Η φτώχεια έβγαλε στα δάση τους ρητινοσυλλέκτες της Λέσβου
Του Στρατή Μπαλάσκα / Ελευθεροτυπία 3-10-2011
Πενία τέχνας κατεργάζεται ή μάλλον μας βάζει να ξανασκεφτούμε πολλά πράγματα. Η οικονομική κρίση, λοιπόν, σε συνδυασμό με τις προσπάθειες προστασίας των δασών οδηγούν τη Λέσβο στην αναβίωση της ρητινοσυλλογής.
Η αναβίωση της δραστηριότητας αυτής περνάει μέσα από την επανασύσταση του δασικού συνεταιρισμού Αμπελικού και τη μετεξέλιξή του σε δασικό συνεταιρισμό Λέσβου. Ψυχή δε της προσπάθειας αυτής είναι ένας παπάς, ο παπα-Στρατής Κακάμπουρας, ιερέας του Αμπελικού, ο οποίος έψαξε και βρήκε πως στην Ελλάδα υπάρχουν τρία εργοστάσια που επεξεργάζονται το ρετσίνι και μάλιστα ενδιαφέρονται να αγοράσουν το προϊόν που θα συγκεντρώνεται στο νησί με τιμή 0,20 ευρώ το κιλό.
Παράλληλα οι ρητινοσυλλέκτες μπορούν να παίρνουν και επιδότηση 0,60 ευρώ το κιλό από το κράτος. Το δάσος του Αμπελικού στον ορεινό όγκο του Ολύμπου της Λέσβου με το μεγάλο πευκοδάσος έδινε 100-120 τόνους ρητίνης το χρόνο.
Ο διευθυντής της Διεύθυνσης Δασών Λέσβου Φώτης Κράλλης σημειώνει πως όλη η διαδικασία της ρητινοσυλλογής θα γίνεται υπό την εποπτεία της υπηρεσίας, ενώ το κράτος θα χορηγεί στα μέλη του συνεταιρισμού τα αναλώσιμα υλικά που χρειάζονται. Ας σημειωθεί εδώ πως η ρητινοσυλλογή συμβάλλει και στην προστασία του δάσους, αφού στη διάρκειά της πραγματοποιούνται καθαρισμοί του δάσους από ξερά κλαδιά.
Η ρητινοσυλλογή, ως παραγωγική δραστηριότητα, απαντά στη Λέσβο πριν από έναν αιώνα. Ωστόσο εκτιμάται ότι η περίοδος της άνθησής της ήταν από το 1930 ώς το 1960. Οι ρητινοσυλλέκτες τότε, όπως αναφέρει το ειδικό περιοδικό της Λέσβου «Νησιώτικο Αγρόκτημα», εργάζονταν κατά κύριο λόγο στον ορεινό όγκο του Ολύμπου. Οι εργάτες της ρητίνης επέστρεφαν στο χωριό τους μια φορά την εβδομάδα, κάθε Κυριακή, ενώ όσοι δούλευαν μακριά από το Αμπελικό συχνά συμπλήρωναν ακόμη και δύο μήνες μακριά από τα σπίτια τους.
Κάθε έξι μέρες πελεκούσαν τα δέντρα κι εκεί στις εγκοπές τοποθετούσαν από έναν κουβά για να συγκεντρώνουν την υγρή ρητίνη. Ενα πολύ καλό πεύκο έδινε περίπου μισό κιλό ρητίνης την ημέρα, ενώ ο μέσος όρος ήταν περίπου 300 γραμμάρια. Ανάλογα με την πείρα και την ικανότητά του, κάθε εργάτης πελεκούσε καθημερινά από 100 έως 300 δέντρα, κάνοντας μια τομή που είχε 10 πόντους πλάτος, μισό μέτρο ύψος και δυο πόντους βάθος.
Η συλλογή του προϊόντος γινόταν κάθε 25 μέρες, με τη χρήση ειδικού «κουταλιού». Κάθε εργάτης συγκέντρωνε από 100 έως 200 κιλά ρητίνη την ημέρα. Ποσότητα που, σύμφωνα με την έρευνα αγοράς που έχει προηγηθεί, σήμερα ακόμα κι αν η ρητινοσυλλογή γίνεται με τις παλιές μεθόδους μπορεί να αποφέρει μεροκάματο 80 έως και 160 ευρώ.
