Η ψυχοθεραπευτική αντιμετώπιση της Νευρογενούς Ανορεξίας
Γράφει η Ειρήνη Χατζηαναγνώστου *
Όπως έχει διαπιστωθεί από σειρά ερευνών, η ΝΑ μπορεί να αντιμετωπιστεί. Η χορήγηση φαρμάκων υπαγορεύεται όχι από αυτή καθαυτή τη διάγνωση, αλλά από άλλα κλινικά χαρακτηριστικά, όπως είναι οι σωματικές επιπτώσεις της διαταραχής. Η χρονική διάρκεια της Γνωστικής- Συμπεριφορικής Θεραπείας (ΓΣΘ) μπορεί να φτάσει τα δύο χρόνια σε εβδομαδιαίες συνεδρίες, ενώ η συχνότητα είναι μεγαλύτερη τους πρώτους μήνες. Η «ασυνήθιστα» μεγάλη διάρκεια της θεραπείας οφείλεται στο γεγονός ότι τα άτομα με ΝΑ δύσκολα συνεργάζονται με τον ψυχοθεραπευτή τους.
Σε κάθε περίπτωση, πριν από την έναρξη της ψυχοθεραπευτικής προσπάθειας, θα πρέπει οπωσδήποτε να εκτιμηθεί η αναγκαιότητα της ιατρικής παρακολούθησης ή ενδεχομένως της νοσοκομειακής περίθαλψης του ατόμου. Σε περίπτωση όπου η απώλεια βάρους είναι μεγάλη, υπάρχουν διαταραχές στο μεταβολισμό ή κίνδυνος για αυτοκτονία, τότε είναι απαραίτητη η περίθαλψη. Στις περισσότερες περιπτώσεις η νοσοκομειακή περίθαλψη είναι βραχείας διάρκειας.
Η θεραπευτική προσπάθεια αρχικά επικεντρώνεται στην ανάκτηση του σωματικού βάρους. Το ανορεκτικό άτομο μπορεί να έχει ανακτήσει το βάρος που χρειάζεται με την έξοδο του από το νοσοκομείο, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως έχει ταυτόχρονα απαλλαγεί από τις διατροφικές του συνήθειες. Αν δεν υπάρξει καμία παρέμβαση σε αυτό το επίπεδο, το άτομο μπορεί ξανά να αρχίσει να χάνει βάρος εφόσον οι διαταραγμένες του αντιλήψεις εξακολουθούν να επηρεάζουν την συμπεριφορά του.
Για το λόγο αυτό η θεραπευτική προσπάθεια θα πρέπει στη συνέχεια να επικεντρώνεται στην τροποποίηση των διαταραγμένων αντιλήψεων. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με γνωστικές-συμπεριφορικές τεχνικές, οι οποίες δεν εστιάζονται μόνο στις στάσεις, τις αντιλήψεις και τις συνήθειες του ατόμου σχετικά με το φαγητό, αλλά παρεμβαίνουν και στο επίπεδο του ευρύτερου οικογενειακού περιβάλλοντος.
Ο στόχος της θεραπείας συμπεριφοράς είναι να αποκατασταθεί το σωματικό βάρος και οι συμπεριφορές που σχετίζονται με τη διατροφή. Στο νοσοκομείο, αυτό σημαίνει την εφαρμογή αυστηρού πρωτοκόλλου, ώστε να ανορεκτικά άτομα να κερδίζουν καθημερινά βάρος. Έτσι, οι ασθενείς ζυγίζονται καθημερινά, η πρόσληψη και η απέκκριση υγρών μετριέται, υπάρχει στενή παρατήρηση μέχρι και δύο ώρες μετά τα γεύματα για να αποτραπεί ο προκλητός εμετός. Αρχικά στα άτομα παρέχονται 500 θερμίδες περισσότερες από αυτές που χρειάζονται για να διατηρηθεί το τωρινό τους βάρος. Σε άτομα με μεγάλη ελάττωση βάρους μπορεί να χρειασθεί σίτιση με ρινογαστρικό καθετήρα.
Το άτομο θα πρέπει να εκπαιδευτεί και να μάθει ποιες είναι οι επιπτώσεις του χαμηλού βάρους και της αυστηρής δίαιτας, καθώς και να κάνει αυτοπαρατήρηση και να καταγράφει τις τροφές που καταναλώνει. Επίσης, θα πρέπει να μάθει να αναγνωρίζει και πάλι τις ενδείξεις της πείνας.
Στη συνέχεια η Γνωστική Θεραπεία μπορεί να βοηθήσει διορθώνοντας λαθεμένες αντιλήψεις των ασθενών για τα αισθήματα, τις ανάγκες τους και την ικανότητα να ελέγξουν τη ζωή τους. Αυτός, θα μπορούσαμε να πούμε, ότι είναι ο δεύτερος στόχος της ψυχοθεραπείας, δηλαδή να αντιμετωπιστούνε τα συναισθηματικά και διαπροσωπικά προβλήματα. Ο θεραπευτής θα βοηθήσει το άτομο να εντοπίσει τις προσωπικές του δυσκολίες και να διερευνήσει το νόημα που έχουν στη ζωή του, να κατανοήσει τα συναισθήματα του και να μάθει να τα εκφράζει με πιο κατάλληλους τρόπους. Με τις τεχνικές επίλυσης προβλημάτων θα μάθει να βρίσκει πιο κατάλληλες λύσεις για να αντιμετωπίζει καταστάσεις που του προκαλούν δυσκολίες.
* Η Ειρήνη Χατζηαναγνώστου είναι Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια παιδιών- εφήβων- ενηλίκων, και εξειδικευμένη στη Νόσο Alzheimer. Εργάζεται στο δικό της Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχοθεραπείας «Ψυχή & Λόγος» στην οδό Καβέτσου 13, Μυτιλήνη. Τηλέφωνο επικοινωνίας: 2251104284. Περισσότερες πληροφορίες στο eirinichatzianagnostou.blogspot.gr
Η Ειρήνη Χατζηαναγνώστου αρθρογραφεί κάθε Παρασκευή στο Lesvosnews.net
