ΤΟΝΙΑ ΤΣΑΚΙΡΗ/Το ΒΗΜΑ
Οπλο για την οικονομική κρίση αποτελεί το franchise καθώς οι εταιρείες που αναπτύσσονται με αυτό τον τρόπο δείχνουν ότι αντέχουν περισσότερο από τις παραδοσιακές εταιρείες. Ολοι οι παράγοντες του χώρου υποστηρίζουν ότι ο κλάδος franchise κερδίζει συνεχώς έδαφος έναντι των παραδοσιακών ανεξάρτητων επιχειρήσεων και ειδικά αυτή την δύσκολη περίοδο, καθώς το γνωστό όνομα παρέχει ασφάλεια στους επιχειρηματίες που αναζητούν το λιγότερο, δυνατό ρίσκο. Για την επέκταση τους με το σύστημα της δικαιόχρησης, την κρίση και άλλα πολλά μιλούν στο Βήμα, ο αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Franchising, και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας κατασκευής και εμπορίας πισίνας, Piscines Ideales, κ. Στ. Σταυρίδης, και από τη Μυτιλήνη η διευθύνουσα συμβούλος της αλυσίδας ρούχων και προϊόντων βρεφοανάπτυξης και φροντίδας για τη μέλλουσα μητέρα και το παιδί, Premanan, κυρία Μαριτίνα Λάμπρου.
Σύμφωνα με τον κ. Στ. Σταυρίδη, η κρίση έχει επηρεάσει πολύ λιγότερο τις εταιρείες franchise και εκτιμάται ότι μια στις 20 εταιρείες που κλείνουν λειτουργεί με δικαιόχρηση και οι άλλες με παραδοσιακό τρόπο. Το 2010 άνοιξαν περίπου 700 καταστήματα με το σύστημα της δικαιόχρησης και το επόμενο έτος, αναμένεται να ανοίξουν περισσότερα καταστήματα με αυτόν τον τρόπο ανάπτυξης, όπως υποστηρίζει ο πρόεδρος της εταιρείας διοργάνωσης εκθέσεων franchise, KEM, κ. Μ. Κωνσταντινίδης. Σήμερα στην ελληνική αγορά δραστηριοποιούνται 650 αλυσίδες και 19.400 franchisees και πάνω από 110.000 εργαζόμενους.
Τα πιο περιζήτητα σήματα franshise
Τα top σήματα του franchising, δηλαδή οι επιχειρήσεις που εμφανίζουν έχουν τη μεγαλύτερη ζήτηση στο θεσμό της δικαιόχρησης, όπως αναφέρουν οι άνθρωποι του χώρου είναι, στον τομέα της εστίασης οι εταιρείες Everest, Goody's, Γρηγόρης, της ένδυσης οι Alexi Andriotti, Raxevsky, Premanan, των σουπερμάρκετ οι Α-Β Βασιλόπουλος, Carrefour, OK Markets, των παιδικών ρούχων οι Crocodilino, Lapin, της παροχής υπηρεσιών οι Ευρωγνώση, Πουκαμισάς, So easy, κ.ά..
Το franchising αποτελεί μια δυναμική εμπορική τεχνική που εξασφαλίζει ταχύτατους ρυθμούς ανάπτυξης, με σημαντικά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, όπως προσθέτει ο κ. Σ. Σταυρίδης. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι το franchising παρά την κρίση που υπάρχει στην αγορά θα έχει δυναμική και θα επηρεάσει θετικά την οικονομία τα επόμενα χρόνια. Η σημασία του franchising γίνεται μεγαλύτερη στη χώρα μας, όπου η αγορά πλήττεται από μεγάλη κρίση και που η επιχειρηματικότητα εμποδίζεται από ξεπερασμένη νομοθεσία και ασφυκτική γραφειοκρατία. Ο θεσμός του franchising προστατεύει πολύ περισσότερο τον τελικό καταναλωτή, ενώ σε μαθαίνει πως να λειτουργείς σαν επιχειρηματίας και δίνει λύση στο πρόβλημα αναξιοποίητων σπουδών και ανεργίας. Οι επιχειρήσεις που αναπτύσσονται με την μέθοδο του franchising είναι υγιείς, οι επιχειρηματικές αποτυχίες είναι ελάχιστες (κάτω του 5%) η επιχειρηματική ισχύς κατανέμεται σε πολλούς και δεν συγκεντρώνεται σε έναν.
