Λαμπρά εγκαίνια της νέας πτέρυγας του μουσείου Τeriade (φωτο)

H Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Λυδία Κονιόρδου εγκαινίασε χθες (03/07/2017) το απόγευμα στη Βαρειά Μυτιλήνης, παρουσία της Γενικής Γραμματέως Πολιτισμού Δρ. Μαρίας Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη, τη νέα πτέρυγα του Μουσείου - Bιβλιοθήκης Στρατή Ελευθεριάδη - Teriade, καθώς και την επανέκθεση της συλλογής Teriade.

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο χώρο του Μουσείου παρουσιάσα του Δημάρχου Λέσβου Σπύρου Γαληνού και της Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου Χριστιάνας Καλογήρου.

Στο πλαίσιο των εγκαινίων η Κυβέλη Ντέρκεν, συνιδρύτρια & καλλιτεχνική συν-διευθύντρια, του Διεθνούς Φεστιβάλ Μουσικής Μολύβου ερμήνευσε Τρία κομμάτια για πιάνο, D 946 του Φραντς Σούμπερτ

Το έργο του Μουσείου Teriade εντάχθηκε στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Κρήτη και Νήσοι Αιγαίου" του ΕΣΠΑ 2007-2013 από την Ενδιάμεση Διαχειριστική Αρχή της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, με την αριθμ 341/3-2-2011 Απόφαση, τελικό δικαιούχο την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Βορείου Αιγαίου και συνολική δημόσια δαπάνη 2.041.432,42 ευρώ.

Περιελάμβανε δύο υποέργα:
1) Επισκευή – Εκσυχρονισμός – Διαρρύθμιση του Μουσείου – Βιβλιοθήκης Στρατή Ελευθεριάδη – TERIADE και προσθήκη κατ΄ επέκταση ισόγειου και υπόγειου χώρου στη Βαρειά Μυτιλήνης, με φορέα υλοποίησης την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Βορείου Αιγαίου. (Δαπάνη 1.391.470,73 ευρώ).
2) Εφαρμογή μουσειολογικής - μουσειογραφικής μελέτης επανέκθεσης του Μουσείου – Βιβλιοθήκης Στρατή Ελευθεριάδη – Teriade στη Βαρειά Μυτιλήνης, με φορέα υλοποίησης την Διεύθυνση Νεώτερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, του Υπουργείου Πολιτισμού. (Δαπάνη 649.961,69 ευρώ).

Το έργο ολοκληρώθηκε το Οκτώβριο του 2014 χάρις στην άψογη συνεργασία των Υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού με επιστημονική και επαγγελματική προσήλωση και με την αμέριστη υποστήριξη της Ενδιάμεσης Διαχειριστικής Αρχής της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου.

Ο Στρατής Ελευθεριάδης - Teriade (1899-1983) πήγε στη Γαλλία από τη γενέτειρά του Μυτιλήνη για να σπουδάσει νομικά, αλλά τελικά καθιερώθηκε ως ένας από τους σημαντικότερους τεχνοκριτικούς και εκδότες της εποχής του Μεσοπολέμου, αλλά και της Μεταπολεμικής εποχής. Στο τέλος της δεκαετίας του 1930 εξέδωσε το περιοδικό VERVE (Οίστρος) με το οποίο επιδίωκε και κατάφερε να δημιουργήσει μια διαλεκτική σχέση ανάμεσα στους (εικαστικούς) καλλιτέχνες και στους συγγραφείς. Τα τεύχη του φέρουν τη σφραγίδα μεγάλων δημιουργών, όπως των Ματίς, Μπράκ, Μπονάρ, Ρουό, Μαγιόλ. Παράλληλα εξέδωσε 26 εικονογραφημένα βιβλία, τα αποκαλούμενα «Grand’s Livres» (Μεγάλα Βιβλία), με συνδυασμό κειμένου και εικόνας. Ενώ τα τεύχη VERVE είναι αναπαραγωγές ήδη υπαρχόντων πινάκων ζωγραφικής και σχεδίων, τα «Grand’s Livres» είναι πρωτότυπα έργα τέχνης, χειροποίητα και σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων. Ο Στρατής Ελευθεριάδης - Teriade ανέλαβε επίσης την επιμέλεια της ανατύπωσης μεσαιωνικών χειρογράφων διανθισμένων με εικονογραφήσεις.

