Παγκόσμια Γεωπάρκα UNESCO στην Ελλάδα - Ιδρυτικό σεμινάριο επιμόρφωσης του Εθνικού Θεματικού Δικτύου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης
Mε ιδιαίτερη επιτυχία ολοκληρώθηκαν οι εργασίες του τριήμερου ιδρυτικού σεμιναρίου επιμόρφωσης του Εθνικού Θεματικού Δικτύου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης «Παγκόσμια Γεωπάρκα UNESCO στην Ελλάδα», το οποίο εγκρίθηκε με απόφαση του Υπουργού Παιδείας τον περασμένο Απρίλιο (υπ. αριθμ. 55543/Δ7/04.04.2018 απόφαση).
Το σεμινάριο πραγματοποιήθηκε από 4 έως 6 Μαΐου 2018 στη Λέσβο, οργανώθηκε από το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ευεργέτουλα και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους και συμμετείχαν περισσότεροι από 50 εκπαιδευτικοί Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, μέλη των συνεργαζόμενων Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Υπεύθυνοι Σχολικών Δραστηριοτήτων και Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και σχολείων ενταγμένων στο Δίκτυο από όλη την Ελλάδα καθώς και μέλη της Συντονιστικής και Παιδαγωγικής Ομάδας του Δικτύου.
Οι εισηγήσεις του σεμιναρίου
Οι εισηγήσεις του σεμιναρίου πραγματοποιήθηκαν την Παρασκευή 4 Μαΐου 2018 στις εγκαταστάσεις του ΚΠΕ Ευεργέτουλα στον Ασώματο. Την έναρξη του σεμιναρίου χαιρέτησαν εκ μέρους της Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Βορείου Αιγαίου η κα. Σταυρούλα Λυκιαρδοπούλου, Προϊσταμένη Επιστημονικής & Παιδαγωγικής Καθοδήγησης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Β. Αιγαίου, η Διευθύντρια Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Λέσβου κα. Αικατερίνη Στρατάκη, ο Διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Λέσβου κ. Μιχάλης Καπιωτάς και η Αναπλ. Καθ. του Πανεπιστημίου Αιγαίου Κατερίνα Κλωνάρη. Συμμετείχαν επίσης ο κ. Τιμολέων Θεοφανέλλης, Σχολικός Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Β. Αιγαίου και ο κ. Αντώνιος Μάττας, Προϊστάμενος εκπαιδευτικών θεμάτων Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Λέσβου.
Η κα. Ηλέκτρα Καλδέλλη, υπεύθυνη λειτουργίας του ΚΠΕ Ευεργέτουλα, παρουσίασε στη συνέχεια στους συμμετέχοντες το Εθνικό Θεματικό Δίκτυο «Παγκόσμια Γεωπάρκα UNESCO στην Ελλάδα», τους στόχους του και τις δράσεις του, τα σχολεία από τη Λέσβο και όλη την Ελλάδα που συμμετέχουν καθώς και τα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης που έχουν δηλώσει συμμετοχή στο Δίκτυο.
Το πρόγραμμα συνεχίστηκε με την διάλεξη του Καθ. Ν. Ζούρου, Διευθυντή του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, ο οποίος παρουσίασε τους ουσιαστικούς λόγους που υπηρετεί η δημιουργία των Παγκόσμιων Γεωπάρκων UNESCO, το Νέο Διεθνές Πρόγραμμα της UNESCO και το ρόλο των Γεωπάρκων ως εργαλείο εκπαίδευσης για την αειφορία.
Στη συνέχεια ο κ. Ηλίας Βαλιάκος, Γεωλόγος του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου παρουσίασε τα Παγκόσμια Γεωπάρκα UNESCO από την Ελλάδα και την Κύπρο και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους.
Ακολούθως, η κα. Κωνσταντίνα Μπεντάνα, Γεωλόγος του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου αναφέρθηκε στις δυνατότητες των Παγκόσμιων Γεωπάρκων UNESCO από την Ελλάδα και την Κύπρο για την υλοποίηση εκπαιδευτικών δράσεων καθώς και τις εκπαιδευτικές δράσεις που πραγματοποιούνται από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Λέσβου.
