Βιολογική ταλαιπωρία στη Λέσβο....
Το πρόγραμμα της Βιολογικής Γεωργίας ενδεχομένως να αποτελεί ένα παράδειγμα για το πως η γραφειοκρατία και η απουσία σχεδιασμού μπορεί να καταστρέψει τις όποιες προσπάθειες ανάπτυξης της ελληνικής γεωργίας.
Μια μικρή ιστορική αναδρομή είναι αναγκαία. Η Βιολογική Γεωργία την προηγούμενη δεκαετία αποτέλεσε μια διέξοδο για τους ελαιοπαραγωγούς της Λέσβου. Το 2006 ο αριθμός των βιοκαλλιεργητών στη Λέσβο ήταν περίπου 1900 άτομα.
Από το 2006 μέχρι τέλος του 2011 το πρόγραμμα της Βιολογικής Γεωργίας ήταν κλειστό και δεν μπορούσαν να ενταχθούν νέοι παραγωγοί. Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης στο τέλος του 2011 είχε την «έμπνευση» να δώσει δικαίωμα στους βιοκαλλιεργητές του 2006 να αιτηθούν 2ετη παράταση στο πρόγραμμα (για τα έτη 2012 και 2013). Στη 2ετη παράταση δεν μπορούσαν να ενταχθούν νέα κτήματα, αφορούσε αποκλειστικά τα κτήματα που εντάχθηκαν το 2006.
Μερικές εβδομάδες αργότερα το Υπουργείο προχωρά σε νέα προκήρυξη προγράμματος Βιολογικής Γεωργίας για νέα 5ετια! Στη νέα προκήρυξη αποκλείονται όσοι έχουν αιτηθεί 2ετη παράταση και όσοι δεν πληρούν προϋποθέσεις σχετικά με το γεωργικό εισόδημα.
Ως βάση για τα αγροτεμάχια και στη 2ετη παράταση και στην νέα προκήρυξη χρησιμοποιήθηκε η Αίτηση Ενιαίας Ενίσχυσης 2011 (ΑΕΕ 2011). Τα αγροτεμάχια προς νέα ένταξη ή παράταση στη Βιολογική Γεωργία έπρεπε να είναι δηλωμένα στην ΑΕΕ 2011. Από εδώ και πέρα ξεκινάνε τα παρατράγουδα...
Η αιτούμενη έκταση (έκταση που αιτήθηκε ο παραγωγός στη Βιολογική Γεωργία) για κάθε τεμάχιο είχε προσδιοριστεί μέσω της προεκτυπωμένης αίτησης την οποία τραβούσε το σύστημα μέσω της ΑΕΕ 2011 από τη βάση του ΟΠΕΚΕΠΕ. Επίσης στην προεκτυπωμένη αίτηση δεν υπήρχε στήλη για να συμπληρωθεί ή να διορθωθεί ο αριθμός ελαιοδέντρων. Κατά τη διάρκεια των διοικητικών ελέγχων προέκυψαν αποκλείσεις ανάμεσα στην αιτούμενη έκταση και στην ευρεθείσα έκταση (έκταση με βάση αποτελέσματα διασταυρωτικών ελέγχων ΟΠΕΚΠΕ, έκταση που δεν μπορεί να γνωρίζει από την αρχή ούτε ο παραγωγός ούτε ο Σύμβουλος Γεωπόνος). Στην περίπτωση που σε κάποιο τεμάχιο η αιτούμενη έκταση ήταν έστω και λίγα τετραγωνικά μέτρα μεγαλύτερη από την ευρεθείσα τότε η αίτηση του παραγωγού ήταν απορριπτόμενη. Η Δ/νση Αγροτικής Οικονομίας Λέσβου βλέποντας το μεγάλο αριθμό απορριπτόμενων αιτήσεων ζήτησε, κατόπιν συνεννόησης με το Υπουργείο, από τους Συμβούλους Γεωπόνους να ενημερώσουν τους παραγωγούς και να γίνουν διορθώσεις στην αιτούμενη έκταση ώστε να ταυτιστεί με την ευρεθείσα έκταση. Στην ουσία είχαμε εκ νέου υποβολή των αιτήσεων και επιπλέον εργασία και για τη Δ/νση Αγροτικής Οικονομίας και για τους Συμβούλους Γεωπόνους. Αυτός είναι και ο σημαντικότερος λόγος που στη Λέσβο το ποσοστό των απορριπτόμενων είναι μικρότερο σε σχέση με άλλους Νομούς.
