ΕΣΠΑ 2021-2027: Στόχοι και ευκαιρίες για το αναπτυξιακό μέλλον του τόπου μας
Η νέα προγραμματική περίοδος 2021-2027 σχεδιάζεται, σε συνέχεια της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου, πάνω στο σταθερό πλαίσιο των στόχων της πολιτικής συνοχής της Ε.Ε. που προσβλέπει στην άμβλυνση των αναπτυξιακών ανισοτήτων.
Οι εμπλεκόμενοι εθνικοί και περιφερειακοί φορείς, συστήνοντας ομάδες χάραξης πολιτικής, ενεργοποιούν διαδικασίες διαβούλευσης ώστε να διαμορφώσουν και να επεξεργαστούν τις υποβληθείσες προτάσεις των συμμετεχόντων στην διαδικασία, αποκρυσταλλώνοντας τις στρατηγικές θέσεις για την περίοδο 2021-2027.
Με άλλα λόγια, οι προτάσεις των υπουργείων και των περιφερειών, αποτελώντας και οι ίδιες προϊόν διαβούλευσης, συνιστούν τη βασική πηγή διαμόρφωσης και επεξεργασίας θέσεων προκειμένου να τεθούν οι εθνικοί στόχοι. Επιπλέον, στις πηγές διαμόρφωσης συμπεριλαμβάνεται και η μελέτη που εκπόνησε ο Ο.Ο.Σ.Α. “Περιφερειακή Πολιτική της Ελλάδας μετά το 2020”. Σημαντικό είναι να γνωρίζουμε πως όλες οι προτάσεις, η επεξεργασία, οι στόχοι, προκύπτουν και ως προϊόν της εμπειρίας της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου και των διδαγμάτων της.
Για την τρέχουσα προγραμματική περίοδο 2021-2027 το πρώτο σχέδιο της Συμφωνίας Εταιρικής Σχέσης (ΣΕΣ) ΕΣΠΑ 2021-2027 έχει ήδη ολοκληρωθεί περιλαμβάνοντας πέντε (5) Στόχους Πολιτικής (ΣΠ).
- Μια εξυπνότερη Ευρώπη μέσω της προώθησης του καινοτόμου και έξυπνου οικονομικού μετασχηματισμού.
- Μια πιο πράσινη Ευρώπη με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα μέσω της προώθησης της δίκαιης μετάβασης σε καθαρές μορφές ενέργειας, των πράσινων και γαλάζιων επενδύσεων, της κυκλικής οικονομίας, της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, της πρόληψης και της διαχείρισης των κινδύνων.
- Μια πιο διασυνδεδεμένη Ευρώπη μέσω της ενίσχυσης της κινητικότητας και των περιφερειακών διασυνδέσεων.
- Μια πιο κοινωνική Ευρώπη μέσω της υλοποίησης του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων.
- Μια Ευρώπη πιο κοντά στους πολίτες της μέσω της προώθησης της βιώσιμης και ολοκληρωμένης ανάπτυξης των αστικών, αγροτικών και παράκτιων περιοχών, καθώς και μέσω της στήριξης τοπικών πρωτοβουλιών.
Τα τομεακά προγράμματα που θα έχουμε στη διάθεσή μας και θα εξυπηρετήσουν τους Στόχους Πολιτικής είναι:
- Ανταγωνιστικότητα-Επιχειρηματικότητα-Καινοτομία
- Ψηφιακός Μετασχηματισμός
- Περιβάλλον-Ενέργεια-Κλιματική Αλλαγή
- Υποδομές Μεταφορών
- Πολιτική Προστασία
- Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση
- Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού-Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση
- Ευρωπαϊκή Εδαφική Συνεργασία
- Αλιεία και Θάλασσα
Για την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου και το περιφερειακό πρόγραμμα οι πόροι ανέρχονται στο ποσό των 373 εκ ευρώ, ποσό αυξημένο κατά 39% σε σχέση με τους αναθεωρημένους πόρους της περιόδου 2014-2020. Από αυτά τα 276,6 είναι συμμετοχή του ΕΤΠΑ και τα 96,4 του ΕΚΤ+.
Ειδικό ρόλο στη διεκπεραίωση των προγραμμάτων έχουν οι Ειδικές Υπηρεσίες Διαχείρισης των Περιφερειών ως φορείς ενημέρωσης και υπεύθυνοι για τον συντονισμό των ενεργειών για τον σχεδιασμό τους. Για την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης, διαμορφώνει στην παρούσα χρονική περίοδο ένα πρόγραμμα γενικότερων κατευθύνσεων ώστε στη συνέχεια, σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς και μέσα από διαδικασίες διαβούλευσης να εξειδικεύσει τις δράσεις σύμφωνα με τις ανάγκες κάθε φορέα και σύμφωνα πάντα με τους ΣΠ (Στόχους Πολιτικής). Εντατικοποιεί με άλλα λόγια τις απαραίτητες εργασίες προκειμένου να υποβληθεί το πρώτο σχέδιο του προγράμματος, με μία μορφή που θα συναντά συγκεκριμένες κοινωνικο-οικονομικές ανάγκες που έχουν γενικότερα περιγραφεί στο προηγούμενο στάδιο.
Προς αυτό διατηρεί ηλεκτρονικές πλατφόρμες διαβούλευσης και ενεργοποιεί διαδικασίες συνεχούς επαφής και ενημέρωσης, μέσα από προγραμματισμένα workshops και ενημερώσεις φορέων και πολιτών. Η ταχύτατη προσπέλαση του σχεδίου που θα προταθεί, που θα οδηγήσει στην τελική του έγκριση, στάδιο στο οποίο βρισκόμαστε, είναι ένα στοίχημα που μπορεί να κερδηθεί ώστε να ξεκινήσει η υλοποίηση των πρώτων λεγόμενων εμπροσθοβαρών δράσεων της περιόδου.
Το ΕΣΠΑ 2021-2027 για την τρέχουσα προγραμματική περίοδο, θα αποτελέσει σημαντικό κομμάτι της αναπτυξιακής πορείας της δεκαετίας που διανύουμε. Σε συνδυασμό με το εθνικό σχέδιο χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης, με αντίστοιχους πυλώνες όπως του ΕΣΠΑ, και λειτουργώντας συμπληρωματικά και παράλληλα με τα Περιφερειακά Προγράμματα Ανάπτυξης και του Προγράμματος Αντώνης Τρίτσης, μπορούμε να πούμε πως έχουμε μία πολύ δυνατή συστάδα χρηματοδοτικών εργαλείων ειδικά στα χέρια της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Στόχος να καταστήσουμε τις περιοχές μας βιώσιμες, ασφαλείς και ανθεκτικές.
Είναι μια ευκαιρία να προσφέρουμε στον τόπο μας, συμμετέχοντας ενεργά, κινητοποιώντας κάθε διαθέσιμο μηχανισμό και κάθε πόρο, προκειμένου να αξιοποιήσουμε δυναμικά πολιτικές και στόχους προς όφελος της κοινωνίας μας. Είναι η ώρα και η στιγμή κάθε φορέα και κάθε πολίτη για τον τόπο μας.
Παναγιώτης Μ. Χριστόφας
Αντιπεριφερειάρχης Προγραμματισμού,
Βιομηχανίας και Ενέργειας Π.Β.Α.