Οι εργασίες του σεμιναρίου συνεχίστηκαν με τις παρουσιάσεις εκπαιδευτικών σχολείων και υπευθύνων Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης από όλη τη Λέσβο και ειδικότερα πραγματοποιηθήκαν οι θεματικές παρουσιάσεις:
- «Γεωπάρκα, η κληρονομιά της γης στον άνθρωπο» από την κα. Σοφία Θεοδωρίδου, Υπεύθυνη ΚΠΕ Έδεσσας - Γιαννιτσών.
- «Η έννοια του τοπίου στην περιβαλλοντική εκπαίδευση – Γεωπολιτιστικά τοπία της νήσου Χίου, ανιχνεύοντας προτάσεις αειφόρου διαχείρισης του σήμερα» από τον κ. Σταύρο Σπυράκη, Υπεύθυνο ΚΠΕ Ομηρούπολης.
Στη συνέχεια παρουσιάστηκαν οι παρουσιάσεις:
- «GEOPARKS» του Πειραματικού Λυκείου Μυτιλήνης του Πανεπιστημίου Αιγαίου, την οποία παρουσίασαν οι καθηγήτριες του σχολείου κα. Ειρήνη Μουτζουρέλλη και κα. Ζερβού Μαρία.
- «Το δάσος κάτω από τον δρόμο» του 1ου ΕΠΑΛ Μυτιλήνης, την οποία παρουσίασαν οι εκπαιδευτικοί κα. Ειρήνη Αναγνώστου και κα. Λάουρα Λοϊζίδου.
Γνωριμία με το Γεωπάρκο Λέσβου και το Απολιθωμένο Δάσος
Τα φυσικά και γεωλογικά μνημεία του Γεωπάρκου Λέσβου από τη Μυτιλήνη μέχρι το Σίγρι και το Απολιθωμένο Δάσος είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν οι συμμετέχοντες εκπαιδευτικοί το Σάββατο 5 Μαΐου 2018 διασχίζοντας τη Λέσβο. Ο Καθ. Νικόλαος Ζούρος τους ενημέρωσε αναλυτικά για την ποικιλία των τοπίων και τις δυνατότητες εκπαιδευτικής επίσκεψης των θέσεων ενδιαφέροντος αλλά και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους που καθιστούν τη Λέσβο ως ένα ελκυστικό εκπαιδευτικό προορισμό με τεράστιες δυνατότητες για την υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
Οι συμμετέχοντες του σεμιναρίου κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής τους επίσκεψης ενημερώθηκαν και γνώρισαν τους γεωλογικούς σχηματισμούς της περιοχής της Μυτιλήνης και το λεσβιακό ελαιώνα, τον τρόπο δημιουργίας του κόλπου Γέρας, το μεγάλο γεωλογικό ρήγμα την Λάρσου, την ποικιλία των γεωλογικών σχηματισμών και τη σχέση τους με τη βλάστηση. Παράλληλα, γνώρισαν τα πετρώματα του ωκεάνιου πυθμένα της Τηθύος και το πευκοδάσος της Κεντρικής Λέσβου, τον κόλπο της Καλλονής, τους υγροβιότοπους και την ορνιθοπανίδα, την ακτή του Αριστοτέλη και του Θεόφραστου αλλά και την αλληλεξάρτηση ανάμεσα στους γεωλογικούς σχηματισμούς, τη χλωρίδα και την πανίδα, τα μνημεία και τις κατασκευές του ανθρώπου με τον πολιτισμό της Λέσβου.
Ακολούθως, επισκέφτηκαν τα ηφαίστεια, τους ηφαιστειακούς σχηματισμούς και τις γεωμορφές της δυτικής Λέσβου όπως τον τεράστιο ηφαιστειακό κρατήρα της Βατούσας και το φαράγγι του Βούλγαρη, τον ηφαιστειακό δόμο του Όρδυμνου πάνω στον οποίο είναι χτισμένη η μονή Υψηλού και παρατήρησαν τις εντυπωσιακές στηλοειδείς λάβες.
Η εκπαιδευτική τους επίσκεψη περιλάμβανε στη συνέχεια επίσκεψη στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, όπου και ενημερώθηκαν από τον Καθ. Ν. Ζούρο για τη δημιουργία και μοναδικότητα του Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, τα πρώτα φυτικά απολιθώματα που βρέθηκαν στην Λέσβο ηλικίας 20 εκατομμυρίων χρόνων και την παλαιογεωγραφική εξέλιξη του Αιγαίου. Περιηγήθηκαν στους μόνιμους εκθεσιακούς χώρους του Μουσείου και γνώρισαν μέσα από τις μακέτες και τα εκθέματα του Μουσείου την εξέλιξη της ζωής στο πέρασμα του γεωλογικού χρόνου. Ιδιαίτερα αναφορά έγινε για τα ευρήματα του Απολιθωμένου Δάσους και τη σημασία τους στην κατανόηση της γεωλογικής ιστορίας και εξέλιξης του Αιγαίου και της Λέσβου.