Περιορισμένης έκτασης προβλήματα υπήρχαν και στην ασυμφωνία με την έκταση διοικητικού ελέγχου (έκταση βάση Συμβολαίων και Μισθωτηρίων) που αντιμετωπίστηκαν με παρόμοιο τρόπο.
Απορριπτόμενοι παραγωγοί εμφανίζονται (και στη 2ετη παράταση και στη νέα ένταξη) λόγω προβλημάτων στην πυκνότητα (ελάχιστη πυκνότητα 8 ελαιόδεντρα στο στρέμμα). Τα περισσότερα από αυτά έχουν διορθωθεί (η υποβολή όμως ένστασης είναι αναγκαία...)
Η περιπέτεια όμως δεν σταματά εδώ...
Διετή παράταση
Στη 2ετη παράταση το Υπουργείο για να πιστοποιήσει ότι δεν έχουν ενταχθεί νέα κτήματα (σε σχέση με το 2006) προχώρησε σε χωρικό έλεγχο χωρίς να έχει προβλεφθεί στην αρχική προκήρυξη! Τι σημαίνει αυτό με απλά λόγια: Το Υπουργείο έκανε σύγκριση πως ήταν «σχεδιασμένο» ένα κτήμα το 2009 στην Αίτηση Ενιαίας Ενίσχυσης (ΑΕΕ 2009) και πως το 2011 στην Αίτηση Ενιαίας Ενίσχυσης(ΑΕΕ 2011). Αν έστω και σε ένα κτήμα υπάρχει χωρική ταύτιση κάτω από 80% αυτό σημαίνει απόρριψη ολόκληρης της αίτησης του παραγωγού! Αξίζει να τονιστεί ότι ο «σχεδιασμός» ενός κτήματος μπορεί να αλλάξει: 1. Με υπόδειξη του παραγωγού 2. Με ελέγχους του ΟΠΕΚΕΠΕ 3. Με διορθώσεις του φορέα που έχει αναλάβει τη σύνταξη της Ενιαίας Ενίσχυσης (ΕΑΣ Λέσβου) κατόπιν υποδείξεων του ΟΠΕΚΕΠΕ. Επίσης αξίζει να τονιστεί ότι στη Λέσβο το 2009 (που έγινε η ψηφιοποίηση των κτημάτων) υπήρξαν προβλήματα «μη επιλεξιμότητας» που «λύθηκαν» από την εταιρεία ΑΓΡΟΓΗ με «μετακινήσεις» κτημάτων. (όλα αυτά εν αγνοία των παραγωγών). Με βάση το χωρικό έλεγχο απορρίφθηκε μεγάλο τμήμα των παραγωγών που ζήτησαν 2ετη παράταση. Το θέμα του χωρικού ελέγχου ακόμη δεν ξέρουμε πως θα αντιμετωπιστεί.... Το Υπουργείο παραπέμπει τους παραγωγούς στον ΟΠΕΚΕΠΕ και ο ΟΠΕΚΕΠΕ προς το παρόν δηλώνει αδυναμία να προσχωρήσει σε τέτοιου είδους διορθώσεις. Το Υπουργείο θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει άλλα στοιχεία που δείχνουν την ιστορικότητα του τεμαχίου και επομένως να διαπιστώσει ότι τα τεμάχια της 2ετους παράτασης είναι τα ίδια με τα τεμάχια του 2006 (παραδείγματα στοιχείων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν: α/α του τεμαχίου στη ΑΕΕ, βεβαιώσεις των οργανισμών πιστοποίησης, αιτήσεις πληρωμής των προηγουμένων ετών)
Στη 2ετη παράταση κατατέθηκαν 466 αιτήσεις οι απορριπτόμενες αιτήσεις είναι 212.
Νέες εντάξεις
Στις νέες εντάξεις το πρόβλημα αφορά κυρίως τεμάχια που χαρακτηρίζονται «μη επιλέξιμα». Αρκούν μερικά τετραγωνικά μέτρα ενός κτήματος που δεν είναι «επιλέξιμα» για να απορριφθεί όλη η αίτηση του παραγωγού. Το «μη επιλέξιμο» δεν σημαίνει σε καμιά περίπτωση κτήμα ακαλλιέργητο. Το « μη επιλέξιμο» αφορά σημεία του κτήματος που δεν αναγνωρίζονται ως έκταση καλλιεργούμενη (πχ ένα παλαιό κτίσμα , βράχος, σύνορα με πευκώδη περιοχή). Και πάλι το πρόβλημα έχει να κάνει με τη ψηφιοποίηση του κτήματος και... εν αγνοία του παραγωγού. Προβλήματα υπάρχουν και με τα «επικαλυπτόμενα τεμάχια» ή «τεμάχια με αδυναμία απόδειξης κατοχής». Επίσης στις νέες εντάξεις παρατηρήθηκαν προβλήματα ενημέρωσης της εφαρμογής της Βιολογικής Γεωργίας από το Μητρώο Αγροτών με βάση το οποίο γινόταν ο έλεγχος για το αν ο αιτών κάλυπτε το απαιτούμενο ποσοστό γεωργικού εισοδήματος. Αυτό οδήγησε σε νέες απορρίψεις.