Τέλος, ο Στρατής Ελευθεριάδης - Teriade καθιέρωσε τον εμβληματικό λαΊκό ζωγράφο Θεόφιλο (Χατζημιχαήλ), αφού τον αξιολόγησε σαν ένα γνήσιο εκφραστή της λαϊκής τέχνης. Είναι πιθανόν ότι ο Teriade διέκρινε στο Θεόφιλο, που χαρακτηρίζεται ως “λαϊκός ζωγράφος”, στοιχεία που έβλεπε (και) σε πίνακες “μοντέρνων” ζωγραφων της εποχής στο Παρίσι (Πικάσο, Λεζε, Ματίς, κ.ά.), όπως το γρήγορο σχέδιο, τη χρήση του χρώματος, επιρροές από τη βυζαντινή τέχνη, κ.ο.κ., τα οποία υιοθέτησε στη συνέχεια στην Ελλάδα και η λεγόμενη “γενιά του ’30” (Μαλέας, Γουναρόπουλος, Παρθένης). Περί τα τέλη της δεκαετίας του 1920 ή στις αρχές της δεκαετίας του 1930, ο Στρατής Ελευθεριάδης - Teriade συναντήθηκε με το Θεόφιλο στη Μυτιλήνη και του ανέθεσε να δημιουργήσει μια σειρά από πίνακες που αποτυπώνουν την ώριμη εκφραστική παρακαταθήκη του ζωγράφου.

Στο σύνολο του εκδοτικού και συλλεκτικού του έργου, ο Teriade εστίασε στην αναπαράσταση όψεων και εκδοχών αυτής της «φοβερής» και «περίεργης» και (τελικά) ενδιαφέρουσας μετάβασης από το 19ο στον 20ο αιώνα, που «γέννησε» και συνδύασε καινοτόμες μορφές και εκφράσεις σε διάφορα πεδία, όπως στις εικαστικές τέχνες, στη λογοτεχνία, στη φιλοσοφία, κ.ο.κ. Σ’ αυτά τα ιστορικά συμφραζόμενα, ο Teriade συνδέεται (ουσιαστικά και συμβολικά) με τη Γαλλία, ένα πανευρωπαϊκό κέντρο παραγωγής και προώθησης νέων μορφών τέχνης και ευρύτερων πολιτιστικών προτύπων της εποχής του Μεσοπολέμου και της Μεταπολεμικής εποχής, αλλά, παράλληλα, εκπροσωπεί και μια υπερτοπική κουλτούρα, η οποία συνδυάζεται (και) με αναφορές στην Ανατολική Μεσόγειο.

Τη δεκαετία του 1960, ο Teriade επέλεξε να δημιουργήσει το Μουσείο Θεοφίλου (1964 - που δώρισε στo Δήμο Μυτιλήνης το 1965), ενώ αργότερα και το Μουσείο Teriade (1979) στην εξοχική περιοχή της Βαρειάς, κοντά στην πόλη της Μυτιλήνης, σε ένα χώρο δικής του ιδιοκτησίας, μέσα στους ελαιώνες, που ο Teriade αγαπούσε ιδιαίτερα. Με τη δημιουργία τους ολοκλήρωσε το δικό του όραμα: μετέφερε μια συλλογή σημαντικών έργων Τέχνης, καθιερωμένων καλλιτεχνών, που χάρισε στα αντίστοιχα Μουσεία, επιδιώκοντας να δημιουργήσει μια πολιτιστική εστία στο χώρο της Λέσβου.

Σήμερα, σε ακολουθία αυτής της πολιτικής του Teriade, επιβάλλεται η συνάντηση του Μουσείου Teriade με τα σύγχρονα ρεύματα της Τέχνης που αναπτύσσονται σήμερα στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και στην παγκόσμια κοινότητα. "Το Μουσείο δεν θα υποκύψει στην εσωστρέφεια, αλλά αντίθετα θα εντείνει την προσπαθειά του να ενταχθεί στο πανελλαδικό και πανευρωπαϊκό πολιτιστικό γίγνεσθαι, αξιοποιώντας όχι μόνο τη μόνιμη έκθεση του συνόλου του εκδοτικού έργου του Στρατή Ελευθεριάδη - Teriade, αλλά διοργανώνοντας και περιοδικές εκθέσεις ή ευρύτερα πολιτιστικά δρώμενα, με τη συνδρομή (και) της σύγχρονης ψηφιακής τεχνολογίας"  είναι το μήνυμα που στέλνει η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού.

χορηγός επικοινωνίας της εκδήλωσης ήταν το Lesvosnews.net