Ακολούθησε περιήγηση και ενημέρωση στο Πάρκο Απολιθωμένου Δάσους Σιγρίου, όπου γνώρισαν στο φυσικό τους χώρο μοναδικά ριζικά συστήματα που πιστοποιούν την αυτοχθονία του Απολιθωμένου Δάσους.
Η εκπαίδευση των συμμετασχόντων εκπαιδευτικών ολοκληρώθηκε με ενημέρωση για τις μεγάλες υποδομές του Μουσείου όπως η σεισμική τράπεζα και ο εκπαιδευτικός χώρος «Γεώραμα» καθώς και τις εκπαιδευτικές δράσεις που υλοποιούνται για μαθητές Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στο χώρο του Μουσείου και τα υπαίθρια Πάρκα Σιγρίου, Πλάκας καθώς και το Θαλάσσιο Πάρκο Νησιώπης.
Ακολούθησε παρουσίαση από τον κ. Α. Βλάση, Υπεύθυνο του ΚΠΕ Κέρκυρας με θέμα «Εργαλεία web 2.0 στην οργάνωση διεκτύων Π.Ε.».
Η δεύτερη ημέρα του Σεμιναρίου ολοκληρώθηκε με Συνάντηση της Συντονιστικής και Παιδαγωγικής Ομάδας του Εθνικού Θεματικού Δικτύου.
Γνωριμία με τα γεωλογικά και φυσικά μνημεία των περιοχών Πολιχνίτου και Βρίσας
Την Κυριακή 6 Μαΐου 2018 οι συμμετέχοντες εκπαιδευτικοί ενημερώθηκαν καθόλη τη διάρκεια της διαδρομής από τον Καθ. Νίκο Ζούρο και τον Δρ. Ηλία Βαλιάκο του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου για τα γεωλογικά και φυσικά μνημεία των περιοχών Πολιχντίτου και Βρίσας καθώς και για θέματα που σχετίζονται με το ιδιαίτερο φυσικό περιβάλλον των περιοχών αυτών. Επισκέφτηκαν τις θερμές πηγές Πολιχνίτου και γνώρισαν τα χαρακτηριστικά τους αλλά και τα φυσικά φαινόμενα όπως η γεωθερμία και οι σεισμοί. Παράλληλα, ενημερώθηκαν για τις συνέπειες του καταστροφικού σεισμού της 12ης Ιουνίου 2017 και την αντίδραση των μαθητών του Δημοτικού Σχολείου Βρίσας και της υπεύθυνης εκπαιδευτικού κατά τη διάρκεια του σεισμού.
Το Σεμινάριο ολοκληρώθηκε στο Πολύκεντρο Πολιχνίτου με φιλοξενία του Διευθυντή του Δημοτικού Σχολείου Πολιχνίτου κ. Κ. Καλαθά, όπου οι συμμετέχοντες γεύτηκαν τοπικές γεύσεις από το Συνεταιρισμό Γυναικών Πολιχνίτου και παρακολούθησαν την εισήγηση της κα. Β. Πετρίδου, Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Β’ Αθήνας με θέμα «Τα Παγκόσμια γεωπάρκα της UNESCO ως πεδίο εκπαίδευσης για την αειφορία».
Οι εκπαιδευτικοί, στο τέλος του τριήμερου επιμορφωτικού σεμιναρίου, δήλωσαν ενθουσιασμένοι από τη γνωριμία τους με το Γεωπάρκο Λέσβου και το Απολιθωμένο Δάσος, την περιήγησή τους στα φυσικά μνημεία της Λέσβου και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας και τις δυνατότητες για την υλοποίηση εκπαιδευτικών δράσεων και δήλωσαν ότι την επόμενη σχολική χρονιά θα επισκεφτούν τη Λέσβο με ομάδες μαθητών προκειμένου να συμμετάσχουν σε εκπαιδευτικά προγράμματα που οργανώνονται από το ΚΠΕ Ευεργέτουλα και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου.