Πλεονεκτήματα / Μειονεκτήματα
Ο θεσμός του franchising έχει σημαντικά πλεονεκτήματα για όλους, όπως τον καταναλωτή, που έχει μεγάλη ποικιλία επιλογών, υψηλή ποιότητα προϊόντων με ανταγωνιστικές τιμές, τους εργαζόμενους, αφού δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας, καθώς και την εθνική οικονομία, αφού μειώνεται η ανεργία, ενώ εισπράττονται άμεσοι και έμμεσοι φόροι.
Αλλά κυρίως επωφελούνται οι άμεσα ενδιαφερόμενοι, δηλαδή ο franchisor (δικαιοπάροχος) που έχει γρήγορη διείσδυση σε νέες αγορές, επιτυγχάνει οικονομίες κλίμακος και μειώνει τα προς επένδυση κεφάλαια και τον επιχειρηματικό του κίνδυνο, και o franchisee (δικαιοδόχος), που επωφελείται από το γνωστό και καθιερωμένο όνομα, τη συνολική τεχνογνωσία σε όλους τους τομείς, που του προσφέρει ο franchisor, τις οικονομίες κλίμακος της αλυσίδας, που του επιτρέπουν να αγοράζει σε χαμηλές τιμές, τη δυνατότητα άμεσης καθιέρωσης και γρήγορης ανάπτυξης και τη σταθερή ποιότητα και μεγάλη αξιοπιστία προϊόντων και υπηρεσιών. Ετσι, οι επιχειρηματικές αποτυχίες είναι πολύ λιγότερες. Ενα μεγάλο πλεονέκτημα του franchising είναι ότι μεταφέρει ολοκληρωμένα και μεθοδικά τη γνώση για την έναρξη και λειτουργία μιας επιχειρηματικής δραστηριότητας. Ετσι, συμβάλλει στη λύση του οξύτατου προβλήματος σπουδών – ανεργίας.
Μειονεκτήματα του θεσμού δεν υπάρχουν πραγματικά, θα μπορούσε όμως να προβληματιστεί κανείς με το γεγονός ότι ο franchisee πρέπει να παραδώσει ένα μέρος της ανεξαρτησίας του για να πάρει τεχνογνωσία, τυποποιημένες διαδικασίες και ένα όνομα που φέρει καλή φήμη στην αγορά. Η σύμβαση franchising είναι, δηλαδή, σύμβαση προσχώρησης και από μερικούς ερμηνεύεται - κακώς - ως λεόντιος υπέρ του franchisor. Υπάρχουν, όμως, τεκμηριωμένα επιχειρήματα ότι κάτι τέτοιο δεν είναι ακριβές, και ότι δεν περιθωριοποιείται ο ρόλος του franchisee. Eνα άλλο σημείο είναι τα royalties, που καταβάλλει ο franchisee, καθώς και η σχετικά μεγάλη αρχική επένδυση. Τέλος, η μεγάλη αλληλοεξάρτηση franchisor – franchisee, μπορεί να δημιουργήσει σοβαρότατα προβλήματα, γι’αυτό και οι επιλογή εκατέρωθεν πρέπει να είναι πολύ πολύ προσεκτική και μελετημένη.
Τα παιδικά ρούχα Premanan επεκτείνονται εν μέσω κρίσης, με franchise
Με τη δημιουργία νέων καταστημάτων απαντά η αλυσίδα ρούχων και προϊόντων βρεφοανάπτυξης και φροντίδας για τη μέλλουσα μητέρα και το παιδί, Premanan. Οπως ανέφερε η κυρία Μαριτίνα Λάμπρου, διευθύνουσα σύμβουλος της εταιρείας, η οικονομική κρίση δημιουργεί ευκαιρίες, και η Premaman σκοπεύει να τις εκμεταλλευθεί και να ανοίξει νέα καταστήματα αλλά και να αυξήσει το μερίδιο αγοράς της, με το σύστημα της δικαιόχρησης. Βέβαια, η κρίση επηρέασε και την Premaman, η οποία αναμένεται να εμφανίσει μείωση πωλήσεων 8% το 2010, ποσοστό το οποίο είναι πολύ χαμηλότερο σε σχέση με τη μείωση πωλήσεων του κλάδου. Παρόλα αυτά η εταιρεία απέκτησε δύο νέα καταστήματα το 2010 με τη δικαιόχρηση και σκοπεύει να ανοίξει δύο ακόμη το 2011, ένα στη Θεσσαλονίκη και άλλο σε κάποια άλλη πόλη της Ελλάδας. Η Premaman ξεκίνησε τη λειτουργία της το 1988 στην Ελλάδα και μετά από δύο χρόνια άρχισε την επέκταση με το σύστημα του franchising, με αποτέλεσμα σήμερα να διαθέτει 40 καταστήματα, εκ των οποίων τα 30 λειτουργούν με δικαιόχρηση, όπως τόνισε η κυρία Μαριτίνα Λάμπρου.
