Έργο ανάδειξης & αξιοποίησης Απολιθωμένου Δάσους Νησίδας Νησιώπης
Το έργο με τίτλο «Ανάδειξη και αξιοποίηση Απολιθωμένου Δάσους Νησίδας Νησιώπης» με ανάδοχο φορέα το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου εντάχθηκε στο Πρόγραμμα ΕΣΠΑ – ΠΕΠ Κρήτης και Νήσων Αιγαίου. Το έργο κατατέθηκε στα πλαίσια της Πρόσκλησης 44 για έργα του άξονα προτεραιότητας 8 «Αειφόρος Ανάπτυξη και ποιότητα ζωής στην Περιφέρεια Β. Αιγαίου».
Το Μουσείο από την ίδρυσή του και έχοντας υλοποιήσει τα τελευταία χρόνια μεγάλα έργα ανάδειξης της προστατευόμενης περιοχής του Απολιθωμένου Δάσους, προχώρησε στην κατάθεση πρότασης για την αξιοποίηση και ανάδειξη της νησίδας Νησιώπης. Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ότι στα πλαίσια έργου θα δημιουργηθούν οι υποδομές για τη μετάβαση των επισκεπτών της περιοχής του Απολιθωμένου Δάσους σ’ ένα νησιωτικό πάρκο, όπου θα έχουν τη μοναδική ευκαιρία να θαυμάσουν το θαλάσσιο τμήμα του Απολιθωμένου δάσους που βρίσκεται στην παράκτια ζώνη της Νησιώπης. Η μετάβαση των επισκεπτών θα γίνεται με ειδικό καραβάκι με γυάλινο πάτο, ώστε οι επισκέπτες να μπορούν να παρατηρήσουν τις μοναδικές απολιθωματοφόρες θέσεις που βρίσκονται σήμερα κάτω από τη θάλασσα.
Πρόκειται για ένα έργο που εντάσσεται στην κατεύθυνση της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος, της ανάδειξης της φυσικής κληρονομιάς και της αξιοποίησης των φυσικών πόρων της Λέσβου και αναμένεται να αποτελέσει θετικό παράδειγμα για την «πράσινη» ανάπτυξη. Παράλληλα, πρόκειται να συμβάλει σημαντικά στην τουριστική και οικονομική ανάπτυξη της περιοχής της Δυτικής Λέσβου αλλά και γενικότερα της Λέσβου. Για την περιοχή της Δυτικής Λέσβου, η ολοκλήρωση του έργου αναμένεται να οδηγήσει στην αύξηση της επισκεψιμότητας, συμβάλλοντας παράλληλα στην οικονομική και κοινωνική της ανάπτυξη, στη μείωση της ανεργίας, στην αύξηση της απασχόλησης και κατά συνέπεια στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων της περιοχής.
Απολιθωμένο Δάσος νησίδας Νησιώπη
Η Νησιώπη ή Μεγαλονήσι, είναι η νησίδα που κλείνει από δυτικά τον κόλπο του Σιγρίου και αποτελεί τμήμα του ευρύτερης περιοχής του Απολιθωμένου Δάσους της Λέσβου.
Η Νησίδα Νησιώπη καθώς και το θαλάσσιο τμήμα γύρω από την νησίδα προστατεύονται με το Π.Δ. 443/85 για την κήρυξη του Απολιθωμένου Δάσους ως Διατηρητέου Μνημείου της Φύσης. Παράλληλα, η νησίδα Νησιώπη προστατεύεται ως Τόπος Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους (2000), περιλαμβάνεται μεταξύ των περιοχών που αποτελούν τον Εθνικό Κατάλογο των περιοχών του δικτύου Natura 2000 (κωδικός GR 4110003) ενώ επίσης προστατεύεται από την Σύμβαση της Βαρκελώνης (1997).
