Θα επενδύσουμε στα μαύρα πρόβατα (λεσβιακή φυλή) και στα χλωμά (σκληρά) τυριά;
Όσο και αν ηχεί το σχήμα οξύμωρο, αυτό φαίνεται η μόνη πρόκληση του σήμερα στο τυρί. Δηλαδή η στροφή σε ένα προϊόν με έντονα τα τοπικά χαρακτηριστικά, ποιοτικό και προπάντων ασφαλές.
Στη Λέσβο του περασμένου αιώνα το ελαιόλαδο - με τις σπουδαίες διατροφικές ιδιότητες - χρησιμοποιήθηκε ως μέσο συντήρησης του ντόπιου τυριού (κεφαλάκι) χαρίζοντας του πικάντικη γεύση, ανάλογα με τον βαθμό ωρίμανσης. Σπουδαίο, ως και εφάμιλλο ρόλο, για το καταπληκτικό γευστικό αποτέλεσμα του τυριού όμως έπαιζε και το γάλα από τη λεσβιακή φυλή προβάτου (αυτό με την παχιά ουρά) που ζει στις αστιβιές, που καλύπτουν κυρίως τη Δ. Λέσβο αλλά και μέσα στα δάση και τους ελαιώνες και αντέχει, προσαρμοσμένο στις ιδιαίτερες κλιματολογικές συνθήκες του νησιού.
Το λαδοτύρι όμως, όταν ήρθε η ώρα να πιστοποιηθεί, δεν πήρε την ονομασία προέλευσης του με τα παραδοσιακά χαρακτηριστικά συντήρησης του μέσα σε ελαιόλαδο, αλλά λουσμένο στην παραφίνη. Και από τότε αρχίζει ο κατήφορος.
Σήμερα στην εποχή μετά την κρίση, όσοι έμειναν, παλεύουν με τον μεγάλο ανταγωνισμό της αγοράς. Οι μικροί παραγωγοί-τυροκόμοι της Λέσβου, αλλά και των άλλων νησιών, βρίσκονται να πορεύονται μόνοι ανάμεσα σε άλλους μικρούς παραγωγούς τοπικών προϊόντων, ενώ θα μπορούσαν να συμμαχήσουν με ασπίδα την τοπική ταυτότητα. Όμως, ποιός μπορεί να μιλήσει, σήμερα, στη Λέσβο για συνεργασίες, μετά την κατάρρευση του Lesvos Shop ή σε ποια τράπεζα μπορεί να ελπίζει για χρηματοδότηση μετά από την αποτυχία της Συνεταιριστικής;
Η μόνη ελπίδα μας είναι να ξαναμελετήσουμε τις παραμέτρους της σύγχρονης κατάστασης που μπορεί να φαίνονται «βουνό», αλλά δεν είναι «απλησίαστες» και να ξαναπροσδιορίσουμε τη θέση των προϊόντων μας. Το αίτημα της αγοράς για μικρές τοπικές ποιοτικές παραγωγές με το ξεχωριστό τους αφήγημα, με ταυτότητα, είναι εδώ. Θέλουμε πραγματικά να το υιοθετήσουμε; Υπάρχει άλλη προοπτική; Πάντως, μόνο με την φυσική μας παρουσία και την κατάθεση θέσεων και προτάσεων μπορούμε να επηρεάσουμε, και ακόμα καλύτερα, να δημιουργήσουμε τις εξελίξεις.
Με αυτές τις σκέψεις η ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ προσκάλεσε τους τυροκόμους σε μια πρώτη συνάντηση καταγραφής των απόψεων τους. Μια συνάντηση που αφορούσε τα προβλήματα του σήμερα αλλά και για το πως μπορούμε να βγούμε από την αδιέξοδη αντιπαλότητα μεταξύ παραγωγών και τυροκόμων για μερικά λεπτά του ευρώ, θέμα που επανειλημμένα επανέρχεται στις μέχρι τώρα συναντήσεις που οργανώνει η Περιφερειακή Αρχή.