Πριν από πέντε χρόνια, η κυρία Μαρία Χατζημιχαήλ, επέλεξε τη Premaman για να ανοίξει ένα κατάστημα με παιδικά ρούχα στη Μυτιλήνη, γιατί πίστευε ότι θα έχει υποστήριξη από τον δικαιοδόχο και δικαίως, ειδικά αυτή την περίοδο, σύμφωνα με την ίδια. Μπορεί το κατάστημα στη Μυτιλήνη να έχει επηρεαστεί και αυτό από την κρίση, με μεγαλύτερη πτώση να εμφανίζουν τα παιδικά έπιπλα από τα ρούχα, αλλά όπως υποστηρίζει η κυρία Μαρία Χατζημιχαήλ, η εταιρεία τους βοηθάει σε αυτή τη δύσκολη φάση, με την παροχή προϊόντων με χαμηλότερο κόστος, με προσφορές, κ.ά. Η ίδια μεγάλωσε σε οικογένεια που χρησιποιούσε τη δικαιόχρηση από πολύ παλαιά, καθώς διατηρούσε σουπερμάρκετ στην Αφρική με franchise, οπότε όταν ήρθε Ελλάδα αποφάσισε να συνεχίσει με το ίδιο σύστημα ανάπτυξης, αλλά στον τομέα που της ταριάζει περισσότερο, δηλαδή το παιδικό ρούχο.
Η αγορά της πισίνας και η Piscines Ideales έχουν πληγεί από την κρίση
Ενας επιχειρηματίας που πιστεύει πολύ στον θεσμό του franchising και μάλιστα ίδρυσε τον Σύνδεσμο Franchise στην Ελλάδα είναι ο κ. Στέλιος Σταυρίδης, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας κατασκευής και εμπορίας πισίνας, Piscines Ideales. Παρόλα αυτά η εταιρεία είχε 24 καταστήματα με το σύστημα της δικαιόχρησης και σήμερα διαθέτει 22, αφού οι τζίροι των δύο συγκεκριμένων καταστημάτων στην Κέρκυρα και στον Θεολόγο συρρικνώθηκαν λόγω της κρίσης. Η αγορά της πισίνας έχει επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από την κρίση, όχι μόνο γιατί έχει επιδεινωθεί η οικονομική κατάσταση των καταναλωτών αλλά πολλοί δεν θέλουν και να προκαλούν, όπως επισημαίνει ο κ. Στ. Σταυρίδης. Γι' αυτούς τους λόγους, η αγορά της πισίνας έχει πέσει περίπου 50% το 2009-2010.
Για να επιβιώσει ένα κατάστημα με πισίνες, συνεχίζει ο ίδιος επιχειρηματίας, πρέπει να συντηρεί 50 πίσινες και να κατασκευάζει 20 τον χρόνο, κάτι που δεν συνέβη στα προαναφερόμενα καταστήματα, ενώ ενδέχεται να κλείσουν άλλα δύο το επόμενο έτος. Πάντως, σύμφωνα με τον κ. Στ. Σταυρίδη, ο οποίος διετέλεσε πρόεδρος του Συνδέσμου Franchise για 9 χρόνια, ο θεσμός της δικαιόχρησης δεν αποτελεί μόνο ασπίδα για μια επιχείρηση αλλά και τον βασικό μοχλό για να επιβιώσει και να αναπτυχθεί.