Στη προκήρυξη για νέα ένταξη στα Βιολογικά κατατέθηκαν 1040 αιτήσεις και οι απορριπτόμενες αιτήσεις είναι 366.
Το Υπουργείο ξύπνησε (;)
Βλέποντας το Υπουργείο το μεγάλο αριθμό απορρίψεων τη Δευτέρα 21/01/2013 εξαίρεσε τους παρακάτω κωδικούς ως αιτία απόρριψης και για τη 2ετη παράταση και για τη νέα ένταξη:
- 1112023 με το λεκτικό «Μη επιλέξιμο αγροτεμάχιο ΑΕΕ»
- 1112020 με το λεκτικό «Αδυναμία απόδειξης κατοχής αγροτεμαχίου»
- 1112022 με το λεκτικό «Επικαλυπτόμενα αγροτεμάχια ΑΕΕ»
(κωδικοί απόρριψης που αφορούν κυρίως τις νέες εντάξεις και λιγότερο τη 2ετη παράταση)
Όμως η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας ήταν υποχρεωμένη από το Υπουργείο να προχωρήσει στην ανάρτηση των αποτελεσμάτων, εμφανίζοντας και τους παραγωγούς με αυτούς τους κωδικούς ως απορριπτόμενους. (είχε προηγηθεί η ανάρτηση για τη 2ετη παράταση στις 02/01/2013 και η υποβολή ενστάσεων ολοκληρώθηκε πριν μερικές ημέρες).Τη Δευτέρα 21/01/2013 αναρτήθηκαν τα αποτελέσματα των νέων εντάξεων και οι απορριπτόμενοι παραγωγοί καλούνται να υποβάλουν ένσταση έως 29/01/2013.
Τραγική ειρωνεία: το Υπουργείο ακόμη δεν έχει ετοιμάσει την εφαρμογή για να καταχωρηθούν οι ενστάσεις από τη Δ/νση Αγροτικής Οικονομίας... Αν λάβουμε υπόψη το μεγάλο αριθμό των ενστάσεων τότε οι εγκρίσεις θα έρθουν μαζί με το καλοκαίρι... Το Υπουργείο αρχικά έδινε υποσχέσεις για εγκρίσεις το Μάη του 2012!
Με βάση τις νέες εξελίξεις ο μεγαλύτερος αριθμός των ενστάσεων για τη νέα 5ετια (νέες εντάξεις) θα γίνει δεκτός. Παραμένει άγνωστο τι θα γίνει με τα προβλήματα «χωρικού ελέγχου» που αφορά τους Βιοκαλλιεργητές με 2ετη παράταση.
Τα παραπάνω αποδεικνύουν απουσία κεντρικού σχεδιασμού από το Υπουργείο, κυριαρχεί η λογική «βλέποντας και κάνοντας». Η λύση θα ήταν απλή αν γινόταν χρήση του ίδιου διασταυρωτικού ελέγχου στον παραγωγό, τόσο κατά την υποβολή της αίτησης, όσο και κατά τον ίδιο τον έλεγχο. Με τον τρόπο αυτό ο παραγωγός θα ελεγχόταν πάνω στην ίδια βάση. Λανθασμένη ήταν και η επιλογή της 2ετούς παράτασης που δημιούργησε περισσότερα προβλήματα και σύγχυση στους Βιοκαλλιεργητές.
Όλη αυτή η «βιολογική ταλαιπωρία» ακυρώνει τους αληθινούς σκοπούς του προγράμματος Βιολογικής Γεωργίας που έχουν να κάνουν με την προστασία του περιβάλλοντος, την παραγωγή ποιοτικών προϊόντων και την υλική ανταμοιβή του παραγωγού.
Δεϊλόγκος Γρηγόρης Γεωπόνος
αρχική δημοσίευση: εφημερίδα "Τα Νέα της Λέσβου"