Στη νησίδα Νησιώπη έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα, από τις ερευνητικές εργασίες του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, χερσαία και θαλάσσια τμήματα απολιθωμένων κορμών. Σχεδόν σε όλη την έκταση του νησιού έχουν εντοπισθεί εκατοντάδες απολιθωμένοι κορμοί δένδρων, ιστάμενοι ή κατακείμενοι με εντυπωσιακούς χρωματισμούς. Η μεγάλη συγκέντρωση φυτικών απολιθωμάτων στην Νησιώπη την καθιστά ένα μοναδικό γεώτοπο.
Στη δυτική πλευρά του νησιού, η δράση των κυμάτων αποκαλύπτει γιγαντιαίους κορμούς κωνοφόρων (προγονικές μορφές Σεκόιας) αλλά και αγγειόσπερμων δένδρων που κείτονται στην ακρογιαλιά. Στην θαλάσσια περιοχή γύρω από το νησί, εμφανίζονται δεκάδες απολιθωμένοι κορμοί δένδρων που βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας.
Παράλληλα, δεκάδες ρήγματα που εμφανίζονται στην επιφάνεια και στις απόκρημνες ακτές του νησιού μαρτυρούν την έντονη ρηξιγενή τεκτονική δράση που γνώρισε η περιοχή κατά το πρόσφατο γεωλογικό παρελθόν και είναι ενδεικτικά της πρόσφατης αποκοπής της νησίδας από την υπόλοιπη Λέσβο. Η μελέτη των ρηγμάτων αυτών δίνει εξαιρετικά χρήσιμες πληροφορίες για την γεωλογική ιστορία του Αιγαίου.
Αντικείμενο του έργου
Αντικείμενο του έργου αποτελεί η αξιοποίηση και ανάδειξη του τμήματος του Απολιθωμένου Δάσους της Λέσβου που βρίσκεται στη νησίδα Νησιώπη με τη δημιουργία επισκέψιμου πάρκου. Παράλληλα, η ανάδειξη και προβολή του Απολιθωμένου Δάσους της Νησιώπης αναμένεται να συμπληρώσει την εικόνα του Απολιθωμένου Δάσους της Λέσβου, η έκταση του οποίου είναι στη πραγματικότητα πολύ μεγαλύτερη από τα υπάρχοντα επισκέψιμα πάρκα «Μπαλή Αλώνια», «Σιγρίου» και «Πλάκας Σιγρίου».
Σε γενικές γραμμές, το έργο συνίσταται στις απαραίτητες εργασίες συντήρησης, προστασίας και ανάδειξης των απολιθωματοφόρων θέσεων που βρίσκονται στη νησίδα Νησιώπη, στην προμήθεια του κατάλληλου εξοπλισμού για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών του πάρκου, στην προμήθεια σκάφους για τη μεταφορά των επισκεπτών και στην προμήθεια και τοποθέτηση φυλακίου και πλωτής εξέδρας για την προσέγγιση του σκάφους και την αποβίβαση – επιβίβαση των επισκεπτών του πάρκου. Επιπλέον, περιλαμβάνει δράσεις προβολής των αποτελεσμάτων του έργου και του απολιθωμένου δάσους της νησίδας Νησιώπης.
Το έργο «Ανάδειξη και αξιοποίηση Απολιθωμένου Δάσους Νησίδας Νησιώπης» περιλαμβάνει τα ακόλουθα υποέργα:
1. Συντήρηση και τεκμηρίωση απολιθωμένων κορμών
2. Προστασία και ανάδειξη απολιθωμάτων
3. Οριοθέτηση ζωνών δραστηριοτήτων
4. Προμήθεια εξοπλισμού
5. Προμήθεια σκάφους, με γυάλινο πυθμένα για θαλάσσιες περιηγήσεις
6. Προμήθεια και τοποθέτηση ειδικών πινακίδων σήμανσης
7. Προβολή αποτελεσμάτων του έργου και πάρκου Νησιώπης.
