι αν είπαμε κάτι ρατσιστικό προκαταβολικώς! Τι τα θέλουμε, ο μαύρος είναι ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου».
 
Σήμερα: «Διώξτε τους όλους χωρίς συζήτηση. Η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων συμφωνεί ότι πρέπει να φύγουν όλοι οι λαθρομετανάστες από παντού. Οχι μόνο από τα κέντρα των πόλεων, αλλά από όλη τη χώρα. Δέκα-δεκαπέντε χρόνια τώρα το φωνάζαμε και μας έλεγαν… ρατσιστές» (Αναστασιάδης, «Πρώτο Θέμα»).
 
1.6.1998: Η ΕΣΗΕΑ, έχοντας ως πρωταρχικό σκοπό της την αποφασιστική και με όλα τα νόμιμα αγωνιστικά μέσα προάσπιση της ελευθεροτυπίας από κάθε επιβουλή, αλλά και ως πνευματικό σωματείο, δεν είναι δυνατόν να μείνει αδιάφορη μπροστά στα γεγονότα που συγκροτούν το «θέμα Μπαμπινιώτη».
 
Καταγγέλλει την απόπειρα να ασκηθεί λογοκρισία και να παρεμποδιστεί η επιστημονική έρευνα κατά χονδροειδή και απροσχημάτιστη παράβαση σαφών συνταγματικών διατάξεων, ακόμη και από εκείνους που αποστολή έχουν την περιφρούρησή τους. Τα δικαστήρια δεν έχουν αρμοδιότητα να κρίνουν την καταλληλότητα ή μη ενός λεξικού και του επιστημονικού έργου γενικότερα.
 
Σήμερα: Κάποιοι δημοσιογράφοι και η ακροδεξιά αποφάσισαν για την απόσυρση σχολικών βιβλίων στέλνοντας στην πυρά τους ιστορικούς.
 
24.11.1999: Η ΕΣΗΕΑ θεωρεί ότι πλήττεται η ελευθερία του Τύπου και το δικαίωμα των πολιτών να ενημερώνονται για όλες τις απόψεις. Τον τελευταίο καιρό, όλο και πιο συχνά επιλέγεται η τακτική των αλλεπάλληλων και εξοντωτικών αγωγών με στόχο δημοσιογράφους ή άλλους πολίτες που κάνουν χρήση του δικαιώματός τους στην ελευθερία της έκφρασης. Στην τακτική αυτή έχει καταφύγει και το «Δίκτυο 21», καταθέτοντας αγωγές εναντίον οποιουδήποτε έχει διαφορετική άποψη ή ασκεί κριτική σε χειρισμούς.
 
Σήμερα: Το Δίκτυο 21 μάς κυβερνάει (Χρύσανθος Λαζαρίδης – Φαήλος Κρανιδιώτης)
 
25.6.2001: Η ΕΣΗΕΑ, και συγκεκριμένα το Εποπτικό Οργανο του Κώδικα Δεοντολογίας, εξέτασε το θέμα της συμμετοχής δημοσιογράφων σε διαφημίσεις. Διαπιστώθηκε ότι το φαινόμενο στα έντυπα και ηλεκτρονικά ΜΜΕ λαμβάνει έκταση και προκαλεί σύγχυση στην κοινή γνώμη.
 
Ο πολίτης που αναγνωρίζει τον δημοσιογράφο από την προσωπική του δράση στα ΜΜΕ, αφενός μπορεί να εκλάβει τη διαφήμιση ως ενημερωτική πληροφορία, αφετέρου επηρεάζεται υπέρ του διαφημιζόμενου είδους θεωρώντας την περιγραφή του οποιουδήποτε προϊόντος και ως δημοσιογραφική σύσταση. Η εκμετάλλευση της δημοσιογραφικής ιδιότητας για εμπορικούς διαφημιστικούς σκοπούς αποτελεί αντιδεοντολογική πράξη.
 
Σήμερα: Δεν μπορεί για παράδειγμα να έχει καν εκπομπή δημοσιογράφος σε ιδιωτικό ραδιοφωνικό σταθμό χωρίς σπόνσορα και μάλιστα οφείλει να τον διαφημίζει ο ίδιος ο δημοσιογράφος με δικά του λόγια.
 
5.12.2001: Η ΕΣΗΕΑ καταγγέλλει τη δημοσίευση κατασκευασμένων ρεπορτάζ στις εφημερίδες του Ομίλου του Γ. Τράγκα. Πρόκειται για τα δημοσιεύματα της 29.11.2001 με τίτλους: «Ο Πάσσαρης καίει τους προστάτες του: Ξέρω έναν εκτελεστή της 17 Noέμβρη», τα οποία υποτίθεται ότι ήταν ρεπορτάζ από τη Ρουμανία για την υπόθεση Πάσσαρη, την οποία κάλυπταν για τις δύο εφημερίδες δύο απεσταλμένες στο Βουκουρέστι.
 
Στην πραγματικότητα οι δύο συνάδελφοι ουδέποτε συνέταξαν τα κείμενα που δημοσιεύτηκαν. Μάλιστα το κείμενο που δημοσιεύτηκε είχε σταλεί με fax από την Αθήνα υπ” όψιν των συναδέλφων στο ξενοδοχείο όπου διέμεναν. Είναι ολοφάνερο ότι τα «ρεπορτάζ» που υποτίθεται ότι αποκαλύπτουν τα όσα είπε ο Πάσσαρης κατασκευάστηκαν εξ ολοκλήρου στην Ελλάδα, ερήμην των δημοσιογράφων, τα ονόματα των οποίων χρησιμοποιήθηκαν ως υπογραφές.
 
Σήμερα: Το κατασκευασμένο ρεπορτάζ με τις γιαγιάδες της Χρυσής Αυγής στο «Πρώτο Θέμα» δεν αποτέλεσε καν αντικείμενο συζήτησης πουθενά.
 
ΔΙΑΒΑΣΤΕ
 
Αρης Παπάνθιμος «Αυριανισμός, το σημερινό πρόσωπο του φασισμού»  (εκδ. Θεμέλιο, Αθήνα 1989)
 
Μαχητική αποκαθήλωση της σχολής δημοσιογραφίας του Ταύρου που ήταν στις δόξες της τη δεκαετία του ’80. Εντυπωσιακές ομοιότητες με τη λεγόμενη «ερευνητική δημοσιογραφία» της τηλεόρασης των δύο προηγούμενων δεκαετιών και των σημερινών επαγγελματικών μπλογκ.
 
Λυκούργος Κομίνης  «Η κρίση του ελληνικού Τύπου» (εκδ. Κάκτος, Αθήνα 1985) Μερικές εύστοχες και προφητικές παρατηρήσεις για την «κρίση» που διαρκεί τόσες δεκαετίες.
 
ΕΠΙΣΚΕΦΤΕΙΤΕ
 
ΕΣΗΕΑ www.esiea.gr Ο ιστότοπος της ένωσης των δημοσιογράφων καταγράφει καθημερινά τους αγώνες των εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης απέναντι στην οργανωμένη προσπάθεια των ιδιοκτητών να ρίξουν σ” αυτούς όλα τα βάρη της κρίσης.
 
ΔΕΙΤΕ
 
Πίτερ Γουέαρ (1998). «Τρούμαν Σόου» (Truman Show) Ενας πολίτης παρακολουθείται εν αγνοία του επί χρόνια, σε εικοσιτετράωρη βάση για τις ανάγκες τηλεθέασης ενός καναλιού. Το ακραίο σενάριο δεν φαίνεται τόσο φανταστικό στα σημερινά ελληνικά δεδομένα.