Οι επιδοτήσεις από το 2014 θα δοθούν με βάση τις εκτάσεις του 2011 που ασκείται γεωργική δραστηριότητα

Πολλά αλλάζουν από την σταδιακή μετάβαση από το μοντέλο των ιστορικών δικαιωμάτων της προηγούμενης περιόδου σε ένα καθεστώς περιφεριοποίησης των ενισχύσεων. Σύμφωνα με το νέο μοντέλο, οι ενεργοί αγρότες κάθε περιφέρειας, τα όρια της οποίας θα καθορίζει με δικά της κριτήρια κάθε χώρα, θα λαμβάνουν ενιαία στρεμματική ενίσχυση. Οι συγκεκριμένες περιφέρειες, που μπορεί να περιλαμβάνουν όλη την επικράτεια ενός κράτους ή να διαφοροποιούνται ανάλογα με τις συνθήκες της παραγωγής, θα πρέπει να έχουν οριστεί ως τον Αύγουστο του 2013. Το 2014, το 40% των άμεσων ενισχύσεων θα δίνονται σύμφωνα με τις προϋποθέσεις της νέας ΚΑΠ, με στόχο ως το 2019 να έχει ολοκληρωθεί η μετάβαση στο νέο καθεστώς.

Σύμφωνα με τις προτάσεις της Κομισιόν για τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική, στο τέλος του 2013, καταργούνται όλα τα ιστορικά δικαιώματα που λαμβάνονταν υπόψη για τις πληρωμές των παραγωγών. Έτσι μέχρι τις 15 Μαΐου του 2014, όλοι οι αγρότες θα πρέπει να υποβάλουν δηλώσεις ενίσχυσης, εάν θέλουν να λαμβάνουν την ετήσια βασική ενίσχυση (άμεση ενίσχυση), που όμως θα υπολογίζεται πια με βάση το πόσα και ποια στρέμματα δηλώνει ότι χρησιμοποιεί ο κάθε αγρότης κάθε φορά. Τα δικαιώματα που θα προκύψουν από το περιφερειακό μοντέλο, που θα ισχύσει από το 2014, θα είναι με βάση τους δικαιούχους της ενιαίας ενίσχυσης του 2011 και για τις εκτάσεις που θα δηλωθούν το 2014. Εξαίρεση θα υπάρξει για τους νέους αγρότες. Δηλαδή δεν αρκεί να εμφανίσει ένας αγρότης το 2014 μια έκταση και να ζητήσει άμεση ενίσχυση. Θα πρέπει να έπαιρνε άμεσες ενισχύσεις το 2011.

Προκειμένου να αποφευχθεί μια ενδεχόμενη αναταραχή στην αγορά γης, η Κομισιόν θα φτιάξει μία βάση δεδομένων που θα περιέχει όλες τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις που υπάρχουν το 2011. Οι δικαιούχοι των ενισχύσεων θα πρέπει να περιλαμβάνονται σε αυτή τη βάση δεδομένων. Όπως ανέφερε κατά λέξη ο επίτροπος Γεωργίας, Ντάσιαν Τσιόλος, «το έτος αναφοράς είναι το 2014 για τις εκτάσεις, για να ληφθεί υπόψη η πραγματική κατάσταση, αλλά με μια βάση δεδομένων που θα περιέχει με τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις το 2011. Στόχος είναι να αποφύγουμε από τη μια στιγμή στην άλλη να ξεφυτρώσουν εκμεταλλεύσεις που δεν υπήρχαν, μόνο και μόνο για να καπαρώσουν δικαιώματα. Επιλέξαμε αυτό το συνδυασμό για να μπορέσουμε να λάβουμε υπόψη την πραγματική κατάσταση των εκμεταλλεύσεων το 2014, αλλά από την άλλη να αποφύγουμε την ύπαρξη ανθρώπων που θα κερδοσκοπήσουν. Για αυτό λαμβάνουμε υπόψη το 2011 ως έτος αναφοράς για τις εκμεταλλεύσεις και το 2014 ως έτος αναφοράς για τις αγροτικές εκτάσεις».

Επιπλέον για να εισπράξει τις άμεσες ενισχύσεις ο αγρότης θα πρέπει να είναι «ενεργός». Παρόλα αυτά, για να μην αποκλειστούν οι μικροκαλλιεργητές μερικής απασχόλησης, οι γεωργοί που εισέπραξαν λιγότερα από 5.000 ευρώ ως άμεσες ενισχύσεις για το προηγούμενο έτος εξαιρούνται από τον κανόνα αυτόν. Ο ορισμός του «ενεργού αγρότη» προτείνεται στο επίπεδο της ΕΕ και όχι των κρατών μελών δηλαδή θα είναι ο ίδιος για όλα τα κράτη μέλη. Σύμφωνα με την Κομισιόν, ο ορισμός αυτός στοχεύει στον αποκλεισμό από τις άμεσες ενισχύσεις όχι μόνο των επιχειρηματικών οντοτήτων (αερολιμένες, σιδηροδρομικές εταιρείες, μεσιτικές εταιρείες, εταιρείες διαχείρισης γηπέδων), αλλά και των «γεωργών του καναπέ». Για αυτό και οι προτάσεις της περιλαμβάνουν και μία νέα προϋπόθεση, την υποχρέωση της άσκησης «γεωργικής δραστηριότητας», όπου αυτή ορίζεται πλέον ως «η εκτροφή ζώων ή η καλλιέργεια γεωργικών προϊόντων, η διατήρηση των γεωργικών εκτάσεων σε κατάσταση που τις καθιστά κατάλληλες για βοσκή ή καλλιέργεια χωρίς ιδιαίτερες προπαρασκευαστικές ενέργειες πέραν των παραδοσιακών γεωργικών μεθόδων και μηχανημάτων ή, αν οι γεωργικές εκτάσεις διατηρούνται εκ φύσεως σε κατάσταση κατάλληλη για βοσκή ή καλλιέργεια, η άσκηση της ελάχιστης απαιτούμενης δραστηριότητας στις εν λόγω εκτάσεις». Η δυνατότητα καθορισμού των ελάχιστων δραστηριοτήτων θα παρέχεται στα κράτη μέλη με οδηγίες που θα δοθούν από την Κομισιόν σε μεταγενέστερο στάδιο.

Σταύρος Παϊσιάδης/agrotypos