Χαρακτηριστικά της Ψυχογενούς Ανορεξίας

Γράφει η Μαρία Βερβέρη *

Η εφηβεία είναι μια περίοδος έντονων σωματικών αλλαγών. Το παιδικό σώμα μετατρέπεται σταδιακά σε σώμα ενήλικα. Σε αρκετές περιπτώσεις όμως, η  αποδοχή αυτών των αλλαγών απαιτεί μια υγιή ψυχική ανάπτυξη. Οι διαταραχές της διατροφής (ανορεξία και βουλιμία) που ξεκινούν κυρίως στην εφηβεία, συνήθως στα κορίτσια, στρέφονται εναντίον αυτού του σώματος με σκοπό να μην αφήσουν να αναδυθεί η σεξουαλικότητα. Στη βάση αυτής της επιθυμίας, το νεαρό άτομο υιοθετεί μια σειρά ακραίων διατροφικών συνηθειών με αποτέλεσμα πολλές φορές να βάζει σε κίνδυνο την ίδια του τη ζωή. Τα άτομα αυτά αρνούνται να φάνε κανονικά λόγω της διαρκούς επιθυμίας να είναι λεπτά και εξαιτίας του φόβου μήπως χάσουν τον έλεγχο στην ποσότητα του φαγητού. 

Κλινική εικόνα 

Στη σύγχρονη εποχή προβάλλεται η εικόνα του αδύνατου σώματος σαν πρότυπο μίμησης για τις νέες κοπέλες. Στην εφηβεία κυριαρχεί η επιθυμία μιας λεπτής σιλουέτας σύμφωνα με τις προσταγές της μόδας. Στην αρχή, η έφηβος ή ο έφηβος ξεκινά με μια μέτρια δίαιτα η οποία και είναι αποδεκτή από την οικογένεια. Η απώλεια βάρους όμως δεν επιφέρει ικανοποίηση, και έτσι το άτομο εξακολουθεί να θεωρεί το βάρος του υπερβολικό και εξακολουθεί να κάνει σημαντικές προσπάθειες για την ελάττωση του.  Το σύνδρομο της ψυχογενούς ανορεξίας διαγιγνώσκεται όταν η απώλεια είναι μεγαλύτερη από το 10% του σωματικού βάρους και έχει παρουσιαστεί αμηνόρροια (σταμάτημα της περιόδου) περισσότερο από 6 μήνες. Βαθμιαία, το αδυνάτισμα είναι εντυπωσιακό και μπορεί να φθάσει μέχρι την απώλεια του 50% του αρχικού βάρους. Συνοδεύεται επίσης, από σωματικές εκδηλώσεις, όπως υποθερμία, επιβράδυνση καρδιακής λειτουργίας, υπογλυκαιμία, διαταραχές ηλεκτρολυτών κλπ.

Ψυχολογικοί παράγοντες

Ορισμένα στοιχεία της προσωπικότητας φαίνεται να αποτελούν προδιαθεσικούς παράγοντες για την εκδήλωση της διαταραχής. Τα ανορεξικά άτομα  περιγράφονται ως τελειομανή, που θέτουν υψηλούς στόχους και επιστρατεύουν τα πάντα για να τους επιτύχουν. Συχνά όμως αμφισβητούν τον εαυτό τους, απογοητεύονται εύκολα και εξαρτώνται σημαντικά από την επιβράβευση των άλλων. Παρουσιάζουν δυσκολίες στη σύναψη σχέσεων, δεν αναζητούν νέες εμπειρίες και αποφεύγουν τη έκθεση σε κινδύνους. 

Θεραπεία

Η θεραπεία των διαταραχών διατροφής απαιτεί την συνεργασία διαφόρων ειδικοτήτων (ψυχίατρο, ψυχολόγο, παθολόγο, διαιτολόγο, ενδοκρινολόγο). Η βαρύτητα της ασθένειας θα καθορίσει την νοσοκομειακή ή εξωνοσοκομειακή αντιμετώπιση. Παράλληλα με την αντιμετώπιση του ανορεξικού ατόμου πρέπει να σχεδιασθεί η αντιμετώπιση των γονέων ατομικά, είτε σαν ζευγάρι, είτε σε οικογενειακή θεραπεία.

(Προσαρμογή από σημειώσεις Προγράμματος Συμπληρωματικής Εκπαίδευσης του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, με θέμα «Ψυχοπαθολογία του Βρέφους, του Παιδιού και του Εφήβου»).

* Η Μαρία Βερβέρη είναι Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος (MSc Ψυχολογία Παιδιών και Εφήβων, University of Leiden, Ολλανδία) και εργάζεται στο ιδιωτικό της γραφείο, Καβέτσου 17, Μυτιλήνη (τηλ. 2251048933, 6945447016). Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφτείτε το http://mariaververi.blogspot.gr/

Η Μαρία Βερβέρη  αρθρογραφεί κάθε δεύτερη Δευτέρα στο Lesvosnews.net