Αυτά που ακούστηκαν ήταν
- Για εισαγόμενα πρόβατα, ζωοτροφές και γάλατα, που όμως απαγορεύεται να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή προϊόντων ΠΟΠ, και ανύπαρκτους ελέγχους,
- Για χρήση μέσων που ανεβάζουν την ποσότητα παραγωγής ανά ζώο, αλλά κατεβάζουν την ποιότητα του γάλακτος, με αποτέλεσμα τα προϊόντα αυτά να αναζητούν αγορές μέσα από πολύ χαμηλές τιμές,
- Για την έλλειψη ενός, έστω μικρού, κέντρου έρευνας που θα δουλεύει πάνω στο αυτόχθονο πρόβατο για να βρει τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά των προϊόντων του, που εμπλουτίζονται από τις ιδιαιτερότητες της λεσβιακής φύσης, ώστε να φτιαχτεί ο μύθος «τι έχει το γάλα μου», το brand name,
- Για την έλλειψη υποστήριξης της έρευνας στα τυροκομεία, για τον έλεγχο της παραγωγής, την ποιοτική αναβάθμιση των προϊόντων και την παραγωγή νέων,
- Για τον κίνδυνο να χαθεί το μονοπώλιο για το λαδοτύρι, που άλλωστε δεν έχει αξιοποιηθεί όπως θα έπρεπε,
- Για τις πολύ χαμηλές τιμές των μυτιληνιών τυριών στις αγορές, όταν παραγωγές από άλλα νησιά {όπως για παράδειγμα το Σαν Μιχάλη της Σύρου και η γραβιέρα Νάξου}, πιάνουν τιμές πάνω από 15€ το κιλό,
- Για την ανυπαρξία φορέα-οχήματος από τη πλευρά της περιφέρειας που να σχεδιάζει και να προωθεί με επαγγελματικό τρόπο τα προϊόντα ενός κλάδου που έχει τόσο μεγάλους τζίρους. Αντ’ αυτού, αποσπασματική και ελάχιστα οργανωμένη παρουσία σε εκθέσεις, με ανύπαρκτα αποτελέσματα.
Μέσα από την συζήτηση έγινε σαφής για την ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ η αναγκαιότητα:
- δημιουργίας ενός φορέα εκπροσώπησης των τυροκόμων του νησιού (και γιατί όχι όλης της Περιφέρειας)
- επαναλειτουργίας της ΑΓΡΟΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗΣ σε επαγγελματική βάση, με στόχο την ανάδειξη της ποιότητας που έχουν και σήμερα ορισμένα τυριά, κρέατα, λάδια, ελιές, μέλια, κρασιά, αρωματικά φυτά, μαρμελάδες, τραχανάδες και άλλα τοπικά προϊόντα. Μέσα από διάφορες δράσεις στρατηγικής marketing, μέσα από εκθέσεις-«διαμάντια» για μικρούς παραγωγούς
- δημιουργίας μιας δομής για έρευνα πάνω στα χαρακτηριστικά και στην πιστοποίηση του τοπικού γάλακτος, με αξιοποίηση της υπάρχουσας τεχνογνωσίας
- εκπαίδευσης των παραγωγών - σε όλη την αλυσίδα της παραγωγής - ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για την στροφή στην ποιότητα και την τοπικότητα.
Το κάλεσμα σε θεματικές και τοπικές συναντήσεις των ντόπιων παραγωγών φαίνεται να είναι ανάγκη. Η ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ αναλαμβάνει να τις συντονίσει, να φέρει τους εισηγητές, να τολμήσει την αναμόχλευση μιας στάσιμης κατάστασης. Και είναι βέβαιο πως το αύριο θα φέρει νέες συνεργασίες, θα δοκιμάσει νέες συνταγές και τίποτα δεν εμποδίζει την προοπτική …..τούτες να πετύχουν.
Στη ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ, συνεπείς στις διακηρύξεις μας, εργόμαστε για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που υπάρχουν στα νησιά μας με βάση την διακηρυγμένη στρατηγική μας: ποιότητα και συμμετοχικές διαδικασίες. Ξέρουμε ότι ο δρόμος αυτός είναι ανηφορικός, αλλά βλέποντας το πως λειτούργησαν οι προηγούμενες περιφερειακές αρχές και τη σημερινή κατάσταση είμαστε πεισμένοι ότι είναι μονόδρομος.
Εμείς, η ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ θα επιμείνουμε με προτάσεις ώστε το σχέδιο δράσης για τον αγροτικό τομέα που θα υιοθετήσει το Περιφερειακό Συμβούλιο να έχει όραμα την στροφή στην ποιότητα και θα περιλαμβάνει τις δράσεις εκείνες που θα κάνουν το όραμα πραγματικότητα.
ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ ΠΟΛΙΤΩΝ
